«اروپا» پلمب شد
درس‌های حادثه پلاسکو سبب شده تا شهرداری و سازمان آتش‌نشانی تهران از یکسو و دادستانی از سوی دیگر با هیچ بنای ناایمنی به‌خصوص ساختمان‌های تجاری پرخطر در مرکز شهر شوخی نداشته باشند.
به گزارش همشهری، از همین رو ساختمان سینما اروپا که در سال‌های اخیر تبدیل به فضای کسب‌و کار شده بود با دستور قضایی پلمب شد. واقعیت آن است که این بار با دفعات قبل فرق می‌کند؛ اخطاریه‌هایی که به‌دست مالکان بناهای تجاری ناایمن می‌رسد، حکم مرگ و زندگی را برای آن مجتمع‌ها دارد؛ مالکان یا می‌توانند طبق دستورالعمل صادره آتش‌نشانی نسبت به برقراری ایمنی اقدام کنند تا حیات یک‌بنای تجاری اداری ادامه داشته باشد یا بی‌توجه به اخطاریه‌ها، منتظر حکم پلمب باشند. نکته بااهمیت ماجرا اینجاست که فرصت بسیار کم است و هشدارها واقعا جدی. پلمب شدن چندین بنای ناایمن و تخریب طبقات غیرمجاز تعدادی از ساختمان‌ها در منطقه ۱۲ از ابتدای تابستان تاکنون جدی بودن این مسئله را به خوبی نشان می‌دهد. طی همین چند روز گذشته هم موج دوم اخطاریه‌ها آغاز شده و چندین بنای تجاری در خیابان جمهوری اخطاریه‌هایی را دریافت کرده‌اند. حالا باید دید که این بناها برای ایمن‌سازی دست به‌کار می‌شوند یا بی‌خیال در صف آنهایی قرار می‌گیرند که پلمب می‌شوند.
موج اول با ۱۹ اخطاریه
در موج اول اخطاریه‌ها ۱۹بنای ناایمن در ۳منطقه ۶، ۱۱و ۱۲از سوی آتش‌نشانی و دادستانی حکم دریافت کردند. در این حکم، فرصت‌های معمولا ۳ماهه‌ای برای مالکان و هیأت مدیره ساختمان‌ها برای ایمن‌سازی و رفع خطر با اولویت موضوعات مربوط به آتش‌سوزی درنظر گرفته شده بود که با آغاز ماه مهر، این مهلت‌ها به پایان می‌رسد. مجتمع‌های تجاری آلومینیوم، کویتی‌ها، علاءالدین، بهارستان، خانقاه، آزاد، اروپا، نوشین، شیرین، اخوان، حکیم هاشمی و اسلامی در دو منطقه ۱۱و ۱۲جزو این ۱۹بنای ناایمن هستند که برخی از آنها روند ایمن‌سازی را با جدیت دنبال می‌کنند و برخی دیگر مثل مجتمع اروپا واقع در خیابان جمهوری، نرسیده به میدان بهارستان به‌خاطر بی‌توجهی مالک اواخر هفته گذشته پلمب شدند.
حکم محکم به اروپا
مجتمع اروپا سرگذشت جالبی را طی سال‌های اخیر داشته است. این مرکز تجاری چندین سال پیش در سینما اروپای قدیمی شکل گرفت که اسفند‌ماه سال ۹۰در آتش سوخت و تعطیل شد. در واقع مالک آن برای جبران ضرری که از آتش‌سوزی متحمل شده بود، بدون دریافت مجوزهای لازم، کاربری ساختمان را تغییر داد و سپس تعدادی واحد تولیدی و کارگاهی در آن مستقر شدند. این واحدها چندین سال مشغول به‌کار بودند که هفته پیش به واسطه حکم محکم دادستانی، همگی تن به پلمب دادند. البته سازمان آتش‌نشانی بارها اخطاریه‌هایی را مبنی بر اینکه اروپا از نظر سازه‌ای، نداشتن سیستم‌های اعلام و اطفای حریق، کاربری‌ها، مسیرهای تردد اضطراری، انسداد مسیرهای ورودی و خروجی هوا و… ایمن نیست به شورای ساختمان ارسال کرده بود. اما بی‌توجهی به این اخطاریه‌ها، با پلمب کل ساختمان همراه شد.
