خواب زیاد، دشمن پنهان مغز
خواب، اگرچه نقش حیاتی در سلامت مغز و عملکرد شناختی ایفا می‌کند، اما خواب بیش‌از‌حد—به‌ویژه در افرادی که از افسردگی رنج می‌برند—می‌تواند نتیجه‌ای معکوس داشته باشد.
بر اساس نتایج پژوهشی جدید، خواب طولانی‌مدت (بیش از ۹ ساعت در شب) با کاهش توانایی‌های شناختی و ضعف در حافظه، تمرکز و سایر عملکردهای مغزی همراه است؛ تأثیری که در افراد دارای علائم افسردگی به‌مراتب شدیدتر مشاهده می‌شود.
به گزارش زومیت به نقل از نیواطلس، این مطالعه توسط پژوهشگران مرکز علوم سلامت دانشگاه تگزاس در سن‌آنتونیو انجام شده است. آنها با تحلیل داده‌های نزدیک به ۱۸۵۰ نفر از شرکت‌کنندگان پروژه طولانی‌مدت «مطالعه قلب فرامینگهام» دریافتند که رابطه‌ای منفی میان خواب زیاد و عملکرد شناختی وجود دارد، به‌ویژه در کسانی که افسردگی را تجربه می‌کنند—خواه دارو مصرف کنند یا نه.
دکتر سودا سشادری، مدیر مؤسسه گلن بیگز و نویسنده ارشد مقاله، می‌گوید: «کاهش توانایی‌های شناختی، از جمله حافظه و مهارت‌های اجرایی، بیشتر در افرادی مشاهده شد که خواب طولانی داشتند و هم‌زمان علائم افسردگی نیز در آنها وجود داشت.»
در این پژوهش، شرکت‌کنندگان به‌طور خوداظهاری، مدت خواب شبانه خود را گزارش کرده و در آزمون‌های شناختی سنجیده شدند. همچنین برای بررسی نقش افسردگی، افراد بر اساس وجود یا عدم وجود علائم افسردگی و مصرف دارو به چهار گروه دسته‌بندی شدند.
نتایج نشان داد که حتی در افراد بدون علائم افسردگی نیز خواب طولانی می‌تواند اثرات منفی بر سلامت شناختی داشته باشد، هرچند خفیف‌تر. ونسا یانگ، نویسنده اصلی مقاله، تأکید می‌کند که خواب زیاد نه‌تنها می‌تواند نشانه‌ای از افسردگی باشد، بلکه عاملی قابل تغییر برای کاهش خطر افت شناختی نیز به شمار می‌رود.
با این حال، پژوهشگران اذعان دارند که چون مطالعه به‌صورت مقطعی انجام شده، نمی‌توان رابطه‌ای علّی میان خواب و عملکرد مغز برقرار کرد. همچنین اتکای صرف به گزارش‌های فردی درباره میزان خواب و محدود بودن تنوع نژادی نمونه‌ها، از جمله محدودیت‌های این تحقیق است.
تیم تحقیقاتی پیشنهاد می‌دهد مطالعات گسترده‌تری در آینده، به‌ویژه به‌صورت طولی و با جامعه‌ای متنوع‌تر، برای بررسی بهتر تأثیر خواب بر سلامت مغز انجام شود.
