چه کسانی واقعا از تحریم ایران سود میبرند؟
کشورهای متعددی ممکن است از اجرای تحریمهای آمریکا بر ایران، بخصوص تحریمهای نفتی، سود ببرند. در این میان، روسیه، عربستان و چین با چشمانداز مثبت و ایران و ترکیه با یک چشمانداز نامساعد روبرو خواهند شد.
به گزارش فرارو، از زمانی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، خروج کشورش از توافق هستهای را اعلام کرد، واشنگتن مشغول اعمال فشار بر متحدان برای قطع همه واردات نفت از ایران تا چهارم ماه نوامبر بوده است. علاوه بر این، در ۲۶ ژوئن، یک مقام بلندپایه وزارت خارجه آمریکا، درخصوص عدم اعطای هرگونه معافیت تا این تاریخ، کاملا سرسخت بود. این اظهارات، قیمت نفت را به بیش ۳.۵ درصد بالا برد.
به گزارش اویلپرایس، ایران سومین تولیدکننده نفت در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) است و در ماه می ۲۰۱۸، حدود ۲.۷ میلیون بشکه در روز نفت خام صادر کرد. چین، یکی از بزرگترین مشتریان نفت، تقریبا ۲۷ درصد نفت ایران را وارد کرد. پس از چین، هند ۱۶ درصد، کره جنوبی ۱۰ درصد، ژاپن ۷ درصد و ترکیه ۱۰ درصد نفت ایران را خریداری کردند.
اویل پرایس مدعی شد که با توجه به کاهش یک تا ۱.۵ میلیون بشکهای صادرات نفت ایران در جریان تحریمهای اقتصادی ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵، اکنون ممکن است صادرات نفت ایران به مقدار ۲۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز کاهش یابد.
به گفته این وبگاه نفتی، چنین کاهشی باعث خواهد شد که کشورهای منطقه برای پر کردن شکاف، به سوی سایر تولیدکنندگان نفت متمایل شوند. به عنوان نمونه، خودداری ترکیه از خرید نفت ایران، آن را زیر سلطه روسیه خواهد برد.
در سال ۲۰۱۷، ترکیه جمعا ۲۴.۹ میلیون تن نفت خام وارد کرد که بخش عمده آن (تقریبا ۵۰ درصد) از ایران و بقیه از عراق، روسیه، کویت و عربستان بود. با توجه به اینکه، عراق به عنوان یک تامینکننده جایگزین ایران، گزینه پرخطر و متلاطمی است، اگر ترکیه، تحریمهای آمریکا را اجرا کند، روسیه نهایتا بیش از ۶۰ درصد نفت ترکیه را تامین خواهد کرد. این در حالی است که روسیه، از قبل اکثر گاز طبیعی ترکیه را هم تامین میکرد.
اگر به این امر، پروژه نیروگاه هستهای آکویو را که توسط شرکت دولتی روساتم ساخته و راهاندازی خواهد شد، هم اضافه کنیم، نتیجه این خواهد شد که ترکیه در معرض وابستگی کامل به روسیه خواهد بود. امری که برای تعهدات ترکیه در ناتو یک پیچیدگی خواهد بود. نیهات زیبکچی، وزیر اقتصاد ترکیه، با در نظر گرفتن این شرایط، در ۲۹ ژوئن، گفته بود: ” تصمیماتی که توسط آمریکا اتخاذ شده، برای ما الزامآور نیست. ما از تصمیم سازمان ملل متحد پیروی خواهیم کرد. به غیر از این، ما فقط از منافع ملیمان پیروی خواهیم کرد”.
اویلپرایس ادامه داد: ” اگر تحریمهای آمریکا اعمال شوند، برنده دیگر، عربستان سعودی خواهد بود. کاهش موثر صادرات نفت ایران (مثلا به مقدار یک میلیون بشکه در روز) احتمالا تولید عربستان را برای برآورده کردن تقاضای بازار، به مقداری که از دهه ۱۹۶۰ دیده نشده، ارتقا خواهد داد”.
کره جنوبی هم اعلام کرده که تا ماه ژوئیه واردات نفت خام از ایران را متوقف خواهد کرد. بنا به گفته بلومبرگ، این امر برای ایران گزینههای معدودی باقی میگذارد. جز اینکه، چین، بزرگترین مشتریاش، را به خرید بیشتر نفت از ایران متقاعد کند. به ادعای اویلپرایس، این مسئله، ممکن است یک رابطه نامتوازن بین دو کشور ایجاد کند و ایران را به وابستگی بیش از حد به چین وادار کند. این رابطه نامتوازن ممکن است برای چین مثبت باشد. زیرا چین را به تنها مشتری بزرگ نفت ایران تبدیل میکند و به آن اهرم قدرتمندی بر کل اقتصاد ایران میدهد.