10 فن آوری نوین که علم پزشکی را متحول خواهد کرد
سایت اینترنتی مهندسی پزشکی در گزارشی آیندهپژوهانه به یک سری ابداعات پیشگامانه در دستگاههای پزشکی پرداخته است.
این ابداعات را میتوان در ده روند مختلف خلاصه کرد:
پوشیدنیها:
توسعه ابزارهای پوشیدنی متعدد از جمله مانیتورهای چشمی، پانسمانها و عینکهای هوشمند و ابزارهای نظارت روانشناختی با پیشرفتهایی که در کوچکسازی مدارها پیش آمده، امکانپذیر شده است. آنها دادهها و اعداد و ارقام مربوط به سلامت کاربران و آمار حیاتی مورد نیاز برای ارائه مراقبتهای بهداشتی و مدیریت سلامت بهتر را جمعآوری میکنند. علاوه بر این، چنین ابزارهایی به متخصصان پزشکی امکان میدهد سلامت بیمار را تحت نظر داشته باشند و در عین حال درمانهای از راه دور نیز ارائه دهند. بنابراین؛ فنآوریهای پوشیدنی پزشکی با ارائه تشخیص غیر تهاجمی اثربخشی پیشگیری را برای موقعیتهای پزشکی افزایش میدهند.
رباتهای پزشکی:
برای هدفگیری بهتر و افزایش ایمنی بیمار، روباتهای جراحی جایگزین خوبی برای روشهای سنتی هستند. به عنوان مثال، دستیار ربات در طول روشهای لاپاراسکوپی این موضوع را تضمین میکند که بیماران مجبور به تحمل برشهای کوچکتری شوند و در نتیجه خون کمتری از دست داده و زمان بهبودی سریعتری داشته باشند. با این حال، در مقایسه با لاپاراسکوپی سنتی، بهبود ارگونومی و مهارت جراح از مزایای این روش به شمار میآید. علاوه بر این؛ تمیزکنندههای رباتیک در بیمارستانها و کلینیکها مورد استفاده قرار میگیرند و این باعث میشود متخصصان مراقبتهای بهداشتی وقت آزاد بیشتری برای تمرکز و رسیدگی به بیمار داشته باشند. در نهایت، استفاده از رباتهای میکرو و نانو برای ارائه درمانهای هدفمند، دیگر موارد استفاده رباتهای پزشکی هستند. اینها همه آیندهای متفاوت را از نظر پزشکی نوید میدهند.
پزشکی از راه دور:
ایده پزشکی از راه دور برای اولین بار در دهه 1920 زمانی معرفی شد که پزشکان کشتیها برای درمان بیماری بیمارانی که روی کشتی بودند، بر اساس توصیههای رادیویی عمل کردند. در دهههای 1950 و 1960 هم این روش با افزایش موارد بحث تلفنی پزشکان درباره تصاویر رادیولوژی و سوابق بیماران تقویت شد. با این حال پیشرفت و گسترش اصلی در دهه 1990 و توسط اینترنت ایجاد شد. در دهه 2000 پزشکی از راه دور که همانطور که میدانیم در ارتش استفاده میشد؛ تحت تاثیر پیشرفتهای اخیر فنآوری شامل رباتهای تریاژ و اتصال ویدیویی گسترده برای بیماران و پزشکان وارد مراحلی جدید شده است.
پزشکی از راه دور را میتوان به سه دسته تقسیم کرد: زمان واقعی، ذخیره و ارسال و همچنین نظارت از راه دور. مزایای استفاده از تلهمدیسین شامل افزایش راحتی بیمار و پزشک، افزایش دسترسی بیماران مناطق روستایی به خدمات پزشکی و بهبود بهرهوری ارائهدهندگان است.