همسایه‌های ناایمن پلاسکو
البته در خیابان جمهوری تهران، بناهای بسیاری هستند که حال و روزشان کم از اروپا ندارد. به هرحال طبق اعلام وزارت کشور، ۴۰درصد بناهای تجاری خیابان جمهوری ناایمن هستند. به‌طور نمونه در همسایگی همین ساختمان اروپا، پاساژ صفوی قرار گرفته که جزو یکی از ۴۹۰۰بنای ناایمن شناسایی شده پایتخت با اولویت درجه یک خطرسازی است. چندصد متر آن طرف‌تر و درست روبه‌روی محل ساختمان پلاسکو، پاساژ حافظ هم ناایمن شناخته شده و اکنون مالک اصلی یعنی بنیاد مستضعفان با توجه به اخطاریه‌ها از شورای پاساژ خواسته تا هرچه سریع‌تر نماینده خود را برای ایمن‌سازی معرفی کند. این بنای قدیمی ۴طبقه عمدتا محل فروش، توزیع و تولید لباس زنانه و فروش وسایل آرایشی بهداشتی است. حال نداشتن آسانسور، سیم‌کشی‌های فرسوده، راه‌پله‌های تنگ و البته گاهی مملو از اجناس با درجه اشتعال پایین و وجود تعداد بسیاری کولر گازی باعث شده تا آتش‌سوزی تهدید جدی برای حافظ به حساب آید. گفتنی است در نزدیکی حافظ، کسبه پاساژ کمپانی هم به‌خاطر یکسری عملیات خطرساز مثل گودبرداری‌های غیراصولی از سوی مالک برای ایجاد مغازه‌های جدید، گلایه‌مند هستند و احساس خطر می‌کنند.
جای رسانه‌ها همچنان خالیست
پس از آنکه ساختمان پلاسکو در آتش سوخت و ریخت، هیأت‌ها و کمیته‌های ویژه‌ای در سطح دولت، شورای شهر تهران و مجلس تشکیل شد. این کمیته‌ها به مرور گزارش‌های خود را از علل بررسی حادثه پلاسکو ارائه کردند . در این میان به‌نظر می‌رسد که ۳نکته مهم از سوی نهادها مورد غفلت قرار گرفته است. اول ارائه راهکارهای فوری و عملیاتی برای ایمن‌سازی بناها، دوم سعی برای بازبینی و ابلاغ مبحث ۲۲مقررات ملی ساختمان که ایمنی ساختمان‌های موجود را در برمی‌گیرد و سوم ارتباط تنگاتنگ با رسانه‌ها برای آگاهی‌بخشی در این زمینه. از اواخر فروردین‌ماه به بعد که هیأت ویژه ملی و دولتی بررسی حادثه پلاسکو گزارش خود را ارائه داده، تاکنون چندین نشست کارشناسی در زمینه ایمن‌سازی ساختمان‌های بلندمرتبه با حضور اعضای آن و کارشناسان جدید برگزار شده اما هیچ نکته‌ای به‌عنوان خروجی آن مطرح نشده است. درحالی‌که محمد فاضلی، عضو کمیته اجتماعی و رسانه هیأت ویژه رسیدگی حادثه پلاسکو هنگام ارائه گزارش به نقش پراهمیت رسانه‌ها در مدیریت بحران تاکید کرد و گفت: «در کشوری زندگی می‌کنیم که ۷۵ درصد مردمش براساس پیمایشی که انجام دادیم در یک سال اخیر هیچ برنامه مرتبط با ایمنی ندیده‌اند.»
