گام بلند ایران برای امنیت منطقه‌ای؛ شانهگای به رقیب ناتو تبدیل می‌شود؟
در پی نشست اخیر سازمان همکاری شانگهای، رسانه‌های بین‌المللی از نقش پررنگ ایران در جهت‌دهی جدید به این نهاد منطقه‌ای خبر می‌دهند؛ مسیری که ممکن است در آینده نزدیک به ایجاد نخستین جایگزین جدی برای ناتو منجر شود.
به نقل از شبکه راشا تودی، ایران در نشست اخیر وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، نشان داد که دیگر تنها به‌دنبال حضور نمادین در این مجمع نیست. تهران در این اجلاس با ارائه یک نقشه راه استراتژیک، از شانگهای به‌عنوان ابزاری برای تقویت امنیت جمعی، مقابله با تهدیدات فرامنطقه‌ای و ایجاد توازن در برابر ناتو نام برد.
راشا تودی در گزارشی نوشت: «ایران با سخنان قاطع سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، نقشه‌ای برای آینده سازمان ارائه داد که شامل تشکیل نهاد امنیتی جمعی، سازوکار مقابله با خرابکاری، مرکز مقاومت در برابر تحریم‌ها و هماهنگی دفاعی-رسانه‌ای میان اعضا بود.»
این رسانه افزود: «برخلاف ساختار سلسله‌مراتبی ناتو که حول محور آمریکا شکل گرفته، شانگهای الگویی پسا‌هژمونیک را دنبال می‌کند؛ متکی بر حاکمیت برابر، تکثر تمدنی و همکاری چندجانبه. مشارکت فعال هند نیز نشان داد که سازمان برخلاف پیش‌بینی‌های غربی، توانسته منافع متنوع اعضا را مدیریت و حفظ کند.»
تغییر معادله قدرت در اوراسیا
ایران با تأکید بر استقلال راهبردی خود، از شانگهای به‌عنوان بستری برای بازتعریف نظم جهانی یاد کرد. عراقچی در این نشست نه‌تنها اقدامات اسرائیل و آمریکا را به چالش کشید، بلکه خواستار ایفای نقش فعال‌تر و ساختارمندتر این سازمان شد.
در ادامه گزارش، به واکنش سریع غرب نیز اشاره شده است: «تنها چند روز پس از این نشست، اتحادیه اروپا تحریم‌های جدیدی علیه ایران وضع کرد، در حالی که واکنشی نسبت به اقدامات اسرائیل مشاهده نشد.»
راشاتودی تأکید می‌کند: «این پاسخ‌ها نشان می‌دهد که ابتکارات ایران در شانگهای از نگاه بروکسل و واشنگتن نه یک حرکت نمادین، بلکه تهدیدی واقعی برای نظم موجود تلقی می‌شود.»
آیا شانگهای به ناتوی شرقی تبدیل می‌شود؟
ایران در این مسیر بداهه‌پردازی نمی‌کند. چشم‌انداز آن، ساخت نظم جدیدی بر پایه همکاری چندجانبه، مقابله با تحریم‌ها و مقاومت در برابر سلطه‌جویی غرب است. به اعتقاد ناظران، اگر پیشنهادات ایران در شانگهای اجرایی شود، این سازمان می‌تواند نخستین نهاد امنیتی بزرگ قرن ۲۱ باشد که خارج از ساختارهای غربی شکل می‌گیرد.
به گزارش ایسنا، راشا تودی در پایان هشدار داد: «غرب ممکن است این روند را خیال‌پردازانه بداند، اما در قلب اوراسیا، آینده‌ای نو در حال شکل‌گیری است؛ و این‌بار، این آینده به زبان دیگری نوشته می‌شود.»
