چگونه اردوغان در یک تماس تلفنی ترامپ را مجاب به خروج آمریکا از سوریه کرد؟
به گفته مقامات ایالات‌متحده و ترکیه، تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، بدون مشورت با تیم امنیت ملی یا متحدان آمریکا و باعجله صورت گرفته است.
این مقامات افزودند که این تصمیم همچنین به رغم اعتراضات و مخالفت‌های شدید تقریباً همه‌کسانی بوده که درگیر مبارزه علیه داعش بودند.
دو تن از مقامات رسمی که از پشت پرده این تصمیم آگاه بوده‌اند، گفتند: این هفته، آقای ترامپ کابینه خود، سیاستمداران و بسیاری از کشورهای جهان را با نادیده‌گیری نصیحت مشاوران ارشد خود و پذیرش عقب‌نشینی، تنها در یک تماس تلفنی با رئیس‌جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان نا امید کرده است.
این تماس که 14 دسامبر برقرار شد، شمایی از تصمیم ترامپ را که عواقب بسیار جدی از جمله استعفای جیم متیس، وزیر دفاع آمریکا ـ که نزد بسیاری از احترام برخوردار بود ـ در بر داشت، نشان می‌دهد؛کاخ سفید البته توضیحات این مقامات در مورد این تماس را رد کرده، ولی اصل موضوع را مشخص نموده است.
گرت مارکیس، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا (NSC)، در این باره گفت: به هیچ وجه و تحت هیچ شرایطی، گزارش‌های شایعه شده در این خصوص درست نیست. از متن این گزارش کاملاً مشخص است که این نسخه مغلطه شده از این داستان از سوی منابعی منتشر شده که اختیاری در این باره ندارند و احتمالاً از سوی منابع ناشناس در ترکیه بوده است.
وزارت امور خارجه و پنتاگون از اظهارنظر در خصوص تصمیم به عقب‌نشینی نیروها سر باز زده‌اند.
نیروهای ایالات‌متحده برای اولین بار در سال 2015 برای مبارزه با داعش به سوریه رفتند؛ یک سال پس از آنکه پنتاگون حملات هوایی علیه افراط‌گرایان در عراق و سوریه را به راه انداخت.
تماس روز چهاردهم دسامبر، یک روز پس از آن صورت گرفته که وزیر امور خارجه، مایک پامپئو و همتای ترک خود، مولود چاوش اوغلو، موافقت کردند که رئیس‌جمهور دو کشور در مورد تهدید اردوغان برای شروع یک عملیات نظامی علیه شورشیان کرد تحت حمایت ایالات‌متحده در شمال شرق سوریه رایزنی کنند. سپس شورای امنیت ملی آمریکا ترتیب این تماس را می‌دهد.
مقامات مطلع از این تماس گفتند که پامپئو، ماتیس و سایر اعضای تیم امنیت ملی، فهرستی از نکات مهم برای مطرح‌شدن در تماس ترامپ برای گفت وگو با آقای اردوغان را آماده کردند.
اما به گفته این مقامات آقای ترامپ، که قبلاً این توصیه‌ها را قبول کرده و رهبر ترکیه را متقاعد ساخته بود که به کردها حمله نکرده و سربازان آمریکایی را در معرض خطر قرار ندهد، این پیش‌نویس را نادیده گرفت و در عوض با آقای اردوغان همکاری کرد.
این مقامات گفته‌اند درنتیجه این گفت‌وگو، مشاوران و مقامات کاخ سفید مجبور به آن شدند که چهار روز برای متقاعد کردن رئیس‌جمهور و متوقف کردن یا تأخیر در تصمیم به خروج در راستای زمان دادن به نیروهای نظامی و کردی برای آماده شدن برای عقب‌نشینی تلاش شود.
با این حال، به گفته آن‌ها آقای ترامپ، به هیچ عنوان با این مسأله موافقت نکرد.
به گفته یکی از مقامات، نکاتی که در پیش‌نویس تماس به ترامپ گفته شده بود، بسیار واضح بود و از او خواسته شده بود که به شدت مخالفت خود با حمله ترکیه به شمال سوریه را بیان کند و پیشنهاد دهد که ایالات‌متحده و ترکیه برای موضوعات امنیتی در کنار هم فعالیت کنند.
این مقامات گفته‌اند: همه به ترامپ گفتند که رئیس‌جمهور ترکیه را مهار کند و سعی کنیم چیزی که در حد یک پیروزی کوچک است به ترکیه ارائه دهیم، مثلاً چیزی شبیه به استقرار نیروها در مرز.
بااین‌حال آقای اردوغان، ترامپ را به‌سرعت در حالت دفاعی قرار داد، و به او یادآوری کرد که ترامپ بارها گفته تنها دلیل برای حضور سربازان آمریکایی در سوریه، شکست دادن داعش است و این گروه اکنون 99 درصد شکست‌خورده است.
یکی از دیگر از مقامات مطلع در این باره گفت: اردوغان از ترامپ پرسیده است که چرا شما هنوز در سوریه هستید؟ ترک‌ها به تنهایی می‌توانند از پس ستیزه جویان باقی‌مانده داعش برآیند.
به گفته مقامات آگاه درحالی‌که اردوغان همچنان پشت خط بوده است، ترامپ از جان بولتون، مشاور امنیت ملی، که در حال گوش دادن به مکالمه بود، پرسید که چرا نیروهای آمریکایی همچنان در سوریه مانده‌اند، آنچه رئیس‌جمهور ترکیه می‌گوید، درست است؟
به گفته این مقام، بولتون مجبور شد اعتراف کند که گفته اردوغان مورد تأیید ماتیس، پامپئو، نماینده ویژه ایالات‌متحده برای سوریه جیم جفری و فرستاده ویژه ائتلاف علیه داعش برت مک گرک است که تنها یک درصد از قلمرو داعش باقی‌مانده است.
با این حال، بولتون تأکید کرده که کل تیم امنیتی ملی توافق کرده که پیروزی در برابر داعش بایستی ادامه‌دار باشد، و این بدان معناست که باید به دستاوردی بیش از قلمرو داعش اندیشید.
به گفته این مقام آگاه، ترامپ از این گفته قانع نشد و با تسلیم فوری در برابر درخواست اردوغان، هم خود اردوغان و هم بولتون را شوکه کرد.
