بازی قدرت، ثروت و سیاست؛ اتحاد جنجالی ماسک و ترامپ به کجا میرسد؟
تاریخ آمریکا بارها شاهد سرمایهداران بزرگ و تاثیرگذاری آنان بر سیاست بوده است. اما اکنون، نقش ایلان ماسک در دولت دوم دونالد ترامپ، الگویی جدید از نفوذ اقتصادی و رسانهای را به تصویر میکشد که پیشتر سابقه نداشته است. از همکاری در انتصابات کلیدی گرفته تا نفوذ در سیاستهای اقتصادی، ماسک در تمامی جنبههای دولت جدید ترامپ حضوری پررنگ دارد. اما آیا این سطح از نزدیکی و نفوذ پایدار خواهد بود یا به بحرانی اجتنابناپذیر ختم میشود؟
بازتاب– ایلان ماسک اکنون نه تنها یکی از ثروتمندترین افراد جهان، بلکه یکی از تأثیرگذارترین چهرههای دولت ترامپ محسوب میشود. با ثروتی که پس از انتخابات از مرز ۳۰۰ میلیارد دلار گذشته است، او در تصمیمگیریهای کلیدی دولت حضور دارد و حتی در انتصاب مقامات ارشد نقشی پررنگ ایفا میکند. از دیدار با دیپلماتهای خارجی تا مدیریت پشت صحنه شبکه اجتماعی ایکس برای حمایت از سیاستهای ترامپ، ماسک حضوری همهجانبه دارد.
دونالد ترامپ، که معمولاً حاضر نیست در مرکز توجه کسی را با خود شریک کند، با طعنه میگوید: “او عاشق اینجاست؛ انگار مارالاگو خانه اوست.”
ماسک در مرکز قدرت؛ فراتر از یک سرمایهدار
به گزارش فایننشال تایمز، نقش ایلان ماسک در دولت دوم ترامپ تنها به حمایت مالی از کمپین او محدود نمیشود. او نهتنها ۱۱۹ میلیون دلار از ثروت شخصی خود را صرف تبلیغات انتخاباتی ترامپ کرده، بلکه با واگذاری پلتفرم رسانهای خود یعنی ایکس (توییتر سابق) بهعنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاسی ترامپ، قدرت رسانهای بیسابقهای را به نمایش گذاشته است. این اقدام، موجب تغییر الگوریتمهای ایکس و مهاجرت کاربران لیبرال به پلتفرم رقیب یعنی بلواسکای شده است.
در حوزه سیاست خارجی، ماسک به دلیل منافع گسترده اقتصادی خود در چین، رویکردی متفاوت با جریان اصلی دولت ترامپ اتخاذ کرده است. او مخالف سیاست جدایی اقتصادی از چین است؛ موضعی که او را به یکی از معدود مخالفان این سیاست در میان مقامات دولت بدل کرده است.
حضور همهجانبه ماسک در دولت ترامپ، او را به چهرهای بدل کرده که حتی رئیسجمهور سابق آمریکا نیز از تاثیرگذاری آن احساس تهدید میکند. ترامپ با کنایه گفته است: «او بیش از حد به خورشید نزدیک شده است.»
چالشهای سیاسی و اقتصادی؛ ماسک و اختلافات داخلی دولت
با وجود حمایت مالی و رسانهای گسترده ماسک، اختلافات او با دیگر اعضای کلیدی دولت ترامپ آشکار است. از جمله تلاش ناکام او برای انتصاب هاوارد لوتنیک بهعنوان وزیر خزانهداری. این نقش در نهایت به چهرهای دیگر واگذار شد که حمایت ماسک را نداشت. در همین حال، موضع متفاوت ماسک در قبال سیاستهای اقتصادی با چین نیز موجب شده است او از دیگر اعضای دولت متمایز شود.
ماسک و مدیریت بحران؛ آیا الگوی موفقیتش در شرکتها به سیاست منتقل میشود؟
رویکرد ایلان ماسک در مدیریت، چه در تسلا و چه در ایکس، همواره بر کاهش هزینهها و تصمیمات شجاعانه متمرکز بوده است. اما انتقال این الگو به سیاست، بهویژه در دولت ترامپ، چالشهای تازهای را پیش روی او قرار داده است. ماسک اکنون باید علاوه بر مدیریت روابط پیچیده با ترامپ، نفوذ خود را در میان سایر بازیگران سیاسی واشنگتن حفظ کند.
بازی قدرت در واشنگتن
تاریخ آمریکا نشان داده است که اتحادهای مبتنی بر قدرت، بهویژه میان دو شخصیت قدرتمند و خودمحور، پایدار نخواهد بود. با توجه به رفتار غیرقابلپیشبینی ترامپ و جاهطلبیهای ماسک، این اتحاد دیر یا زود به جدایی منجر خواهد شد. تنها سوال این است که این جدایی تا چه اندازه برای آمریکا بیثباتکننده خواهد بود.
این رابطه نه تنها مرزهای نفوذ اقتصادی و سیاسی را به چالش میکشد، بلکه سوالاتی اساسی درباره قدرت سرمایهداران در نظام دموکراتیک مدرن آمریکا ایجاد میکند. آیا ماسک موفق خواهد شد نقش خود را تثبیت کند یا این اتحاد، به یکی از بزرگترین بحرانهای تاریخ ریاستجمهوری ترامپ بدل خواهد شد؟