سونامی زباله‌های ناخوانده در سواحل ایران
در ایام نوروز، سواحل ایران پذیرای انبوهی از مسافران هستند، اما افزایش پنج برابری حجم زباله‌ها نفس سواحل را می‌گیرد.
ساحل، جایی برای آرامش و تفریح است، اما این روزها زیر انبوهی از زباله‌های رها شده، چهره‌اش دگرگون شده است. بسیاری از افراد به اشتباه گمان می‌کنند که دریا خود زباله‌ها را از بین می‌برد. بطری‌های پلاستیکی، کیسه‌های نایلونی و باقی‌مانده غذاها، ردپای ناخوشایند مسافرانی است که به طبیعت آمده‌اند، اما چیزی جز آلودگی از خود باقی نگذاشته‌اند.
واقعیت این است که هر بطری پلاستیکی سال‌ها در آب باقی می‌ماند، و هر ته‌سیگاری که رها می‌شود، بخشی از اکوسیستم را آلوده کرده و جان موجودات دریایی را به خطر می‌اندازد. طبیعت آنقدر حافظه قوی دارد که این زباله‌ها را به زودی به ما بازمی‌گرداند.
علی گلزاری، کارشناس محیط زیست، می‌گوید که تعطیلات نوروزی به‌عنوان شلوغ‌ترین دوره گردشگری، با افزایش چشم‌گیر جمعیت در مناطق طبیعی، به‌ویژه سواحل شمالی و جنوبی، همراه است. اگرچه این جریان به اقتصاد محلی کمک می‌کند، اما نبود مدیریت درست پسماند، منابع طبیعی این مناطق را با تهدیدات زیست‌محیطی جدی مواجه کرده است.
این کارشناس توضیح می‌دهد: «در استان مازندران، به‌طور معمول روزانه حدود ۵۰۰۰ تن زباله تولید می‌شود، اما در تعطیلات نوروز این رقم به ۲۵ هزار تن در روز می‌رسد؛ یعنی ۵ برابر بیشتر از روزهای عادی. حدود ۴۰ درصد این زباله‌ها را پلاستیک‌های یک‌بارمصرف و بطری‌های پلاستیکی تشکیل می‌دهند که مستقیماً وارد اکوسیستم دریای خزر می‌شوند.»
گلزاری همچنین می‌افزاید: «در جزیره قشم، تولید زباله روزانه از ۶ تن به ۱۰ تن و در جزیره هرمز نیز با افزایش ۶۰ درصدی، حجم زباله‌های روزانه به بیش از ۱۰ تن رسیده است. این آلودگی‌ها نه‌تنها اکوسیستم‌های دریایی را تخریب می‌کنند، بلکه جان موجودات دریایی را به خطر می‌اندازند. پلاستیک‌های بلعیده شده توسط موجوداتی مانند ماهی‌ها و لاک‌پشت‌ها می‌تواند منجر به مرگ آن‌ها شود.»
وی به داده‌های جهانی اشاره کرد و گفت: «سالانه بیش از ۱ میلیون پرنده دریایی و ۱۰۰ هزار موجود دریایی به دلیل بلعیدن پلاستیک جان خود را از دست می‌دهند. ذرات میکروپلاستیک هم وارد زنجیره غذایی انسان‌ها می‌شوند که می‌توانند مشکلاتی مانند اختلالات هورمونی، بیماری‌های کبدی و حتی سرطان را در انسان ایجاد کنند.»
گلزاری تأکید می‌کند که آلودگی‌های فیزیکی و شیمیایی حاصل از زباله‌ها، به‌ویژه بر مرجان‌های حساس و اکوسیستم‌های دریایی تأثیر ویرانگری دارد. وی با اشاره به اینکه در ایام نوروز حجم زباله‌ها ۳ تا ۷ برابر حالت عادی افزایش می‌یابد، عنوان کرد که زیرساخت‌های موجود، حتی توانایی پردازش ۳۰ درصد از این زباله‌ها را ندارند.
این کارشناس بیان می‌کند: «شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و نهادهای مرتبط، به دلیل ضعف مدیریتی و کمبود نیروی انسانی، قادر به کنترل این بحران نیستند و نبود قوانین مؤثر و فرهنگ‌سازی مناسب، بحران پسماند را در مناطق ساحلی تشدید می‌کند.»
به گزارش فارس،گلزاری در پایان راهکارهایی چون توسعه مراکز تفکیک و بازیافت زباله، افزایش نیروی خدماتی و اجرای قوانین سخت‌گیرانه را از جمله اقداماتی دانست که باید برای مدیریت بحران زباله در ایام نوروز مورد توجه قرار گیرند.
