گروه بریکس چیست؟/ عضویت ایران در این گروه چه مزایایی دارد؟

بریکس شورای تجاری پنج کشور چین، هند، برزیل، روسیه و آفریقای جنوبی است که در ابتدای قرن با سریع‌ترین رشدها، اقتصادهای «نوظهور» بودند ولیکن در حاضر کشوری مانند چین از این گروه تبدیل به قدرت اقتصادی شده اند.

واژه “بریکس” از کنار هم گذاشتن حرف اول نام پنج کشور برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی در زبان انگلیسی تشکیل شده است.

چهاردهمین نشست سران بریکس چهار روز پیش (جمعه)، مجازی برگزار شد. میزبان این دوره چین بود و از ایران هم برای شرکت در این نشست دعوت کرده بود و ابراهیم رئیسی، در آن سخنرانی کرد.

نخستین بار وزیران خارجه چین، هند، برزیل و روسیه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۰۶ دیدار کردند و اولین اجلاس رسمی سران در سال ۲۰۰۹ در روسیه برگزار شد.

از سال بعد آفریقای‌جنوبی هم به این شورای تجاری پیوست و نشست سران، از آن به بعد هر سال در یکی از کشورهای عضو برگزار شده است.

از رهبرانی که در اولین اجلاس شرکت کردند کسی اکنون در قدرت نیست، جز دمیتری مدودف نایب رئیس‌ شورای امنیت ملی روسیه که در آن زمان جایش را با ولادیمیر پوتین عوض کرده و رئیس‌جمهور شده بود.

اهمیت بریکس:

کشورهای عضو بریکس رکوردهای زیادی دارند:

بزرگترین کشور دنیا (روسیه)

پرجمعیت‌ترین کشورها (کشورها میلیاردی دنیا) یعنی چین و هند

جز آفریقای جنوبی، در بین هفت کشور اول دنیا از نظر مساحت و ده کشور دنیا از نظر جمعیت و تولید ناخالص ملی هستند

سه ارتش از پنج ارتش بزرگ دنیا از نظر پرسنل در حال خدمت، عضو بریکس هستند

کشورهای بریکس در مجموع، حدود چهل درصد جمعیت، نزدیک به یک‌چهارم تولید ناخالص ملی و حدود یک‌سوم خاک دنیا را تشکیل می‌دهند

در میان این غول‌ها، آفریقای‌جنوبی شاید کوچک به نظر برسد اما تنها کشور آفریقایی بریکس است، از نظر تولید ناخالص ملی دومین اقتصاد بزرگ آفریقا (یا با برآوردی دیگر سومین) است، سومین ارتش آفریقا را دارد هرچند از نظر جمعیت (حدود شصت میلیون) و مساحت در این قاره ششم است. پایتخت آن ژوهانسبورگ ثروتمندترین شهر و پایتخت اقتصادی آفریقاست.

کشورهای بریکس از مهم‌ترین تولیدکنندگان کالا، خدمات و مواد خام در دنیا هستند و پیش‌بینی شده در آینده نه چندان دور بزرگترین شوند.

از دیگر ویژگی‌های مهم کشورهای بریکس:

ذخایر عظیم و متنوع منابع طبیعی و زیرزمینی از جمله انرژی و عناصر کمیاب
نیروی کار فراوان و ارزان
هزینه پایین تولید

چه کشورهایی در نشست بریکس شرکت کردند؟

رئیس‌جمهور چین از الجزایر، مصر، اندونزی، قزاقستان، سنگال، ازبکستان، کامبوج، اتیوپی، فیجی، مالزی و تایلند برای اجلاس اخیر دعوت کرده بود. پاکستان گفته مایل به شرکت بوده اما یک کشور (که معلوم است منظورش هند است) مخالفت کرده بود.

پیش از این، ترکیه، بنگلادش، مکزیک، نیجریه و سوریه و مصر هم برای پیوستن به بریکس ابراز علاقمندی کرده‌اند.

ایران هم درخواست عضویت در بریکس را داده و این عضویت را دارای باارزش دانسته است.

در ژوئن ۲۰۲۲ جمهوری خلق چین با دعوت از ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، برای اشتراک دیدگاهش در خصوص بریکس دعوت به عمل آورد، در این اجلاس رئیس جمهوری ایران وعده حمایت کامل از بریکس و تمام اعضای آن در زمینه سوخت، انرژی، ترانزیت و نیروی انسانی آموزش‌دیده را داد.

رئیس جمهور کشورمان در سخنرانی خود در نشست این گروه با تقدیر از ابتکارهای کشورهای عضو از جمله شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور «عزیز» چین گفت: برای نیل به اهداف بریکس، ایران آماده است این توانمندی‌ و ظرفیت‌ها را به «اشتراک» بگذارد.

مزایای پیوستن به بریکس چیست؟

یکی از مهمترین مزایای پیوستن به این مجمع، بخصوص برای ایران و و روسیه که مشمول تحریم‌ هستند، بانک کشورهای بریکس است که «بانک توسعه نوین» نام دارد. این بانک که یک بانک توسعه چندملیتی توصیف شده،برای کشورهای عضو سامانه اعلام پرداختی دارد.

ولادیمیر پوتین روز بعد از اجلاس گفت سامانه ارتباط بانکی روسیه آماده اتصال به بانک‌های کشورهای بریکس است.

یکی دیگر از اهداف بریکس انفصال از دلار بعنوان ارز معیار بین‌المللی است. به گفته روسیه تشکیل صندوق «ذخیره ارزی بین‌المللی» براساس ارز کشورهای عضو در جریان است.