تصرف عدوانی کیفری【آشنایی با قوانین، مراحل شکایت و مجازات】
به زبان ساده، منظور از تصرف عدوانی کیفری این است که فردی بدون اجازه مالک و به‌صورت غیر مجاز، اموال غیر منقول یا همان ملک شخص دیگری را با زور تصرف و اشغال کند. اما به بیانی دقیق‌تر ذکر چند نکته حائز اهمیت است؛ اول اینکه تصرف عدوانی صرفاً به اموال غیرمنقول گفته می‌شود، نه منقول. همچنین شخصی که قربانی تصرف عدوانی می‌شود لزوماً خود مالک نیست و می‌تواند افراد دیگری همانند مستأجر باشند که برای مدتی حق تصرف را در آن ملک دارند.
تصرف عدوانی کیفری، جرمی بسیار شوکه‌کننده و حساس است که اگر در حق شما اتفاق بیفتد، می‌تواند شما را به دردسر انداخته و آسایش و آرامش را از شما بگیرد. قبل از هر چیزی، اولین قدمی که شما باید بردارید کسب اطلاعات دقیق و صحیح از جنبه‌ها و ابعاد مختلف این جرم می‌باشد. سپس با اطلاعات و آگاهی‌ای که به دست میاورید، به جمع‌آوری مدارک و تنظیم شکایت‌نامه پرداخته و تمام تلاش خود را به کار می‌گیرید تا با اثبات مالکیت ملک و اثبات وقوع جرم، ملک خود را باز پس بگیرید. در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
منظور از تصرف عدوانی کیفری چیست؟
به زبان ساده، منظور از تصرف عدوانی کیفری این است که فردی بدون اجازه مالک و به‌صورت غیر مجاز، اموال غیر منقول یا همان ملک شخص دیگری را با زور تصرف و اشغال کند. اما به بیانی دقیق‌تر ذکر چند نکته حائز اهمیت است؛ اول اینکه تصرف عدوانی صرفاً به اموال غیرمنقول گفته می‌شود، نه منقول. همچنین شخصی که قربانی تصرف عدوانی می‌شود لزوماً خود مالک نیست و می‌تواند افراد دیگری همانند مستأجر باشند که برای مدتی حق تصرف را در آن ملک دارند. همچنین تعریف قانون از تصرف عدوانی این است که فرد متخلف برای اولین بار و بدون سابقه پیشین دست به این کار زده باشد.
به‌عنوان مثال فرض کنید که شما صاحب چند هکتار زمین کشاورزی در یک روستای خوش آب‌وهوا هستید، وقتی بعد از یک سال سر زمین خود برمی‌گردید، می‌بینید که مالک زمین کناری‌تان، زمین شما را هم اشغال و تصرف کرده و ادعا می‌کند که این زمین از اول هم مال خودش بوده و شما حقی در آن ندارید. وی ممکن است حتی مدارک و شواهد جعلی ارائه کند و یا شما را تهدید کند. در این حالت اصطلاحاً می‌گویند که تصرف عدوانی کیفری رخ داده است.
تفاوت تصرف عدوانی کیفری با حقوقی چیست؟
تفاوت‌های تصرف عدوانی کیفری با حقوقی به‌صورت دقیق به این شرح است:
♦ در «تصرف عدوانی حقوقی» صرفاً تصرف ملک اتفاق افتاده، اما در «تصرف عدوانی کیفری» علاوه بر تصرف ملک از تهدید، توهین، زور و دعوا استفاده شده است.
♦ طبیعتاً نتیجه «تصرف عدوانی حقوقی» صرفاً به استرداد ملک به مالک اصلی ختم می‌شود، اما «تصرف عدوانی کیفری» شامل مجازات‌های کیفری مانند حبس برای فرد خاطی می‌شود.
♦ مرجع قضایی رسیدگی به «تصرف عدوانی حقوقی» دادگاه عمومی است و با تنظیم دادخواست انجام می‌شود، اما در «تصرف عدوانی کیفری» مرجع مربوطه دادسرا خواهد بود و نیازمند ثبت شکایت است.
امیدوارم که با این نکات، درک درستی از تفاوت تصرف عدوانی کیفری با حقوقی به دست آورده باشید؛ اما در صورت بروز هرگونه ابهام، می‌توانید آن را در قسمت نظرات مطرح کنید تا پاسخ دهیم.
تصرف عدوانی کیفری در ملک مشاع چیست؟
منظور از ملک مشاع، ملکی است که چند مالک دارد و به‌صورت مشترک است. در این املاک هر یک از مالکان به اندازه سهم خود در سند ملک، حق مالکیت و تصرف دارند. مشکل اساسی زمانی شروع می‌شود که یکی از شرکا بدون رضایت سایر شرکا اقدام به تصرف بخشی دیگر یا کل ملک نماید. لازم به ذکر است که مجازات تصرف عدوانی در ملک مشاع تفاوتی با مجازات تصرف عدوانی در ملک غیر مشاع ندارد. اما برای اثبات این جرم، صرف اثبات عدم رضایت سایر شرکا کافی است.
