انرژی‌های پاک کی جایگزین سوخت فسیلی می‌شوند؟

محققان دانشگاه استنفورد آمریکا و چندین دانشگاه اروپایی با همکاری یکدیگر نقشه راهی را طراحی کرده‌اند که می‌تواند 139 کشور جهان را تا سال 2050 به هدف بلندپروازانه تامین100درصد انرژی موردنیازشان از طریق منابع تجدیدپذیر رهنمون سازد.

سال 2050 می‌تواند آخرین سال استفاده از انرژی‌های فسیلی در جهان باشد، زیرا تا آن زمان کشورهایی که هم‌اکنون مجموعاً بیش از 99 درصد از انرژی تولیدشده در جهان را مصرف می‌کنند، قادر خواهند بود کل انرژی موردنیاز خود را از طریق منابع تجدیدپذیر تامین کنند. در سال 2050 بخش قابل‌توجهی (94.7درصد) از انرژی موردنیاز جهان به کمک باد و خورشید تامین خواهد شد؛ هرچند هر کشوری طبیعتا سبد انرژی خاص خود را خواهد داشت و سایر منابع تجدیدپذیر مانند آب، گرمای زمین، موج و جزر و مد نیز در تامین انرژی جهان نقش کوچکی خواهند داشت. به گزارش دنیای اقتصاد، این طرح پژوهشی با حمایت سازمان مردم‌نهاد «پروژه راهکارها که هدف از انجام آن تلاش برای رفع وابستگی جهان به انرژی‌های فسیلی و جایگزین کردن آنها با انرژی‌های تجدیدپذیر تا قبل از سال 2050 است صورت گرفته؛ هدفی که مجریان طرح تاکید می‌کنند در صورت تحقق آن، هدف اصلی توافقنامه پاریس نیز به‌راحتی محقق خواهد شد. تحقق این دو هدف وابسته به یکدیگر، یعنی جایگزینی انرژی‌های فسیلی با انرژی‌های تجدیدپذیر (پاک) و جلوگیری از گرم شدن کره زمین، درنهایت به کاهش چشمگیر آلودگی هوا نیز منجر خواهد شد؛ معضلی که سالانه به‌طور متوسط جان 6/ 4 میلیون نفر را در سراسر جهان می‌گیرد.

در این طرح پژوهشی صرفا به تامین برق موردنیاز خانه‌ها و صنایع از طریق منابع تجدیدپذیر اکتفا نکرده‌اند، بلکه آنها تاکید دارند 100 درصد انرژی موردنیاز در سایر حوزه‌ها به‌ویژه حمل‌ونقل نیز باید با استفاده از منابع تجدیدپذیر تامین شود. اولین مشکل این است که حتی کشورهایی مانند آلبانی، کاستاریکا، ایسلند و پاراگوئه که تولید برق آنها 100 درصد با استفاده از منابع تجدیدپذیر انجام می‌شود، هنوز فاصله قابل‌توجهی با اتکای 100 درصدی به انرژی‌های تجدیدپذیر دارند و مثلاً در بخش حمل‌ونقل خود کاملاً به سوخت‌های فسیلی وابسته‌اند. بر اساس نتایج طرح پژوهشی یاکوبسن و همکاران، کشور تاجیکستان که در حال حاضر 76 درصد از کل انرژی موردنیاز خود را از منابع تجدیدپذیر تامین می‌کند، ازلحاظ سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی خود در رتبه اول جهان قرار دارد و کشورهای پاراگوئه و نروژ به ترتیب با 9/ 58 و 8/ 35 درصد در رتبه‌های بعدی جای گرفته‌اند. جالب اینجاست که دو کشور چین و آمریکا که بزرگ‌ترین تولیدکنندگان انرژی تجدیدپذیر در جهان هستند، در بین کشورهای برتر جهان ازلحاظ سهم (درصد) انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی قرار ندارند، زیرا این دو کشور که بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان امروز نیز محسوب می‌شوند هنوز هم بیش از 80 درصد از کل انرژی موردنیاز خود را در بخش‌های مختلف (مسکونی، صنعتی، حمل‌ونقل و…) از سوخت‌های فسیلی و هسته‌ای تامین می‌کنند. در حال حاضر ظرفیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان تنها 26/ 4 درصد ظرفیت ایده‌آل برای رسیدن به هدف تامین 100 درصد انرژی موردنیاز جهان با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است و این نشان می‌دهد که تا سال 2050 باید راه درازی با سرعت مناسب در این حوزه طی شود. دومین مانع بزرگی که توسعه پرشتاب انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان را با چالش مواجه کرده، ترس کشورها از حذف میلیون‌ها شغل در حوزه نفت، گاز و انرژی هسته‌ای است.