یارانه نقدی تنها به ۳دهک پایین تعلق گیرد
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و آغاز اجرایی‌شدن آیین‌نامه شناسایی و حذف یارانه اقشار با درآمد بالا به وسیله وزارت کار و با همکاری وزارت ارتباطات، سازمان برنامه و بودجه و وزارت کشور خبر داده است.
به گزارش بازتاب به نقل از آرمان، گفته می‌شود اکنون تعداد 23 میلیون نفر در سه دهک بالای درآمدی وجود دارند که همچنان یارانه 45 هزار و 500 تومانی را که دولت ماهانه به صورت نقدی به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌کند، دریافت می‌کنند.
دولت در سال‌های قبل توصیه کرده بود افرادی که به این مبلغ نیازی ندارند به صورت داوطلبانه از دریافت یارانه انصراف دهند اما از این طرح استقبالی صورت نگرفت و اکنون برآورد می‌شود تنها حدود پنج تا شش میلیون نفر از افراد جامعه، یارانه نقدی دریافت نمی‌کنند. در این باره با مهدی پازوکی- کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی- گفت‌وگو کرده شده است که در ادامه از نظر می‌گذرانید.
شما پیش از این اعلام کره‌اید که با حذف دهک‌های بالای درآمدی از فهرست یارانه‌بگیران موافق هستید؛ دلایل شما از اتخاذ این موضع چیست؟
در هیچ جای دنیا یارانه به همه افراد پرداخت نمی‌شود. یارانه تنها به افراد نیازمند و کسانی که سطح درآمدی پایینی دارند تعلق می‌گیرد. اما در کشور ما یارانه‌ها به شیوه‌ای که در دوره قبل اجرا شده، به صورت هدفمند دنبال نشده است؛ واقعیت این است که تنها قرار بود پولی تقسیم شود که انجام هم گرفت و هدف همین بود که هر نفر 45 هزار و 500 تومان دریافت کند. اما اکنون بیش از 77 میلیون نفر از جمعیت حدود 83 میلیونی کشور یارانه دریافت می‌کنند که در واقع این تعداد، حدود 95 درصد افراد جامعه هستند. همچنین به‌رغم افزایش نرخ تورم، این مبلغ 45 هزار و 500 تومان، در جای خود مانده و تغییری در آن رخ نداده و افزایشی نداشته است. یعنی اگر ما میزان یارانه را با قیمت‌های واقعی محاسبه کنیم، قدرت خرید آن از سال 1389 که آغاز این طرح بوده است تا کنون، به شدت کاهش پیدا کرده است. هدف این است که یارانه به افراد نیازمند پرداخت شود و از سوی دیگر با توجه به حجم مخارج دولت و اقتصاد ایران که بسیار بالاست، امکان افزایش این ملبغ از سوی دولت برای پرداخت به 95 درصد جمعیت کشور، وجود ندارد. لذا من بر این باورم که یارانه‌ها باید به سه دهک پایین درآمدی در اقتصاد ایران پرداخت شود که جمعیتی در حدود 25 میلیون نفر را شامل خواهد شد.
اما نهادهای رسمی و وزارتخانه‌ها همواره از نقص در بانک‌های اطلاعاتی صحبت می‌کنند. چگونه می‌توان این جمعیت را شناسایی کرد؟
در حال حاضر حدود 10 میلیون نفر از جمعیت طبقاتی که نیازمند محسوب می‌شوند، قابل شناسایی هستند. این افراد غالبا تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی قرار دارند. 15 میلیون نفر باقیمانده هم می‌توانند در یک برنامه‌ریزی از سوی دولت، از طریق ثبت نام در کمیته امداد اطلاعات خود را در اختیار نهادهای ذی‌ربط قرار دهند تا از این طریق شناسایی شوند. حق آنها هم هست که حتما این یارانه را دریافت کنند.
دولت پیش از این در یک فراخوان از مردم خواسته بود افرادی که به این یارانه نیازی ندارند، راسا و به صورت داوطلبانه از دریافت آن انصراف دهند؛ چرا این طرح با استقبال مواجه نشد؟
باید توجه داشته باشید که کسی از پول بدش نمی‌آید! من کسانی را می‌شناسم که مثلا به پزشکی اشتغال داشته و درآمدهای بیش از 60 میلیون تومانی دارند اما یارانه هم می‌گیرند و این به آن علت است که گمان می‌کنند این حق آنهاست. این باور در این افراد وجود دارد که این پول متعلق به بیت‌المال است و آنها هم سهمی از آن دارند. به دلیل تبلیغاتی که پیرامون یارانه‌ها در دوره آقای احمدی‌نژاد صورت گرفت این باور به وجود آمد که این پول حق همه است و به همین دلیل است که می‌گویم در دوره قبل این یارانه‌ها به صورت هدفمند پرداخت نشد.
اکنون دولت نیز حذف دهک‌های بالای درآمدی را دنبال می‌کند. این امر چه کمکی به دولت خواهد کرد؟
در شرایطی که حجم منابع کشور محدود است و ما نیز اکنون با توجه به تحریم‌ها در چنین شرایطی به سر می‌بریم و درآمد نفتی کشور به شدت کاهش یافته است و امکان افزایش یارانه‌ها نیز وجود ندارد، تنها راهکار این است که یارانه فقط به افراد نیازمند پرداخت شود. این مهم نیز از طریق شناسایی با کمک نهادهایی مانند کمیته امداد اجرایی می‌شود. نیروهایی هم برای این امر در کشور وجود دارند که می‌توانند این کار را انجام دهند و کسانی که اطلاعات غلط داده‌اند نیز قطعا باید حذف شوند. در این اقدام نیاز است که مجموعه حکومت اثرگذار عمل کند. نباید این گونه باشد که یک نماینده مجلس نام اشخاص را به مجلس دهد و بگوید که این شخص نیاز به پول دارد و برای او یارانه واریز کنید. حاکمیت باید خواستار اصلاحات اقتصادی بوده و از آن حمایت کند که یکی از گام‌های مهم آن، همین یارانه‌هاست.
وزیر تعاون گفته است در این آیین‌نامه، سقف درآمدی مورد توجه نیست و معیار حذف، میزان مصرف خانوارهاست؛ آیا این می‌تواند گام اول حذف یارانه‌های پنهان هم باشد؟
خیر؛ آن بحث یارانه‌های پنهان بحث دیگری‌ست. اکنون اصل سخن درباره یارانه‌هایی است که دولت به صورت نقدی پرداخت می کند. من بر این باور هستم که این یارانه‌ها باید به سه دهک پایین درآمدی تعلق بگیرد و قطعا کسانی که دارای درآمدهای بالا هستند هم در واقع حذف شوند. ما مشکل بزرگی که در ایران داریم، شناسایی این افراد و نقص در بانک‌های اطلاعاتی است. من اعتقاد دارم در حال حاضر می‌توانیم از طریق مکانیزم اجرایی کمیته امداد و بهزیستی که اکنون آمارهای گسترده‌ای در اختیار دارند و حدود بیش از 10 میلیون نفر را شناسایی کرده‌اند برای این امر اقدام کنیم. 15 میلیون نفر دیگر را هم می‌توان به سمت همین نهادها هدایت کرد تا با ارائه اطلاعات مورد شناسایی قرار گیرند. سپس از طریق گزینش‌های هر استان، راستی‌آزمایی شوند و اگر کسی اطلاعات صحیح نداده است، حذف شود. چون ما فعلا اطلاعات درآمدی افراد را نداریم.
