چرا لغو برجام به نفع چین است؟
در حالی که کشور‌های اروپایی شریک تجاری عمده ایران بوده‌اند، اکنون تجارت چین با ایران بیشتر از تجارت اتحادیه اروپا با این کشور شده است. این الگو زمانی تغییر کرد که کشور‌های غربی در یک دهه پیش تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران اعمال کردند. بنا به گفته یک مقام صندوق بین المللی پول، تجارت ایران و چین از حدود ۱۶ میلیارد دلار در ۲۰۰۷ به تقریبا ۲۷ میلیارد دلار در سال گذشته افزایش یافت. این در حالی است که تجارت ایران و اتحادیه اروپا از حدود ۳۳ میلیارد دلار به ۲۲.۵ میلیارد دلار کاهش یافت.
فروپاشی توافق هسته‌ای، جایگاه اقتصادی چین را تحکیم می‌کند.
به گزارش فرارو، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، برای “اصلاح” برجام، ضرب الاجلی تعیین کرد و گفت اگر این توافق تا ۱۲ ماه می تغییر نکند، او آن را لغو خواهد کرد. ترامپ برای مدت طولانی از توافق هسته‌ای انتقاد کرده و ممکن است از فرصت ۱۲ می برای خارج کردن آمریکا از آن استفاده کند.
وبگاه آمریکایی آکسیوس طی یادداشتی به قلم باربارا سالوین، کارشناس مسائل ایران در شورای آتلانتیک، نوشت: “مخالفت ترامپ با توافق (هسته‌ای) اساسا دیپلماتیک به نظر می‌رسد، اما فراتر از تبعات منفی آن برای عدم اشاعه، خروج (آمریکا از برجام) تاثیر مهمی هم بر تجارت جهانی خواهد داشت و شانس چین به عنوان یک ابرقدرت اقتصادی را تقویت خواهد کرد.”
به گفته سالوین، آمریکا بشدت بر تحریم‌ها به عنوان یک ابزار دیپلماسی بین المللی متکی است. اما، تحریم‌ها تنها زمانی خیلی موثر خواهند بود که چندجانبه باشند و توسط قدرت‌های پیشتاز اقتصادی جهان اعمال شوند. خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای اساسا به شرکای اروپایی ایران آسیب خواهد زد و یک خلأ اقتصادی ایجاد خواهد کرد که بنا به چندین دلیل چین بهترین کشوری خواهد بود که آن را پر خواهد کرد. این دلایل به شرح زیر است:
۱- دولت ترامپ از قبل درگیر جنگ تعرفه‌ای با چین بوده و تلاش می‌کند تا امتیازاتی که شرکت‌های چینی در بازار‌های بین المللی از آن‌ها برخوردار هستند را کاهش دهد. این امر انگیزه کمتری به چین می‌دهد تا با تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران همکاری کند.
۲- در حالی که کشور‌های اروپایی شریک تجاری عمده ایران بوده‌اند، اکنون تجارت چین با ایران بیشتر از تجارت اتحادیه اروپا با این کشور شده است. این الگو زمانی تغییر کرد که کشور‌های غربی در یک دهه پیش تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران اعمال کردند. بنا به گفته یک مقام صندوق بین المللی پول، تجارت ایران و چین از حدود ۱۶ میلیارد دلار در ۲۰۰۷ به تقریبا ۲۷ میلیارد دلار در سال گذشته افزایش یافت. این در حالی است که تجارت ایران و اتحادیه اروپا از حدود ۳۳ میلیارد دلار به ۲۲.۵ میلیارد دلار کاهش یافت.
۳- اگر چه دولت‌های اروپایی قول داده‌اند در برابر اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا علیه ایران تا زمانی که ایران به توافق هسته‌ای پایبند است، مقاومت خواهند کرد. اما آن‌ها نمی‌توانند شرکت‌های خصوصی را به تحمل ریسک جریمه‌های بزرگ آمریکایی یا به خطر انداختن تجارت بسیار سودآورترشان در آمریکا مجبور کنند.
سالوین در پایان نوشت: “چین از قبل سازوکار‌هایی برای انجام تجارت با ایران بدون استفاده از سیستم مالی آمریکا اندیشیده است. بنابراین، خروج آمریکا از توافق (هسته‌ای) ایران، اروپا را تضعیف خواهد کرد و باعث خواهد شد تا چین پاداش‌ها را درو کند. “
