چرا عراق حتی اگر بخواهد هم نمی تواند از ایران دل بکند؟
فارین پالیسی نوشت: پس از تحمل سالها خشونت، جنگ و تحریم، عراق به آرامی و محتاطانه وارد عصر پس از جنگ میشود. اما تضمینی برای بقای این صلح، ثبات و توسعه اقتصادی وجود ندارد. اعمال هرگونه فشاری بر عراق میتواند ثبات متزلزل این کشور را به خطر بیندازد و درست در زمانی که این کشور به کمکهای بینالمللی نیازمند است، بار دیگر آن را در موج خشونتها غرق کند. خروج آمریکا از توافق هستهای با ایران و تحمیل مجدد تحریمها علیه ایران، میتواند چنین تهدیدی برای ثبات عراق قلمداد شود.
به گزارش بازتاب؛ در ادامه این مطلب آمده است: تحریمهای آمریکا علیه ایران تنها بر تجارت میان این دو کشور اثرگذار نیست بلکه به تجارت متحدان آمریکا با ایران نیز تسری مییابد. عراق یکی از کشورهایی است که در دوراهی تعامل با این دو کشور گیر افتاده و فرصت کوتاهی از آمریکا گرفته تا جایگزینی برای شراکت تجاری با ایران بیابد. این فرصت کوتاه برای قطع روابط عمیق و طولانی عراق با ایران غیرواقع بینانه است. با وجود اینکه عراق کشور نفتخیزی است، به واردات گاز طبیعی از ایران برای تولید برق وابسته است. حتی با این واردات نیز عراق دچار مشکل قطعی مکرر برق است که تحمل گرمای سوزان را برای مردم ناممکن میکند.
با احتساب شهرت مقامات عراقی به دیوانسالاری، بعید است عرق تا فرا رسیدن زمستانهای بیابانی این کشور که تحمل سرمای سوزان شبانهاش آسان نیست، بتواند جایگزینی برای واردات انرژی از ایران بیابد. با اینکه آمریکا تلاش میکند عربستان را جایگزین ایران برای تامین انرژی عراق کند، مذاکرات برای رسیدن به این هدف به ماهها زمان نیاز دارد. به این ترتیب فشار بر عراق برای قطع روابط اقتصادی با ایران، به منزله تنبیه مردم این کشور در مواجهه با زمستان سرد خواهد بود. هرگونه افزایش فشار بر خدمات عمومی در عراق، به معنی احتمال بروز ناآرامیهای بیشتر مانند اعتراضات اخیر در بصره خواهد بود.
عراق نه تنها طولانیترین مرز خاکی را با ایران دارد، بلکه نفوذ اقتصادی، مذهبی و سیاسی ایران در این کشور از سال ۲۰۰۳ تاکنون بر کسی پوشیده نمانده است. علاوه بر حمایت ایران از برخی احزاب سیاسی در عراق، فروشگاههای این کشور مملو از محصولات تولید ایران است و خیابان ها نیز با خودروهای ساخت ایران بند آمدهاند. روابط نزدیک، تعرفههای پایین و محصولات ارزان تولید ایران، این کشور را به شریکی حیاتی برای عراق تبدیل کرده است.
ارزش تجارت ایران با عراق به دوازده میلیارد دلار در سال میرسد و مقامات عراقی برای حفظ این روابط ثابت قدم هستند. برهم صالح رییسجمهوری تازه به قدرت رسیده در عراق، بر اهمیت حفظ روابط با تهران تاکید کرده است. با توجه به نفوذی که ایران در برخی احزاب سیاسی عراق و نیروهای شبهنظامی مقاومت مردمی در این کشور دارد، قطع رابطه با آن میتواند باعث شود ایران رویکرد بیثبات کنندهای در قبال آینده عراق اتخاذ کند.
صرفنظر از افزایش فشار آمریکا برای قطع رابطه با تهران، هر دو کشور ایران و عراق برای توسعه روابط دوجانبه مصمم هستند. به منظور جبران کاهش تجارت ایران با جهان در نتیجه تحریمهای آمریکا، حسن روحانی رییسجمهوری ایران هدف گسترش تجارت با عراق از سطح فعلی به ۲۰ میلیارد دلار را در دستور کار خود قرار داده است. تعهد به چنین هدف بزرگی را میتوان با حضور هیات بازرگانی بزرگی که ایران ماه پیش برای شرکت در نمایشگاه بینالمللی بغداد اعزام کرد، دریافت. ایران با محصولات ارزان و اقتصادی خود، بازار عراق را به تسخیر خود درآورده است و بخش اعظم ناوگان تاکسیرانی عراق را محصولات تولید سایپا تشکیل میدهد. در این شرایط عراق تمایلی به قطع روابط اقتصادی با ایران ندارد و حتی اگر بخواهد، توان آن را نخواهد داشت.
با توجه به وسعت روابط میان ایران و عراق و مرز طولانی میان دو کشور، هیچ دولتی قادر نخواهد بود مانع گسترش بازار سیاه میان دو کشور شود به خصوص اگر پای معاملات ارزی وسط بیاید. به علاوه از آنجا که تحریمهای آمریکا تنها بر معاملات با دلار آمریکا تاثیر میگذارد، ایران و عراق به توافق رسیدهاند تا صادرات گاز را به ازای دریافت مواد غذایی و کالاهای بشردوستانه ادامه دهند. با توجه به محبوبیت نیروهای مقاومت مردمی مورد حمایت ایران و رسانههای متعدد وابسته به آن در عراق، هواداری از ایران در عراق مستمر خواهد ماند. این فرمانده نیروهای قدس ایران یعنی سردار قاسم سلیمانی بود که در خطوط مقدم جبههها علیه داعش حضور داشت و اوست که مغز متفکر اصلی عملیات بازگرداندن کرکوک به کنترل بغداد قلمداد میشود. در صورت اجبار به انتخاب میان ایران و آمریکا، بسیاری از سیاستمداران این کشور ایران را به جای آمریکا برخواهند گزید.