جولان سنگ قبر وارداتی در بازار ایران

 البته به گفته مسئولان، سال‌هاست که دیگر بیشتر سنگ قبرها چینی است و این موضوع هنگامی برای‌مان عجیب‌تر می‌شود که بدانید ایران چه سنگ‌هایی دارد و با چه کیفیت‌هایی، اما معلوم نیست مردم چرا چینی‌هایش را می‌خرند. انگار عادت شده که همه‌چیز را چینی بخریم و واردات را افزایش دهیم تا هم به ضرر خودمان تمام شود و هم تولیدکنندگان و هم آمار بیکاری افزایش یابد. هر چه هست این آخرین خانه آدم‌ها و سنگ روی آن داستان‌های زیادی دارد و چینی‌ها هم بازیگر اصلی آن هستند.

، کارشناسان علت این امر را هزینه تمام‌شده بالا می‌دانند که رقابت تولیدکننده ایرانی را با سنگ‌های خارجی ضعیف کرده است. همچنین ناتوانی برای پیدا کردن بازار فروش از مشکلات صنعت سنگ است، علیرغم وجود معادن و واحدهای فرآوری سنگ در کشور نمی‌توانیم این محصول را به‌فروش برسانیم. به عبارت دیگر، عدم اکتشاف کامل و علمی و مداوم، عدم طراحی استخراج به‌صورت اصولی و علمی توسط متخصصان مجرب، فرسودگی و انتخاب غلط ماشین‌آلات معدنی و فقدان رویکرد علمی به استخراج موجب افزایش ضایعات معادن -گاهی تا حدود 50 درصد استخراجی-، عدم تداوم در تولید همگن و همگون با ابعاد استاندارد و عدم ثبات قیمت در دوره زمانی مشخص، از جمله مشکلات حوزه معدن است که با رویکرد علمی و تخصصی در اکتشاف، استخراج و بازاریابی قابل جبران است.

معدن‌دار، فرآوری‌کننده و بازرگان برای صادرات سنگ باید در کنار هم باشند. همچنین برای کیفی شدن تولیدات سنگ کشور نظارت بیشتری باید روی معادن انجام گیرد و در حوزه بازرگانی نیز باید به سمت ایجاد کنسرسیوم‌ها و شرکت‌های مدیریت صادرات پیش رویم.

در دنیا روش‌های مختلفی برای تولید و صادرات سنگ وجود داشته، درحالی که واحدهای سنگبری ما شناخت کافی از بازارهای دنیا ندارند؛ ازاینرو باید برای این واحدها متولی ایجاد کنیم. در کارخانه‌های فرآوری سنگ نیز رویکرد علمی به تولید به‌منظور افزایش بهره‌وری مواد اولیه و نیروی کار، کاهش ضایعات، تولید با اهداف صادراتی و تامین نقدینگی هم برای بازسازی ماشین‌آلات و هم افزایش توان رقابت بین‌المللی، حضور پایدار در بازار جهانی را به دنبال خواهد داشت.

سنگ ما به  دلیل رکود  و  هزینه کارگر گران تمام  می‌شود

  مهدی ملک‌زاده، رئیس اتحادیه سنگبر و سنگ‌تراش تهران

ذخیره‌سازی انواع سنگ در انبارها و از طرف دیگر واردات بی‌رویه سنگ قبر چینی کارخانه‌های سنگبری را در آستانه تعطیلی یا کاهش ظرفیت تولید کشانده است و واحدهای سنگبری در رکودی بی‌سابقه قرار گرفته‌اند. البته شرایط موجود در بازار متاثر از عوامل اقتصادی موجود در کشور است و رفع بسیاری از مشکلات موجود نیازمند حل مشکلات اقتصادی در سطح کلان است، اما به‌طور کلی در صورت رفع مشکلات، اتحادیه می‌تواند نقش سازنده‌ای داشته باشد.

به‌طور کلی درباره واردات انواع سنگ نیز باید اشاره شود که در حال حاضر فقط سنگ قبر از خارج کشور وارد می‌شود و سایر سنگ‌های مورد نیاز به‌ویژه سنگ‌های مورد استفاده در صنعت ساختمان در داخل کشور تولید و عرضه می‌شوند. البته امکان تولید سنگ قبر در داخل کشور، آن هم با کیفیتی بسیار مطلوب امکان‌پذیر است اما نمی‌دانم به چه دلیلی و صرفا براساس سلیقه افراد این سنگ‌ها وارد کشور می‌شود. از سوی دیگر درباره توان تامین سنگ مورد نیاز در داخل کشور هم باید گفته شود که اتفاقا نه تنها توان تامین نیاز کشور در داخل وجود دارد بلکه می‌توانیم به اندازه تامین نیاز 100 کشور سنگ قبر تولید کنیم اما به هرحال سنگ قبر از خارج کشور وارد می‌کنیم.

متاسفانه به دلیل رکود عمیق در صنعت ساختمان نیاز کشور به مصالح ساختمانی از جمله سنگ کاهش یافته و طبیعتا تولید ما نیز کاهش یافته است، چرا که کلا مصرف سنگ وابسته به ساخت مسکن و افزایش ساخت‌و‌ساز است که با وجود رکود در این صنعت کارخانه‌های ما با رکود مواجه شده و یکی یکی در حال تعطیل شدن هستند. همچنین متاسفانه سنگ‌های موجود در ایران مانند نفت به صورت خام از کشور خارج شده و ارزش‌افزوده چندانی ایجاد نمی‌کنند. برای مثال این سنگ‌ها به صورت خام از کشور خارج شده و بعد از برش خوردن در کشورهایی مانند چین از طریق کشورهای ثانی به بازارهای جهانی صادر می‌شوند.

