«فیسبوک» ناقض حقوق مسلمانان روهینگیا
یکی از غم‌انگیزترین اخباری که این روزها در لابه‌لای خبرهای مختلف جهان به‌گوش می‌رسد، پاکسازی قومی مسلمانان روهینگیا توسط دولت بودایی میانمار(برمه قدیم) است؛ اتفاقی که صدای همه مردم جهان را درآورده و همگی یکصدا خواستار توقف نسل‌کشی مسلمانان این کشور شده‌اند.
به گزارش بازتاب به نقل از ایران، مسلمانان روهینگیا حالا دیگر از حداقل امکانات زندگی نیز برخوردار نیستند و به‌همین دلیل راه چندانی برای اطلاع‌رسانی درباره وضعیت خود ندارند. در همین راستا ارتش آزادیبخش روهینگیا(ARSA) از صفحه فیسبوک خود برای این منظور استفاده کرد اما به‌نظر می‌رسد این کورسوی امید هم رو به خاموشی می‌رود چرا که فیسبوک در یک موضع‌گیری عجیب، صفحات گروه ARSA و مطالب مربوط به نسل کشی مسلمانان را با فرض تروریستی بودن این گروه، پاک کرده است.
تعلیق، پاسخی به منتقدان میانمار
ارتش آزادیبخش روهینگیا(ARSA) اکتبر گذشته و پس از شروع نسل کشی مردم روهینگیا در Rakhine به وجود آمد تا درباره فجایع ارتش میانمار اطلاع‌رسانی کند. این گروه برای این منظور از شبکه‌های اجتماعی بهره گرفت و یک صفحه فیسبوک ایجاد کرد تا اخبار مربوطه را با عکس و فیلم و به‌صورت مستند انتشار دهد که حالا این راه نیز بسته شده است. علاوه بر حذف صفحه فیسبوک ارتش آزادیبخش، بسیاری از فعالان حقوق بشر در میانمار و حتی کشورهای غربی نیز از سانسور پست‌های مربوط به نسل‌کشی مسلمانان روهینگیا خبر می‌دهند و می‌گویند که اکانت‌های آنان بسته شده یا به حالت تعلیق درآمده است.
این عمل فیسبوک درحالی رقم می‌خورد که دیدبان حقوق بشر از تشدید آزار و اذیت مسلمانان این منطقه، به آتش کشیده شدن دهکده‌ها و محل زندگی آنان و بیرون راندن‌شان از این کشور خبر داده و خواستار توقف این اعمال خشونت‌بار شده است. حال جامعه جهانی چشم به فیسبوک دوخته تا با توقف روند فعلی خود در حذف پست‌های مربوط به این حادثه، به آنها کمک کند. یکی از مدیران فیسبوک دراین باره گفت: ما می‌خواهیم فیسبوک به محلی برای اشتراک مسئولانه عقاید و اخبار تبدیل شود به همین دلیل هم یک مجمع استاندارد برای ارزیابی محتوای فیسبوک داریم و طبق همین استاندارد، مجبور به حذف برخی اخبار ومطالب می‌شویم.
این در حالی است که فیسبوک به صفحات و اکانت‌های مربوط به ارتش میانمار که اتفاقاً سازمان‌های حقوق بشری نیز آنها را متهم به نسل‌کشی کرده‌اند، هیچ واکنشی نشان نداده و همچنان فعال هستند. گفتنی است صفحه ارتش میانمار در فیسبوک بیش از 2.6 میلیون فالوور دارد.
یکی از فعالان حقوق بشر که نسبت به حذف پست‌هایش در فیسبوک اعتراض دارد، محمد انور روزنامه نگار اهل کوالالامپور است که سایت RohingyaBlogger.com را در اختیار دارد. وی اسکرین‌شات‌هایی از پست‌های حذف شده فیسبوک خود را به اشتراک گذاشته و نشان داده که این پست‌ها درباره حمله‌های ارتش میانمار به مسلمانان بوده است. اما مدیران فیسبوک در واکنش نسبت به گفته‌های محمد انور، ادعا کرده‌اند که به دلیل خشونت تصویری، مجبور به حذف این صفحات شده‌اند. این فعال حقوق بشر حالا به توئیتر روی آورده است ولی مشکل اینجاست که این شبکه اجتماعی، در میانمار از محبوبیت چندانی برخوردار نیست.
تعدادی از فعالان روهینگیا نیز در شبکه‌های اجتماعی حضوری فعال داشتند به‌عنوان مثال «شاه حسین»، یک فعال برجسته اهل میانمار است که در عربستان سعودی زندگی می‌کند و از سال 2010 در فیسبوک حضور دارد. وی نیز از سانسور فیسبوک در امان نمانده و برخی پست‌هایش که وقایع اخیر میانمار را با رعایت بی‌طرفی کامل انتشار داده بود حذف شد. این در حالی است که این اطلاعات، بیشتر تصاویر گرافیکی از وضعیت خشونت در این منطقه بود و هیچ خشونتی در آن دیده نمی‌شد.
فیسبوک پلتفرم اصلی کاربران در میانمار
در میانمار یا برمه قدیم که روزگاری اینترنت به قشری خاص اختصاص داشت، حالا 11میلیون کاربر فیس بوک وجود دارد و می‌توان گفت که این شبکه اجتماعی، پلتفرمی اساسی دراین کشور محسوب می‌شود. همانقدر که مردم در کشورهای غربی به ایمیل اعتماد دارند، مردم برمه نیز به فیسبوک اتکا دارند و بیشتر امور روزمره خود را از این طریق انجام می‌دهند به‌گونه‌ای که بسیاری از فعالان عرصه فناوری و محققان معتقدند فیسبوک در برمه به معنای خود اینترنت است بنابراین غیرفعال شدن اکانت‌های فیسبوک کاربران در این کشور، می‌تواند بسیار مخرب بوده و آثار زیانباری به همراه داشته باشد. تا اواسط سال 2016 حدود 40 میلیون نفر از جمعیت 53میلیونی این کشور آنلاین شدند و به اینترنت دسترسی یافتند و البته بیشتر آنها نیز کاربر فیسبوک هستند در حالی که در سال 2013، این رقم تنها به 2میلیون نفر می‌رسید.
