ممکن است متوجه آن نشوید، اما هر بار که خاطرهای را به یاد میآورید، مانند اولین باری که دوچرخهسواری کردید یا وارد مقطع دبیرستان شدید، مغز شما کمی حافظه را برای آن رویداد، تغییر میدهد. به نقل از وب سایت رسمی دانشگاه بوستون آمریکا، عصب شناس دانشگاه بوستون می گوید: ما ناخواسته فیلترهایی را برای تجربیات گذشته خود اعمال می کنیم، به صورتی که گاهی این اطلاعات به روز می شوند یا همان چیزی را که می خواهیم به یاد می آوریم و بقیه مطالب را نادیده می گیریم.
چگونه درد خاطرات منفی را کاهش دهیم
به نقل از ایسنا، رامیرز، استادیار علوم روانشناسی و مغز کالج هنر و علوم این دانشگاه می گوید: حافظه کمتر از یک فیلم ضبط شده از گذشته است و قابلیت بازسازی بیشتری را دارد. این ماهیت انعطاف پذیری در حافظه را، می توان هم به عنوان موهبتی در نظر گرفت و هم یک نقص، اگر جزئیات نادرست را به خاطر بسپاریم مشکلاتی خواهیم داشت، اما خوب است که مغز ما توانایی طبیعی شکل دادن و به روز رسانی خاطرات را داشته باشد تا آنها را کم قدرت کند، به خصوص اگر چیزی ترسناک یا آسیب زا باشد.وی، امیدوار است که راههای جدیدی برای درمان اختلالات مرتبط با حافظه کشف کند.
بنابراین، اگر بتوانیم از ماهیت انعطاف پذیر خاطراتمان به نفع خود به عنوان راهی برای درمان اختلالات روانی مانند افسردگی و اختلال استرس استفاده کنیم، چه؟ این دقیقاً همان کاری است که رامیرز و تیم تحقیقاتی او در حال انجام آن هستند و پس از سالها مطالعه حافظه روی موشها، آنها نه تنها متوجه شدند که مغز در کجا حافظههای مثبت و منفی را ذخیره میکند، بلکه چگونه میتوان با تحریک مصنوعی خاطرات شادتر، میزان خاطرات منفی را کاهش داد.
ایده میلیون دلاری ما این است که اگر راه حلی برای برخی از این اختلالات روانی از قبل در مغز وجود داشته باشد و اگر حافظه یکی از راههای رسیدن به آنجا باشد، نتیجه بهتر خواهد شد. در دو مقاله جدید رامیرز و تیمش، قدرت خاطرات عاطفی ما نشان داده می شوند و اینکه چگونه تجربیات ما و روشی که آنها را پردازش میکنیم، ردپای فیزیکی واقعی بر روی مغز باقی میگذارند.
یکی از مهمترین گامها در استفاده از حافظه برای درمان اختلالات مرتبط با حافظه، درک مکانهایی است که خاطرات مثبت و منفی را در مغز نگه می دارند و همچنین نحوه تشخیص این دو است. خاطرات در تمام نواحی مختلف مغز ذخیره می شوند و خود خاطرات فردی به صورت شبکه ای از سلول ها به نام انگرام وجود دارند.
رامیرز، نویسنده اصلی مقاله ای در این مورد، تفاوتهای مولکولی و ژنتیکی کلیدی بین خاطرات مثبت و منفی را ترسیم کرده و دریافته اند که این دو واقعاً بهطور قابل توجهی متمایز هستند. در سطوح متعدد به نظر می رسد که خاطرات عاطفی، مانند یک خاطره مثبت یا منفی، از نظر فیزیکی از انواع دیگر سلول های مغز و حتی از یکدیگر هم، متمایز هستند.
رامیرز، که یکی از اعضای مرکز علوم اعصاب سیستم های دانشگاه بوستون هم هست، می گوید: این بسیار شگفت انگیز است، زیرا نشان می دهد که این خاطرات مثبت و منفی دارای ویژگی های مستقل و جداگانهای در مغز هستند.
محققان این مطالعه دریافتند که سلولهای حافظه مثبت و منفی تقریباً از هر لحاظ با یکدیگر متفاوت هستند، آنها عمدتاً در مناطق مختلف هیپوکامپ مغز ذخیره میشوند، با استفاده از مسیرهای مختلف با سلولهای دیگر ارتباط برقرار میکنند و ماشینهای مولکولی در هر دو نوع به نظر می رسد سلول های متمایزی هستند.
