ربات‌ها چه کسانی را بیکار می‌کنند؟
بسیاری بر این باورند که با حضور گسترده ربات‌ها در بخش‌های مختلف جوامع، سرنوشتی نگران‌کننده در انتظار انسان‌هاست. ربات‌ها به سادگی از عهده مشاغلی که نیاز به هیچ‌گونه تجزیه و تحلیل انسانی ندارند، بر می‌آیند. آنها کدام مشاغل را از چنگ انسان‌ها در می‌آورند؟
در ابتدای قرن بیستم، آینده استفاده از اسب‌ها به عنوان ابزار کار و معاش بسیار درخشان به نظر می‌رسید. بنابراین اسب‌ها در غیاب ماشین‌آلات، از نظر اقتصادی بسیار بااهمیت بودند. اما در عرض ۵۰ سال، ماشین‌آلات و تراکتورها نیاز به کار و استفاده از اسب‌ها را دستخوش تحول کرد و با رشد و توسعه صنعت اتومبیل، به زودی خودروها جایگزین اسب‌ها شدند. بسیاری بر این باورند که با حضور گسترده ربات‌ها در بخش‌های مختلف جوامع، چنین سرنوشتی در انتظار انسان‌ها نیز هست. پاسخ منطقی و معمول برای چنین نگرانی‌هایی این است که انسان نسبت به حیوان بسیار سازگارتر است. اما از آنجایی که ربات‌ها هر روز نسبت به قبل چابک‌تر و زیرک‌تر می‌شوند، همین خطر انسان را نیز تهدید می‌کند. ربات‌ها کدام مشاغل را از چنگ انسان‌ها در می‌آورند؟
به گزارش بازتاب به نقل از سی‌ان‌ان مشاغلی که در معرض این تهدید قرار دارند به شرح زیرند:
صندوق‌داران و اپراتورها
به طور کلی مشاغلی نظیر صندوق‌داری، که تنها داشتن تحصیلات متوسطه برای انجام آنها کافی است، در آینده‌ای نه چندان دور منقرض خواهند شد. ربات‌ها به سادگی از عهده مشاغلی که نیاز به هیچ‌گونه تجزیه و تحلیل انسانی ندارند، بر می‌آیند. بهترین نمونه آن سیستم جمع‌آوری عوارض E-ZPass است که در حال حاضر در ۱۶ ایالت آمریکا فعالیت می‌کند.
بر اساس مطالعه‌ای که از سوی شرکت خدمات مالی Cornerstone Capital Group صورت گرفته، چیزی حدود ۷٫۵ میلیون شغل در آمریکا طی دهه آینده از بین می‌روند.
در حال حاضر این تغییر و تحولات، در بسیاری از مشاغل و حوزه‌ها آغاز شده است. رستوران‌هایی نظیر مک‌دونالد و وندی (Wendy) با اضافه کردن کیوسک‌هایی در برخی از شعبه‌هایشان، این امکان را برای مشتریان فراهم کرده‌اند تا سفارش غذای خود را بر روی یک صفحه نمایش لمسی انجام دهند.
نمونه دیگر شرکت آمازون است که در ماه دسامبر، طی اقدامی روند خرید کالا برای مشتری را ساده‌تر کرد. آمازون با راه‌اندازی یک فروشگاه فیزیکی به نام آمازون‌گو این امکان را برای مشتریان خود فراهم کرد تا با استفاده از یک برنامه موبایلی پرداخت‌های خود را انجام دهند و در صف‌های طویل صندوق نایستند.
تحلیل‌گران بر این باورند که به زودی فرآیند دستی پرداخت در بخش‌های فروش که برای دهه‌ها ادامه داشته، حذف خواهد شد. و سیستم‌های اتوماتیک نظیر آمازون‌گو در دیگر مراکز فروش رواج پیدا می‌کنند. هدف بعدی فروشگاه‌های بزرگ‌تر هستند.
این در حالی است که فروشگاه‌های لوکس و بوتیک‌ها، دیرتر با این تکنولوژی سازگار خواهند شد. چرا که آنها بیشتر از سایر فروشگاه‌ها بر نیروی انسانی متکی هستند تا بتوانند خدمات تخصصی به مشتریان خود ارائه دهند.
رانندگان
بسیاری از شرکت‌های بزرگ در حال سرمایه‌گذاری میلیارد دلاری خود برای ساخت ربات‌هایی هستند که جایگزین نیروی انسانی باشد. واضح‌ترین مثال آن ساخت اتومبیل‌های بدون راننده است. در حال حاضر شرکت‌های تولید خودرو و شرکت‌های فناوری در رقابتند تا در این زمینه پیشرو باشند. زمانی که اتومبیل‌های کاملا اتوماتیک ساخته و تولید شوند رانندگانی که در شرکت‌هایی مثل اوبر مشغول کارند، شغل خود را از دست خواهند داد.
برآورد شده که تا اوایل دهه ۲۰۲۰ چیزی نزدیک به ۵ میلیون راننده در آمریکا بیکار خواهند شد.
در خوشبینانه‌ترین حالت رانندگان شاید بتوانند مشاغلی نظیر حمل کالا و بار مسافران را انجام دهند. در حال حاضر ربات‌ها قادر به رساندن سفارش غذا و حمل کالاها نیستند. هر چند در آینده پهبادها مشاغلی همچون، رساندن سفارشات غذا و تحویل کالا را نیز بر عهده خواهند گرفت.
در عین حال مشاغل جدیدی مثل مدیریت و نظارت بر این وسایل نقلیه و مسیرهای انتخابی آنها معرفی خواهند شد.