واکنش‌های توئیتری به وضعیت روهینگیا
فیسبوک، تنها شبکه اجتماعی مورد استفاده مخالفان ارتش میانمار نیست و تا ابتدای ماه سپتامبر حدود یک میلیون توئیت نیز برای ابراز نگرانی درباره مسلمانان این منطقه در جهان انجام شد تا خشونت‌های رو به رشد در میانمار به گوش جهانیان برسد که البته این رقم اکنون رشد بالایی داشته است.
دیدن تصاویر دهکده‌هایی که به آتش کشیده شده‌اند، افراد زخمی و خسته‌ای که در کمال ناامیدی مسیرهای سخت را طی می‌کنند تا از دست ارتش میانمار نجات یابند، وقوع باران سیل‌آسا که عرصه را به آنها بسیار تنگ کرده است و… همگی می‌تواند وضعیت فجیع مسلمانان این خطه از جهان را نشان دهد. درهمین راستا هشتگ‌هایی ویژه ساخته شد و به‌عنوان مثال «ملاله یوسفزای» دختر 20 ساله برنده جایزه نوبل نیز توئیتی کرد که 73هزار بار ریتوئیت شد. وی در توئیت خود نوشت: هر بار که اخبار را می‌بینم قلبم از ظلمی که به مردم روهینگیا می‌شود، می‌شکند. تصاویر کودکانی که در یورش نیروهای میانمار کشته شده‌اند غم‌انگیز است، این کودکان به کسی حمله نکرده‌اند ولی خانه‌هایشان سوخت و جانشان از بین رفت، اگر خانه‌های آنها در میانمار نبود نسل آنها ادامه می‌یافت. خواسته جهان، توقف خشونت و به رسمیت شناخته شدن حق شهروندی مسلمانان روهینگیا در میانمار است؛ جایی که آنها به دنیا آمده‌اند. فجایع رخ داده در روهینگیا جهانیان را بیدار کرد و درعرض یک هفته، حداقل 1.2میلیون توئیت حاوی واژه Rohingya، 56هزار توئیت با کلمه میانمار و 220هزار توئیت هم با واژه برمه، انجام شد. توئیت‌هایی که حاوی نام روهینگیا هستند از 29 آگوست تا 5 سپتامبر 2017 نسبت به 7 روز ابتدایی این اتفاق، رشدی 499 درصدی داشت و حالا که در روزهای پایانی سپتامبر هستیم این روند کاملاً صعودی شده است. هشتگ‌های RohingyaMuslims،#PrayForRohingya# و WeAreAllRohingya # از معروف‌ترین هشتگ‌ها محسوب می‌شوند. هرچند این توئیت‌ها از سراسر جهان انجام شده است ولی بخش عمده آن از کشورهای مسلمان همچون اندونزی، بنگلادش و مالزی بوده و البته امریکا و بریتانیا نیز جزو 10کشور نخست در زمینه ابراز همدردی با این مسلمانان بوده‌اند. دیدبان حقوق بشر نیز با انتشار تصاویر ماهواره‌ای از وضعیت دهکده‌های در حال سوختن، به جمع افرادی پیوسته است که در توئیتر مخالفت خود را با عملکرد ارتش میانمار اعلام کردند.
بنگلادش نگران ترویج خشونت
تنش در میانمار واکنش‌های مختلفی را در شبکه‌های اجتماعی به همراه داشته است و البته اخبار جعلی و شایعاتی نیز در میان اخبار مستند و واقعی دیده می‌شود. واقعیت این است که از ابتدایرانده شدن مسلمانان از میانمار، بخش عمده‌ای از آنها راهی بنگلادش شدند و هرچند حالا دیگر این کشور روی خوشی به این مهاجران نشان نمی‌دهد ولی پیش از این بخشی از این آوارگان در بنگلادش سکونت یافتند. این کشور اما حالا نگران انتشار اخبار جعلی و فعالیت آنلاین گروه‌های تروریستی احتمالی ایجاد شده از دل همین آوارگان راه یافته به بنگلادش است و می‌خواهد بحران میانمار در شبکه اجتماعی فیسبوک نمودی واقعی داشته باشد. در همین راستا در 8روز گذشته، 35 پروفایل و صفحه فیسبوک را شناسایی کرده تا از انتشار حرف‌های سرشار از نفرت و نیز تبلیغ خشونت جلوگیری کند. «محمد علیم الزمان» رئیس واحد ضد تروریسم بنگلادش از این کار که برخی به‌عنوان سانسور از آن یاد می‌کنند، به‌عنوان راهکاری برای جلوگیری از ترویج خشونت در این کشور یاد کرد. وی ادامه داد: 10 پروفایل و 2صفحه فیسبوک در این مدت مسدود شده است که برخی از داخل بنگلادش و برخی نیزاز بیرون هدایت می‌شدند. «محمد علیم الزمان» افزود: فیسبوک غالباً از اینکه اطلاعات را به‌تفکیک و با جزئیات در اختیار ما قرار دهد خودداری می‌کند بنابراین ما از راه‌های جایگزین برای ردیابی محل زندگی گردانندگان این صفحه‌های فیسبوک کمک می‌گیریم و گاه مجبور به حذف برخی پست‌ها و صفحه‌ها می‌شویم تا میزان تنش و خشونتبه حداقل برسد.