مجازات جرم تصرف عدوانی کیفری
به طور خلاصه، مجازات جرم تصرف عدوانی شامل حبس فرد خاطی از یک ماه تا یک سال، رفع کردن تصرف عدوانی و همچنین اعاده وضع به حالت سابق می‌باشد. با این حال اگر مایل هستید که متن کامل ماده 690 قانون مجازات اسلامی که در بخش تعزیرات به بیان موضوع هتک حرم منازل و املاک دیگران بخوانید، به این شرح است که:
«هرکس به وسیله صحنه‌سازی از قبیل پی‌کنی، دیوارکشی، تغییر حد فاصل، امحای مرز، کرت بندی، نهر کشی، حفر چاه، غرس اشجار و زراعت و امثال آن به تهیه آثار تصرف در اراضی مزروعی اعم از کشت شده یا در آیش زراعی، جنگل‌ها و مراتع ملی شده، کوهستان‌ها، باغ‌ها، قلمستان‌ها، منابع آب، چشمه سارها، انهار طبیعی و پارک‌های ملی، تأسیسات کشاورزی و دامداری و دامپروری و کشت و صنعت و اراضی موات و بایر و سایر ارازی و املاک متعلق به دولت یا شرکت‌های وابسته به دولت یا شهرداری‌ها یا اوقاف و همچنین اراضی و املاک و موقوفات و محبوسات و اثلاث باقیه که برای مصارف عام‌المنفعه اختصاص یافته یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور تصرف یا ذیحق معرفی کردن خود یا دیگری، مبادرت نماید یا بدون اجازه سازمان حفاظت محیط زیست یا مراجع ذی صلاح دیگر مبادرت به عملیاتی نماید که موجب تخریب محیط زیست و منابع طبیعی گردد یا اقدام به هرگونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور نماید به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم می‌شود. دادگاه مؤلف است حسب مورد رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق نماید.»
مراحل شکایت از جرم تصرف عدوانی کیفری
- تنظیم شکوائیه
ابتدا باید به دادسرایی که در همان محل ملک تصرف شده وجود دارد مراجعه کرده و شکایت‌نامه کیفری خود را تنظیم کنید. در شکایت‌نامه مکتوب خود باید به تمامی اطلاعات مربوطه اعم از مشخصات کامل خودتان، مشخصات شخص تصرف‌کننده، نشانی مال غیرمنقول و مستندات اثبات زور و تهدید اشاره کنید.
- ارائه مدارک
علاوه بر مدارک هویتی و همچنین مدارک مالکیت اموال غیر منقول تصرف شده، باید شهادت شاهدان و همچنین تمامی مدارک وقوع جرم و خشونت به طور کامل جمع‌آوری و ارائه داده شود.
- اثبات مالکیت
دادرسان یا بازپرس با بازرسی ملک و وقوع جرم و همچنین بررسی مدارکی که ارائه کردید، وقوع جرم را احراز می‌کند و در ادامه با ارسال پرونده به دادگاه کیفری و اثبات جرم، حکم تخلیه ملک و همچنین مجازات فرد تصرف‌کننده صادر می‌شود.
چرا برای تصرف عدوانی کیفری باید وکیل بگیریم؟
تصرف عدوانی کیفری به دلیل حساسیت‌ها و پیچیدگی‌هایی که دارد، می‌تواند برای مالکان ملک بسیار استرس‌زا و سردرگم کننده باشد. همچنین از آنجایی که اموال غیرمنقول و املاک به طور کلی بسیار گران و ارزشمند هستند، جای هیچ ریسکی باقی نمی‌ماند. از همین رو، مراجعه به یک وکیل ملکی که در زمینۀ تصرف عدوانی کیفری تجربیات و تخصص لازم را دارد، می‌تواند بسیار حیاتی و کارگشا باشد. وکیل تصرف عدوانی کیفری با جمع‌آوری تمامی مدارک و مستندات لازم، تنظیم صحیح شکایت‌نامه، دفاع از حقوق شما در دادسرا و مذاکره با طرف مقابل پرونده، کار شما را برای اثبات مالکیت و وقوع جرم تسهیل کرده و شانس شما را برای باز پس گیری ملکتان افزایش می‌دهد.
جمع بندی
دوستان عزیز و محترم، ضمن آرزوی آرامش و سربلندی برای شما، در این مقاله به بررسی دقیق جنبه‌های مختلف جرم تصرف عدوانی کیفری پرداختیم و تلاش کردیم که با ارائه اطلاعات مفید و ارزشمند، کمک کوچکی در جهت پیشبرد اهداف شما داشته باشیم. همچنین در دست آخر به اهمیت حضور یک وکیل برای امر تصرف عدوانی کیفری تأکید کردیم و امیدواریم که بتوانید با اتخاذ تصمیم‌های هوشمندانه و همچنین پیگیری جدی پرونده، به حقوق خود دست یابید. همچنین شما عزیزان می‌توانید در صورت داشتن هرگونه سؤال یا ابهام، آن‌ها را در قسمت نظرات با ما مطرح کنید.