فنآوریهای فراگیر:
پیشرفتهای ابزار پزشکی منجر به عکسها و فیلمهایی با وضوح بالاتر میشود، با این حال آنها همچنان ثابت هستند. فنآوریهای فراگیر بر این محدودیت غلبه کرده و به نوعی دیدگاه اول شخص ارائه میدهند. برای بهبود طراحی این محصول، استارتآپها از واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و واقعیت توسعهیافته در تولید دستگاههای پزشکی استفاده میکنند. این فنآوریها همچنین ارائه مراقبتهای پزشکی را افزایش میدهند و در عین حال به میزان تعامل و توانبخشی نیز خواهند افزود. فنآوری فراگیر به پزشکان نیز کمک خواهد کرد تصمیمات بهتری بگیرند.
چاپ سهبعدی:
ساختارهای تشریحی و آسیبشناسی را میتوان به طور موثرتری در طراحی تجهیزات پزشکی با چاپ سهبعدی بهبود بخشید. به عنوان مثال، با این کار میتوان اجزای بدن و ایمپلنتها و پروتزها را به هماهنگی بهتری با هم رساند. چاپ سهبعدی و تولید افزونه همچنین در آموزش و برنامهریزی بهتر برای جراحیها نیز به کار میتواند بیاید. از سوی دیگر این روش امکان تولید دستگاههای پزشکی مقرون به صرفه مختص هر بیمار را فراهم میکند. علاوه بر این، نمونهسازی سریع تولیدکنندگان را قادر میکند دستگاههای پزشکی را با سرعت بیشتری تولید کرده و در نتیجه شکاف عرضه و تقاضا را پر کنند.
هوش مصنوعی:
یکی از حوزههای کلیدی علوم زیستی و بیولوژیکی در حال حاضر، استفاده از الگوریتمهای یادگیری ماشینی در تشخیص و درمان بیماری است. تا جایی که برخی آن را به عنوان بزرگترین انقلاب مراقبتهای بهداشتی قرن بیست و یکم لقب دادهاند.
در مقایسه با روشهای سنتی، هوش مصنوعی میتواند بیماریها را زودتر و با دقت بیشتری تشخیص دهد. در واقع هوش مصنوعی بررسی ماموگرافی را 30 برابر سریعتر و با دقت نزدیک به 100 درصد بیشتر امکانپذیر میکند و تا حد زیادی نیاز به بیوپسی را از بین میبرد.
بانداژ هوشمند:
محققان آمریکایی بانداژی ساختهاند که حسگرهایی برای ردیابی بهبود زخمها دارد. این بانداژها ترمیم سریعتر زخم را ممکن کرده؛ جریان خون تازه را به بافتهای زخمی افزایش داده؛ و با به حداقل رساندن ایجاد اسکار بهبوودی پوست را نیز به میزان قابل توجهی سرعت میبخشد. سنسورهای دما که زخم را مورد بررسی قرار میدهند، در یک لایه الکتریکی نازک روی باند تعبیه شدهاند. آنها میتوانند در صورت لزوم برای بسته شدن سریع بافت آن را تحت تاثیر تحریک الکتریکی بیشتری قرار دهند.
امنیت سایبری – اینترنت اشیا و رواج دستگاه های غیر تهاجمی:
افزایش امنیت سایبری برای مقابله با حملات سایبری هکرهای متخاصم به امکانات بهداشتی و درمانی و دستگاههای پزشکی ابری؛ دستگاههای غیر تهاجمی برای درمان مشکلات جراحی تهاجمی و خطرات متعاقب آن از جمله عفونت، جای زخم یا بهبود طولانی یا حتی استفاده از درمانهایی مانند آندوسکوپی، لاپاراسکوپی و عملهای جراحی به کمک ربات؛ استفاده از اینترنت اشیا و پوشیدنیها در مراقبتهای بهداشتی دیگر جوانب ابداعات آیندهنگرانهای هستند که پزشکی و خدمات سلامتی را در آینده در قیاس با امروز متفاوت جلوه خواهند داد.
به خصوص در زمینه اینترنت اشیا که شاهد پیشرفت آشکاری هستیم. در ابتدای سال 2023، در حدود 11.3 میلیارد دستگاه اینترنت اشیا متصل بود. بر اساس پیشبینیهای موجود، بازار دستگاههای پزشکی اینترنت اشیا از 26.5 میلیارد دلار در سال 2021 به بیش از 94.2 میلیارد دلار در سال 2026 افزایش خواهد یافت.