صادرات و واردات در صنف ما چندان موثر نیست و عمده مشکل ما نبود کار و رکود بی‌سابقه در کشور است که باعث کاهش تولید ملی و تعطیلی کارخانه‌های سنگبر و سنگ‌تراش کشور شده است. به عبارت دیگر، تحریم موجب شد تا ما از کشورهای دیگر در صادرات سنگ عقب بیفتیم و اکثر کشورها تمایل دارند به جای ما با چین و ترکیه کار کنند. برخی کشورها با ما کار نمی‌کنند چون بازار دیگر کشورها ارزان‌تر است؛ سنگ ما به دلیل رکود حاکم بر اقتصاد و همچنین هزینه بالای کارگر، گران تمام می‌شود. ضمن آنکه سایزبندی سنگ‌های ما استاندارد نیست. متاسفانه باید اشاره شود که کار به جایی رسیده که چین از ما سنگ خام را می‌خرد و به نام خودش به بازارهای جهانی عرضه می‌کند.

سنگ‌های چینی ارزان‌قیمت بازار داخل را کساد کرده است

  محمد عباسی، تولید‌کننده سنگ

بازار این روزها کساد است. سنگ ایرانی خوب است، اما انگار وحی منزل آمده است که باید جنس خارجی استفاده کنیم. حتی اگر آن کالا، سنگ باشد. در حال حاضر پای چینی‌ها و سنگ‌های بی‌کیفیت‌شان مثل دیگر کالاها با قیمتی ارزان‌تر به بازار سنگ و صنعت گران‌قیمت این حوزه هم وارد و باعث رکود و کسادی کارگاه‌های که سنگ‌تراشان و تولید‌کنندگان شده است.

این واقعا مشکل و معضل است. ما در حال حاضر اصلی‌ترین مشکل‌مان در صنعت سنگ، نبود مواد اولیه که همان سنگ با کیفیت عالی به شمار می‌رود، است و همین نبود سنگ که سازوکار ما با آن می‌چرخد باعث بی‌کیفیتی تولید می‌شود و ضرر و زیانی را که وارد می‌سازد، غیرقابل جبران است. همین عدم تامین مواد اولیه باعث تعطیلی کارگاه‌ها می‌شود و این جدای از ضررهای فراوانی که برای ما دارد، برای کارگرانی که زندگی آنها با این کار می‌چرخد و نان‌آور هستند، هم مشکل‌ساز شده است.

این در حالیست که اگر مواد اولیه برای کار فراهم شود مسلما کارگاه‌های بیشتری راه‌اندازی می‌شوند و افراد بیشتری به کار گرفته خواهند شد و اشتغالزایی معنا پیدا می‌کند. مهم‌تر از همه، ایران به عنوان قطب سنگ نه تنها در ایران که در جهان نیز شناخته خواهد شد. اگر سری به چند کارگاه بزنید متوجه خواهید شد که همگی به نبود سنگ که پیش‌نیاز کار است اعتراض دارند. همه بر این باورند که اگر مواد اولیه تامین شود می‌توان صادرات داشت و با صادر کردن یک محصول با کیفیت در واقع تبلیغ وسیعی درباره این صنعت می‌شود. در واقع محصول ساخته شده که کیفیت دارد خود بهترین تبلیغ است.

به‌طور کلی برند شدن چندان کار ساده‌ای نیست و در این زمینه باید تلاش بسیار کرد. متاسفانه سنگ‌های ایران یا برای سنگ قبر استفاده می‌شوند یا برای سنگفرش پیاده‌روها که همین مشکل بزرگی برای توسعه و نیز مانعی بر سر راه برند شدن است.

در حال حاضر جدای از مشکلاتی که بر سر راه توسعه صنعت درآمدزای سنگ ایران وجود دارد ضرورت دارد به این نکته اشاره کنیم که واردات بی‌رویه امان تولیدکنندگان را گرفته و این در حالیست که ایران، مقام چهارم معادن سنگ دنیا را دارد.

جالب است بدانید که واردات بی‌رویه سنگ خارجی از جمله سنگ قبر از مرزهای رسمی کشور، بازار این بخش را با چالش مواجه کرده است و این واردات بی‌رویه تعطیلی کارخانه‌های ایرانی را در پی دارد. از سوی دیگر، مدتی است که فعالیت‌های صنعت ساختمان در کشور کاهش دارد و این موضوع نیز مزید بر علت مشکلات این صنعت شده است.

هند، چین و ترکیه مراکز عمده صادرات سنگ به ایران هستند و این واردات در حالیست که ایران پس از هند، چین و ایتالیا مقام چهارم معادن سنگ دنیا را دارد. اما تامین 90 درصد سنگ مورد نیاز ساختمانی کشور از معادن داخلی صورت می‌گیرد که فناوری این صنعت فرسوده است و دولت نیز حمایت مناسبی از این بخش ندارد. درهمین رابطه آمارهای اعلام شده از ارائه 16 میلیارد تومان وام به صنعت سنگ خبر می‌دهد. این وام‌ها به دست ما که در این صنعت هستیم، نرسیده است و مشخص نیست که این وام‌ها چگونه پرداخت شده و از فیلتر اتحادیه عبور نکرده است. رفع مشکل صنعت سنگ در گرو صادرات است و محدودشدن به بازار داخل با وجود رشد منفی صنعت ساختمان، این بخش را با بحران شدید مواجه خواهد کرد.