تغییر قواعد بازی در میدان فناوری؛ انتقال دانش از چین به اروپا

برای دهه‌ها چین با بهره‌گیری از استراتژی‌های هوشمندانه، فناوری‌های پیشرفته را از غرب به خود منتقل می‌کرد. اما اکنون، مسیر تغییر کرده است. به گفته جوستین هاگ، استادیار دانشگاه کمبریج و نویسنده کتاب‌های آینده کارخانه و اقتصاد سیاسی و توسعه اقتصادی، غرب در حال تلاش است تا راهی برای انتقال فناوری از چین پیدا کند. این اظهارات بر اساس گزارشی از روزنامه فایننشال تایمز بیان شده است.

طرح‌های بروکسل برای انتقال فناوری

بازتاب– اتحادیه اروپا در حال برنامه‌ریزی برای الزام شرکت‌های چینی به انتقال مالکیت فکری (IP) به شرکت‌های اروپایی است. در ازای این انتقال، شرکت‌ها یارانه‌هایی در چارچوب سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر برای فناوری‌های پاک دریافت خواهند کرد.

به گفته دو مقام ارشد اتحادیه اروپا، این مقررات جدید، شرکت‌های چینی را ملزم می‌کند که کارخانه‌هایی در اروپا احداث کرده و دانش فنی خود را به اشتراک بگذارند. قرار است این طرح همزمان با ارائه پیشنهادهای مالی برای یک مناقصه یک میلیارد یورویی در حوزه توسعه باتری‌ها در ماه دسامبر اجرایی شود. این الزامات به‌عنوان بخشی از سیاست‌های آزمایشی اتحادیه اروپا ممکن است در سایر طرح‌های یارانه‌ای نیز گسترش یابد.

الگوگیری از سیاست‌های چین

این طرح شباهت‌هایی با سیاست‌های چین دارد که شرکت‌های خارجی را ملزم به اشتراک‌گذاری مالکیت فکری در ازای دسترسی به بازار خود می‌کند. با این حال، مقامات اروپایی تأکید کرده‌اند که این معیارها ممکن است پیش از نهایی شدن اصلاح شوند.

تلاش برای محافظت از صنایع داخلی

اتحادیه اروپا با هدف کاهش فشار واردات ارزان‌قیمت و آلاینده بر صنایع داخلی خود، سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ کرده است. از جمله این اقدامات، افزایش تعرفه واردات خودروهای برقی چینی تا ۳۵ درصد و محدودیت‌های شدیدتر برای قطعات هیدروژنی است. همچنین، تنها ۲۵ درصد از قطعات استفاده‌شده در تجهیزات تولید هیدروژن می‌توانند از چین تأمین شوند.

تأثیر اقدامات ترامپ

در همین حال، دونالد ترامپ تهدید کرده است که تعرفه‌های سنگینی تا ۶۰ درصد بر کالاهای چینی اعمال کند. اگر این تهدید عملی شود، چین ممکن است کالاهای خود را به اروپا هدایت کند و اتحادیه اروپا نیز ناچار به مقابله با این موج واردات خواهد بود.

سرمایه‌گذاری‌های چینی در اروپا

با وجود این محدودیت‌ها، شرکت‌های چینی همچنان به سرمایه‌گذاری در اروپا ادامه می‌دهند. برای مثال، شرکت CATL، بزرگ‌ترین تولیدکننده باتری خودروهای برقی، میلیاردها یورو در ساخت کارخانه‌هایی در مجارستان و آلمان سرمایه‌گذاری کرده است. همچنین، شرکت «انویژن انرژی» تاسیساتی در اسپانیا و فرانسه راه‌اندازی کرده است.

با این حال، منابع آگاه گزارش داده‌اند که وزارت بازرگانی چین به شرکت‌های داخلی توصیه کرده است تا از سرمایه‌گذاری‌های کلان در اروپا خودداری کرده و تنها برای مراحل نهایی مونتاژ، خطوط تولیدی در این قاره راه‌اندازی کنند.

چالش‌های داخلی اروپا

در سوی دیگر، شرکت‌های اروپایی نیز با مشکلاتی روبه‌رو هستند. برای مثال، شرکت سوئدی «نورثولت» که در تلاش برای گسترش تولید باتری است، در آستانه ورشکستگی قرار دارد. این مشکلات می‌تواند زنجیره تأمین صنعت خودروسازی اروپا را که در تلاش برای کاهش آلایندگی است، تحت تأثیر قرار دهد.

هشدار درباره عواقب سیاست‌های سخت‌گیرانه

الیزابتا کورناگو، پژوهشگر ارشد اندیشکده مرکز اصلاحات اروپا، هشدار داده است که سخت‌تر شدن سیاست‌ها علیه قطعات چینی می‌تواند به تلاش‌های اروپا برای کاهش آلایندگی آسیب بزند. او معتقد است که هرچند این اقدامات ممکن است به‌طور موقت از صنایع داخلی حمایت کنند، اما باعث کاهش قیمت‌ها برای مصرف‌کنندگان نخواهند شد و ابهاماتی درباره مسیر آینده صنعت خودروسازی اروپا ایجاد خواهند کرد.

تغییر مسیر انتقال فناوری از غرب به چین و بالعکس، نشان‌دهنده تحولات عمده در معادلات اقتصادی جهانی است. اروپا با اتخاذ سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر، تلاش دارد تا از صنایع خود محافظت کند، اما این اقدامات ممکن است با چالش‌های داخلی و خارجی همراه شود که تأثیرات آن هنوز به‌طور کامل روشن نیست.