دیدن و برچسب گذاری خاطرات مثبت و منفی تنها با استفاده از یک ابزار پیشرفته علوم اعصاب به نام اپتوژنتیک امکان پذیر است. این روشی برای فریب گیرندههای سلولهای مغزی است تا به نور پاسخ دهند. محققان یک نور لیزر بیضرر را به مغز میتابانند تا سلولهایی را روشن کنند که گیرندهای به آنها داده شده است که به نور پاسخ میدهند. آنها همچنین می توانند با قرار دادن یک پروتئین فلورسنت که توسط نور تحریک می شود، خاطرات مثبت و منفی را رنگ کنند، به طوری که شبکه های سلولی حافظه مثبت، به عنوان مثال، سبز می درخشند و شبکه های سلولی خاطرات منفی قرمز یا آبی می درخشند.
قبل از اینکه محققان به یک خاطره در موش برچسب بزنند، ابتدا باید حافظه را بسازند. برای انجام این کار، آنها جوندگان را در معرض یک تجربه خوب یا ناخوشایند قرار می دهند، یک تجربه مثبت می تواند خوردن پنیر خوشمزه یا معاشرت با موش های دیگر باشد. یک تجربه منفی می تواند دریافت یک شوک الکتریکی خفیف اما غافلگیر کننده به پاها باشد. هنگامی که یک حافظه جدید شکل می گیرد، دانشمندان می توانند شبکه ای از سلول ها را پیدا کنند که آن تجربه را حفظ کرده اند و آنها را به رنگ خاصی بدرخشند. محققان از موشها خواستند یک تجربه منفی را به خاطر بیاورند و در طول یادآوری حافظه ترس، آنها به طور مصنوعی گروهی از سلولهای حافظه مثبت را دوباره فعال کردند. بر اساس این مقاله، حافظه مثبت، حافظه ترس را به روز کرد و پاسخ ترس را در آن زمان و مدت ها پس از فعال شدن حافظه کاهش داد که نشان میدهد میتوان بهطور مصنوعی خاطرات گذشته را دستکاری کرد.
فعال کردن یک حافظه مثبت قوی ترین راه برای به روز رسانی یک حافظه منفی بود. استفانی گرلا، نویسنده اصلی مقاله و عضو سابق فوق دکترا در آزمایشگاه رامیرز، میگوید: اگر سلولهای زیادی را تحریک کنید که لزوماً به هیچ نوع حافظه مرتبط نیستند، میتواند باعث ایجاد تداخل کافی برای مختل کردن حافظه ترس شود. آزمایشگاه مکانیزمهای عصبی تعدیلکننده در دانشگاه لویولا.
گرلا میگوید: فعالسازی مصنوعی خاطرات در انسان امکانپذیر نیست، اما طبق یافتهها میتواند به تنظیمات بالینی ترجمه شود. او میگوید: چون میتوانید از آن شخص بپرسید: آیا میتوانی چیز منفی را به خاطر بسپاری، آیا میتوانی چیز مثبتی را به خاطر بیاوری؟ و سؤالاتی که نمیتوان از موش پرسید.
وی می گوید: ما می دانیم که خاطرات انعطاف پذیر هستند. یکی از چیزهایی که در این مقاله یافتیم این بود که زمان تحریک واقعاً حیاتی بود. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2021 نشان داد که دوزهای کنترل شده دارو به تسکین برخی از علائم شدید بیماری های روانی کمک می کند.
رامیرز می گوید: موضوع در اینجا استفاده از جنبه های پاداش و مثبت بودن برای بازنویسی مولفه های منفی گذشته ما است. این شبیه به کاری است که ما در جوندگان انجام می دهیم، به جز در انسان – ما به طور مصنوعی خاطرات مثبت را در جوندگان فعال کردیم، و در انسان ها، کاری که آنها انجام دادند این بود که به آنها دوزهای کمی از داروها تزریق شد تا ببینند آیا این می تواند برای بازنویسی برخی از موارد کافی باشد یا خیر.
در حال حاضر، رامیرز از این که چگونه این تحقیق می تواند مرزهای علوم اعصاب را توسعه دهد، هیجان زده است، و امیدوار است که محققان با ایده های خارج از آزمایشگاه بیشتری آزمایش کنند که می تواند پزشکی را در آینده متحول کند. او می گوید. ما چیزهایی می خواهیم که بسیار مؤثرتر از گزینه های درمانی موجود در حال حاضر باشد.