چه شد که رئیس جمهور ونزوئلا آغوشش را به روی آمریکا باز کرد؟

راهبرد جدید رئیس جمهور و دولت ونزوئلا جهت عادی سازی روابط دیپلماتیک و اقتصادی با آمریکا، یک اقدام هدفمند و عملگرایانه و توام با انگیزه های صِرف سیاسی و اقتصادی در راستای منافع ونزئلا است. والا ونزئلا در سال های اخیر به خوبی درک کرده که آمریکایی ها اساسا غیرقابل اعتماد هستند.

بازتاب-“نیکلاس مادورو” رئیس جمهور ونزوئلا به تازگی در یک موضع گیری قابل تامل اعلام کرده که کشورش برای عادی سازی روابط دیپلماتیک با آمریکا، آمادگی کامل دارد. این تصمیم وی پس از آن انجام می شود که ونزوئلا در سال های اخیر به دلیل تقابل با آمریکا و سیاست های منطقه ای و بین المللی واشینگتن، بهای گزافی را پرداخته و شاهد تورم چند هزار درصدی و سقوط آزاد ارزش پول ملی خود بوده است.

سقوط اقتصادی ونزوئلا در نتیجه فشارها و تحریم های آمریکا به حدی زیاد بوده که وقوع ابرتورم در ونزوئلا و تضعیف فزاینده بنیان های اقتصادی ونزوئلا در سال های اخیر، برای بسیاری از ناظران و تحلیلگران حوزه اقتصاد بین الملل، به یک مثال تبدیل شده بود و آن ها در مباحث مختلف خود به آن اشاره و استناد می کردند. با این همه، مواضع اخیر نیکلاس مادورو در نوع خود حامل 3 پیام جدی و مهم است که توجه به آن‌ها کاملا ضروری به نظر می رسد.

اولا، مادورو و جریان حاکمیت در ونزوئلا به این درک راهبردی رسیده اند که در شرایط کنونی کشورشان، عملگرایی و بهره گیری به موقع از فرصت ها، مقدم بر پیگیری رویکردهای ایدئولوژیک است. چه بسا که اگر ونزوئلا بخواهد همچنان برای رویکردهای ایدئولوژیک خود در عرصه خارجی اولویت قائل باشد، وضعیت اقتصادی آن در روزها و ماه ها و سال های آتی، سقوط به مراتب بیشتری را نیز تجربه خواهد کرد و این کشور را به نقطه ای خواهد رساند که دیگر بازگشتی از آن در کار نیست.

رئیس جمهور ونزوئلا و طیف حاکم بر این کشور سعی دارند از فضای مشوش و معادلات به شدت متغیر و سیال حاکم بر نظام بین الملل نهایت استفاده را ببرند و منافع کشور خود را ولو به واسطه ازسرگیری روابط دیپلماتیک با آمریکا تامین کنند. نباید فراموش کرد که آمریکا در شرایطی که با تنش های جدی در روابط خود با عربستان سعودی مواجه هست، نیازی جدی به حوزه های جایگزین جهت تامین نیازهای انرژی اش دارد و در این زمینه، ونزوئلا به عنوان کشوری که فاصله جغرافیایی بسیار کمی نیز با آمریکا دارد، می تواند کنشگری موثر و مثبتی را از خود نشان دهد. مساله ای که در سطح کلان حامل منافع گسترده ای برای کاراکاس نیز می باشد.

ثانیا، مادورو و جریان حاکم در ونزوئلا این نگاه را دارند که در شرایط کنونی، با دولت بایدن به مراتب راحت تر از حضور احتمالی آتی جمهوریخواهان در کاخ سفید می توان کنار آمد و مذاکره کرد. در شرایطی که به دلیل عملکرد ضعیف دولت بایدن و وضعیتی سنی و سلامتی نه چندان مساعد وی، تردیدهایی جدی جهت تداوم دوره ریاست جمهوری او برای چهار سال دیگر مطرح می شود، مادورو بر آن است تا همین حالا روابط بهتری با آمریکا تعریف کند و منافع حاصل از این مساله را در شرایط کنونی که امکان آن وجود دارد برای کشورش جذب کند تا در آینده، در صورت وقوع تغییر جهت های احتمالی در رویکرد آمریکا نسبت به ونزوئلا، این کشور حداقل تا حدی خود را تقویت کرده باشد و یارای ایستادگی در برابر واشینگتن و تندروهای آمریکایی را داشته باشد.

در نهایت باید گفت که تحمل فشارهای گسترده اقتصادی از سوی دولت و ملت ونزوئلا به طور خاص این نکته را برای آن ها روشن ساخته که عرصه دیپلماتیک و اقتصادی نیز همچون عرصه نظامی، نوعی میدان نبرد است و در قالب آن باید مهره های خود را با هوشیاری و در زمان مناسبِ خود حرکت داد. در این میدان جنگ، جایی که دشمن ضعف و نیاز دارد، استفاده از موقعیت ها بسیار ضروری است و باید فرصت ها را در زمان مناسب خود صید کرد. کما اینکه شاید فرصت ها و موقعیت های امروز، فردا فراهم نباشند.

در عین حال، دولت ونزوئلا به دنبال آن است تا با منافع حاصله از طریق تنظیم عملگرایانه روابط خود با آمریکا، وضعیت اقتصاد و معیشت مردم خود را هم تا حدی بهبود بخشد و جدای از نبرد ایدئولوژیکی که با امپریالیسم غرب دارد، از مردم خود نیز غافل نشود و آن ها را همچنان پشتیبان نظام سیاسی کشور نگه دارد. از این منظر، راهبرد جدید رئیس جمهور و دولت ونزوولا جهت عادی سازی روابط دیپلماتیک با آمریکا، یک اقدام هدفمند و عملگرایانه و توام با انگیزه های صِرف سیاسی و اقتصادی در راستای منافع ونزوئلا است. والا ونزئلا در سال های اخیر به خوبی درک کرده که آمریکایی ها اساسا غیرقابل اعتماد هستند.