مشاغل مربوط به رستوران‌های فست‌فود
برآورد شده که تا سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۸۰ هزار نفر مشاغل خود را در رستوران‌های فست‌فود از دست خواهند داد. عمده‌ترین دلیل آن هم افزایش حداقل دستمزدهاست که صاحبان رستوران‌ها را ناچار به جایگزینی ربات‌ها خواهد کرد.
به گفته ادوارد رنسی، مدیرعامل سابق مک‌دونالد، قطعا برای یک صاحب رستوران مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهد بود تا یک ربات ۳۵ هزار دلاری را خریداری کند تا اینکه کارگری ناکارآمد را استخدام کند که به ازای ساعتی ۱۵ دلار، سیب‌زمینی‌های سرخ‌شده را داخل جعبه بگذارد.
او با مقایسه فرآیند نیروی کار در دهه ۱۹۶۰ تاکنون درم صاحبه خود توضیح داد که چطور نیروی انسانی به مشغول به کار در این رستوران به دلیل مکانیزه شدن به نصف کاهش یافت.
کدام مشاغل در معرض خطر کمتری هستند؟
پزشکان و پرستاران
حضور واقعی انسان‌ها در مراقبت‌های بهداشتی و درمانی بسیار ضروری است. بنابراین مشاغلی نظیر پزشکی و پرستاری کمتر در معرض نابودی هستند.
بنیاد فناوری اطلاعات و نوآوری در آمریکا بیش از ۸۰۰ نوع شغل را مورد مطالعه قرار داده و بر اساس میزان تسلط ربات‌ها و احتمال نابودی‌شان آنها را رتبه‌بندی کرده است.
اگر چه در سال‌های اخیر کامپیوترها به طور فزاینده‌ای در تشخیص‌های پزشکی موفق بوده‌اند، اما بیماران تمایل ندارند که ربات‌های فاقد روح و شخصیت بیماری آنها را تشخیص دهند. مطالعات نشان داده است که انسان‌ها مایلند در زمان بیماری از شخصی مهربان و دارای احساسات اخبار مربوط به بیماری خود را بشنوند؛ چرا که در این شرایط پذیرش این دشواری‌ها، آسان‌تر خواهد بود.
البته برخی خدمات حوزه‌های پزشکی نظیر تصاویر سی‌تی‌اسکن‌ها و رادیولوژی مکانیزه شده‌اند. بنابراین ربات‌ها تاثیری مستقیم بر شغل رادیولوژیست‌ها دارند.
مربیان ورزشی
تحلیل‌گران بر این باورند، مشاغلی که به نوعی به رهبری دیگر افراد با هدف الهام‌بخشی مربوط می‌شوند از خطر انقراض در امانند. به عنوان مثال در مورد مربیان ورزشی آنچه مهم است، رساندن اخبار مربوط به پیروزی در یک مسابقه نیست. بلکه داشتن توانایی برای جذب ورزشکاران، کمک به آنها برای دستیابی به اهدافشان، آموزش آنها برای انجام کارهای گروهی، حمایت از یکدیگر و در نهایت رشد و توسعه شخصیتشان است.
بنابراین بعید به نظر می‌رسد که یک ربات قادر به مدیریت افراد با شخصیت‌های غیرانعطاف‌پذیر را داشته باشد و به آنها فعالیت گروهی را آموزش بدهد.
در نهایت مشاغلی که در آن صاحبان شغل با احساسات و عواطف افراد دیگر درگیر هستند و نیاز به مهارت انسانی دارند، از میان نخواهند رفت.
آرایشگران و پیرایشگران
بر اساس رتبه‌بندی بنیاد فناوری اطلاعات و نوآوری، احتمال اینکه ربات‌ها جایگزین آرایشگران و پیرایشگران شوند بسیار ضعیف است.
ربات‌ها اگر چه کاربردهای بسیاری دارند اما ابرانسان نیستند. به طور متوسط ۱۵۰ هزار مو در سر انسان وجود دارد و هر یک از این موهای کوچک باید به اندازه‌ای دقیق و متفاوت کوتاه و یا آرایش شود. به نظر نمی‌رسد دانشمندان و مهندسان به این زودی‌ها قادر به طراحی رباتی باشند که بتواند این عملیات را مدیریت کند. و احتمالا چنین رباتی در دوره‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم اختراع و ساخته نخواهد شد.
مددکاران اجتماعی
برآورد شده تا سال ۲۰۲۴، مشاغلی نظیر مددکاری اجتماعی که در حوزه سلامت و بهداشت روان فعالیت می‌کنند، ۱۹ درصد افزایش می‌یابد.
دانشمندان می‌گویند سیم‌کشی مغز انسان از ۱۰۰ هزار سال پیش تاکنون هیچ تغییری نکرده است. تجربیاتی نظیر همدلی، همراهی، شنیده شدن و در جمع دیگر افراد قرار گرفتن در طبیعت انسان‌ها وجود دارد.
امروزه، انسان‌ها زمان بسیاری را صرف استفاده از موبایل‌های هوشمند خود و خیره شدن به صفحه نمایش تلویزیون و یا کامپیوترشان می‌کنند. این بدان معناست که تعاملات فردی به شدت کاهش یافته است.
بنابران صاحبان مشاغلی که انجام چنین تعاملاتی را برای انسان‌ها فراهم می‌آورند، نه تنها خطری تهدیدشان نمی‌کند، بلکه جایگاهی ارزشمندتر نیز می‌یابند.
