طرح‌های فروش محصولات معتبر جهانی بازار خودرو را متحول می‌کند؟
بازار خودرو ایران در سال‌های اخیر شاهد تغییرات زیادی بوده است و حالا با افزایش واردات و طرح‌های جدید فروش محصولات وارداتی، به نظر می‌رسد که قرار است تحولی در این بازار شکل گیرد. اما واقعیت این است که این تحولات ممکن است در کوتاه‌مدت و به‌طور ظاهری شرایط را برای خریداران بهبود بخشند، اما در بلندمدت مشکلات و چالش‌هایی وجود دارند که می‌توانند بازار خودرو را به مسیرهای ناپایدار هدایت کنند.
بازتاب– براساس آمارهای منتشر شده، واردات خودرو در سال جاری به رقم ۲۹ هزار و ۴۰۰ دستگاه رسید که نسبت به سال گذشته رشد چشمگیری داشته است. به‌ویژه در نیمه اول سال ۱۴۰۳، حدود ۲۲ هزار دستگاه خودرو از برندهای جهانی وارد کشور شد که این آمار نشان‌دهنده افزایش قابل توجهی در واردات خودروهای سواری است. البته این افزایش واردات تنها به خودروهای برندهای معتبر و با کیفیت بالا اختصاص ندارد، بلکه سهم عمده‌ای از این واردات مربوط به خودروهایی است که از برندهای سطح پایین‌تر چینی وارد شده‌اند.
در ماه آبان ۱۴۰۳ نیز نزدیک به ۷ هزار دستگاه خودرو به طور قطعی از گمرکات کشور خارج شدند که این رقم سهم بزرگی از واردات خودرو در سال جاری را تشکیل می‌دهد. این رشد واردات، به وضوح بر قیمت خودروهای وارداتی تأثیر گذاشته و باعث کاهش نرخ این محصولات در بازار شده است. اما این کاهش قیمت، بیشتر از آنکه به‌طور واقعی به نفع مصرف‌کنندگان باشد، احتمالاً موقتی و کاذب است. واردات خودروهای خارجی معمولاً تحت تأثیر نوسانات ارزی و چالش‌های تخصیص ارز قرار دارد که می‌تواند به سرعت بر قیمت‌ها تأثیر بگذارد و بازار را ناپایدار کند.
در حالی که برخی از کارشناسان معتقدند که این افزایش واردات باعث کاهش قیمت‌ها و رقابت بیشتر میان برندها می‌شود، واقعیت این است که کاهش قیمت‌ها در بسیاری از موارد پایدار نخواهد بود. مشکلات مرتبط با بازار قیمت های آزاد و غیرواقعی، تخصیص ارز و تأخیر در واردات خودرو، می‌تواند به سرعت روند کاهشی قیمت‌ها را متوقف کند و باعث افزایش قیمت‌ها مجدداً شود. در حقیقت، بازار خودرو ایران هنوز به شدت وابسته به شرایط اقتصادی کشور و نوسانات ارزی است و این مسأله می‌تواند در بلندمدت بر ثبات بازار تأثیر منفی بگذارد.
در کنار افزایش واردات خودرو، طرح‌های جدید فروش محصولات وارداتی نیز به‌عنوان عامل دیگری برای تغییر بازار معرفی شده‌اند. مقامات مسئول اعلام کرده‌اند که در طرح‌های جدید فروش، حدود ۱۹ مدل خودرو از برندهای بین‌المللی از جمله مزدا و کیا به معرض فروش گذاشته خواهند شد. این خودروها شامل مدل‌هایی مانند مزدا ۳ پریمیوم ادیشن و مزدا CX-30 هستند که برای بسیاری از خریداران جذاب به نظر می‌رسند. اما حالا با عرضه مدل‌هایی مانند کیا اسپورتیج، که یکی از محبوب‌ترین کراس‌اوورهای جهانی است، جذابیت این طرح فروش به اوج خود رسیده است. این خودرو می‌تواند توجه بسیاری از خریداران را جلب کند، اما باید پرسید که آیا عرضه این خودروها به‌واقع می‌تواند به نیاز بازار پاسخ دهد یا تنها یک راهکار موقت است؟
با این حال، این بازار پرتحول با چالش‌هایی جدی نیز روبرو است. یکی از بزرگ‌ترین موانع پیش‌روی واردات خودرو، تخصیص ارز به شرکت‌های واردکننده است. تأخیر در تخصیص ارز به موقع می‌تواند فرآیند واردات و سفارش‌گذاری خودروها را دچار مشکل کند و موجب کمبود عرضه در بازار شود. دولت برای سال ۱۴۰۴ پیشنهاد کرده که تخصیص ارز واردات خودرو از یک میلیارد یورو به سه میلیارد یورو افزایش یابد. اما کارشناسان اقتصادی بر این باورند که تحقق این وعده در شرایط اقتصادی کنونی کشور دشوار است. حتی تخصیص یک میلیارد یورو نیز در وضعیت کنونی با مشکلات زیادی روبرو است.
علاوه بر این، مشکلات مربوط به اخذ مجوزهای سازمان ملی استاندارد نیز همچنان برای واردکنندگان وجود دارد. این پیچیدگی‌های اداری می‌تواند موجب کندی روند واردات و ایجاد تأخیر در ورود خودروهای جدید به بازار شود. در صورتی که این مشکلات حل نشوند، ممکن است خودروهای جدید وارداتی نتوانند به‌طور به‌موقع در بازار حضور پیدا کنند و این مسأله به نفع مصرف‌کنندگان نخواهد بود.
در مجموع، بازار خودرو ایران به‌واسطه افزایش واردات و رونمایی از طرح‌های جدید فروش محصولات برندهای جهانی در حال تجربه تحولات جدید است. با این حال، این تغییرات می‌توانند بیشتر به یک تغییر ظاهری شباهت داشته باشند تا یک تحول پایدار و واقعی. مشکلات ساختاری همچون تخصیص ارز، پیچیدگی‌های اداری و مشکلات در واردات خودرو همچنان پابرجا هستند و در صورتی که این مسائل حل نشوند، نمی‌توان به آینده روشن و پایداری برای بازار خودرو ایران امیدوار بود. بنابراین، مصرف‌کنندگان باید منتظر ماند و دید که آیا این تحولات منجر به یک تغییر مثبت واقعی در بازار خودرو خواهد شد یا تنها یک راهکار موقتی برای کاهش برخی از مشکلات است.
