نشانه‌ها ی افسردگی بارداری و پس از زایمان
براساس مطالعات اخیر، حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از زنان در دوران بارداری یا پس از زایمان، دچار مشکلات روانی می‌شوند که ممکن است تا یک سال ادامه یابد. برخی از این اختلالات با مراقبت‌های ساده قابل مدیریت‌اند، اما در موارد شدیدتر، نیاز به درمان تخصصی و مراجعه به روانشناس وجود دارد.
دلایل روان‌نابسامانی در دوران بارداری:
نوسانات هورمونی، افزایش سطح کورتیزول، تغییرات جسمی و فشارهای روانی از جمله عوامل مهمی هستند که می‌توانند موجب بروز افسردگی و اضطراب در زنان باردار شوند. در بسیاری از موارد، این وضعیت با نشانه‌هایی مانند بی‌خوابی، تحریک‌پذیری، تغییر اشتها و بی‌انگیزگی همراه است.
چه زمانی باید به روانشناس مراجعه کرد؟
اگر این علائم به صورت مداوم ادامه داشته باشند یا به مواردی چون حملات پانیک، افکار آسیب‌رسان یا رفتارهای وسواسی برسند، مشاوره تخصصی ضروری است. نادیده گرفتن این اختلالات می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت روان مادر و رشد کودک داشته باشد.
رایج‌ترین اختلالات روانی دوران بارداری و پس از زایمان:
افسردگی پس از زایمان: با علائمی چون بی‌توجهی به نوزاد، احساس گناه، ناامیدی، اختلال خواب و افکار منفی.
اضطراب بارداری یا پس از زایمان: نگرانی مداوم، اختلال خواب، بی‌قراری و نشانه‌های جسمی مانند حالت تهوع و تپش قلب.
وسواس فکری-عملی (OCD): افکار مزاحم و اضطراب درباره سلامتی نوزاد و انجام رفتارهای تکراری برای کنترل آن.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD): تجربه زایمان آسیب‌زا، کابوس، گوش‌به‌زنگ بودن و اجتناب از یادآوری رویداد.
اختلال دوقطبی: نوسانات شدید خلق، انرژی بالا، پرحرفی، تمرکز پایین و توهم در برخی موارد.
روان‌پریشی پس از زایمان (PPP): یک اختلال نادر ولی خطرناک با توهم، هذیان، خلق ناپایدار و نیاز فوری به درمان.
چگونه از سلامت روان در بارداری مراقبت کنیم؟
زمانی برای استراحت: خواب کافی، آرام‌سازی ذهن و اختصاص زمانی برای خود.
رژیم غذایی متعادل: تغذیه سالم، پایه سلامت روان و جسم.
اشتراک‌گذاری تجربه با مادران دیگر: بهره‌گیری از حمایت اجتماعی و تبادل تجربیات.
ارتباط با خانواده و دوستان: حفظ روابط اجتماعی برای پشتیبانی عاطفی.
فعالیت بدنی منظم: حتی پیاده‌روی روزانه می‌تواند خلق‌وخوی مادر را بهبود ببخشد.
اگر در دوران بارداری یا پس از زایمان با احساسات سنگین یا افکار نگران‌کننده روبه‌رو هستید، مشورت با روانشناس نه تنها نشانه ضعف نیست، بلکه اقدامی ضروری برای سلامت شما و فرزندتان است.
