امنیت کودک و آموزش برخورد با غریبه‌ها
برخی کودکان به‌طور طبیعی اجتماعی هستند و به راحتی با افراد ناآشنا ارتباط برقرار می‌کنند. همین موضوع نگرانی والدین را برمی‌انگیزد؛ چراکه این اعتماد بی‌ملاحظه می‌تواند کودک را در معرض خطر قرار دهد.
تصور کنید فرزندتان با شادی در زمین بازی تاب می‌خورد، بی‌خبر از خطراتی که ممکن است کمین کرده باشد. به‌عنوان والدین، وظیفه ما محافظت و راهنمایی آن‌هاست. اما چطور می‌توانیم بدون ایجاد ترس بی‌مورد، به فرزندانمان آموزش دهیم چگونه با غریبه‌ها برخورد کنند و ایمن بمانند؟
برخی کودکان خجالتی‌اند و در مواجهه با غریبه‌ها سکوت می‌کنند. این واکنش در دوره‌ای از رشد طبیعی است اما اگر شدید شود، می‌تواند مانع رشد اجتماعی کودک شود. در مقابل، کودکان اجتماعی‌تر ممکن است با غریبه‌ها بیش از حد صمیمی شوند که این نیز خطراتی دارد.
در این شرایط والدین با یک چالش روبرو هستند: چطور مرزهای ایمنی را به کودک آموزش دهیم بدون اینکه نگرانی بیش از حد ایجاد کنیم؟ پاسخ این است که باید با آرامش، متناسب با سن کودک و به شکلی ساده آموزش دهیم. بهترین روش، استفاده از داستان و سناریوهای قابل درک برای کودک است. به کمک قهرمان‌های کارتونی یا مثال‌های ساده، موقعیت‌های مختلف را مرور کنیم و از کودک بپرسیم: «اگر در این موقعیت باشی، چه کار می‌کنی؟»
نکات مهم آموزش ایمنی به کودک:
مفهوم غریبه را توضیح دهید
از حدود ۴ سالگی می‌توانید به کودک بگویید غریبه یعنی کسی که او را نمی‌شناسیم — نه خوب، نه بد، فقط ناشناس.
بدن و اندام خصوصی را بشناسانید
از سن ۲ سالگی، اندام خصوصی و نام درست آن را به کودک بگویید و توضیح دهید چه کسانی مجازند در شرایط خاص (مثلاً برای شستشو یا معاینه پزشکی با حضور والدین) این بخش‌ها را ببینند.
افراد قابل اعتماد را معرفی کنید
بزرگسالانی که کودک می‌تواند در صورت نیاز به آن‌ها مراجعه کند مثل معلم، پلیس، یا کارکنان فروشگاه را بشناسانید.
قوانین ساده و شفاف وضع کنید
مثلاً:
– اگر در فروشگاه گم شدی، برو پیش صندوق و از آن‌ها کمک بخواه.
– اگر کسی در پارک بهت نزدیک شد، سریع پیش من بیا.
– با هیچ غریبه‌ای جایی نرو.
در مورد اینترنت هشدار دهید
کودک نباید اطلاعات شخصی خود را به کسی بدهد یا با افراد ناشناس آنلاین صحبت کند.
قوانین استفاده از دستشویی عمومی
از سن ۶ سالگی، آموزش دهید که اگر کسی پیشنهاد کمک کرد، مؤدبانه رد کند و در صورت نیاز، والدینش را صدا بزند.
آماده‌سازی برای تنهایی در خانه
اگر مجبور شدید کودک را تنها بگذارید، بگویید که در را برای کسی باز نکند و فقط پاسخ تماس‌های شناخته‌شده را بدهد.
تمرین و نقش‌بازی
از روش نقش‌آفرینی برای تمرین موقعیت‌ها استفاده کنید تا کودک بداند در شرایط واقعی چه کند، بدون اینکه او را بترسانید.
تکرار و یادآوری
در موقعیت‌های مختلف مثل رفتن به مهمانی یا سفر، قوانین را مجدداً یادآوری کنید.
آموزش اطلاعات ضروری
نام کامل، شماره تلفن و آدرس خانه را به کودک یاد بدهید و مطمئن شوید آن‌ها را حفظ کرده است.
به یاد داشته باشیم که گفت‌وگو درباره ایمنی نباید موجب ترس و اضطراب شود، بلکه هدف توانمندسازی و افزایش آگاهی کودک است. با آرامش، اعتماد و صبوری این آموزش‌ها را منتقل کنیم.
