چرا روغن نباتی نایاب شده است؟

روغن نباتی کمیاب شد برخی‌ها می‌گویند چون تحریم هستیم نمی‌توان مواد اولیه آورد و برخی می‌گویند ارز 4200 تومانی نمی‌دهند و دیگری معتقد است مواد اولیه این روغن تراریخته بود دولت جلوی وارداتش را گرفت.

خبر کوتاه است؛ عرضه روغن جامد دربازار کاهش یافته است. برای پیگیری موضوع به چند مغازه سطح شهر سری می‌زنیم تا بتوانیم سراغی از حلب‌های روغن نباتی بگیریم روغنی که مواد اولیه آن وارداتی است.

به چند مغازه و فروشگاه بزرگ می‌رویم، اما خبری از روغن جامد نیست که نیست یکی از مغازه داران به شوخی می‌گوید تخمش را ملخ خورده یکی دو ماه است که روغن نباتی یا همان روغن جامد در مغازه‌ها پیدا نمی‌شود یا اگر هم وجود داشته باشد قیمتش چندین برابر شده است.

همین چند وقت پیش بود که صفر فرهمند رئیس اتحادیه خواربارفروشان احتمال افزایش قیمت روغن جامد خبرداد و گفته بود: حدود دو هفته است که موجودی این کالا در بازار کاهش یافته و البته توزیع کم شده و به نوعی انجام نمی‌شود و الا اگر موجود باشد، فروشندگان می‌فروشند.

وی با اشاره به اینکه مدتی است تقاضا افزایش یافته، ولی عرضه کم شده است تصریح کرد: دلیل کمبود روغن جامد در بازار ممکن است تغییر قیمت و یا کمبود مواد اولیه باشد که البته به احتمال زیاد دلیل آن تغییر قیمت است و باید منتظر بود و دید که چه تغییری خواهد کرد.

اگر این افزایش قیمت که فرهمند می‌گوید رخ دهد، این کالا در طول همین شش ماه گذشته برای دومین بار است که گران می‌شود، زیرا براساس مصوبه ستاد تنظیم بازار در ۱۴ تیر ماه سال جاری مقرر شده بود روغن‌های مایع ۱۲ درصد و روغن‌های جامد و نیمه جامد ۱۴ درصد افزایش قیمت پیدا کنند.

*تحریم علت گرانی روغن جامد!

در پیگیری علت افزایش قیمت روغن جامد به دو موضوع برخورد کردیم که اولین موضوع حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات مواد اولیه و دیگری موضوع تحریم بود به طوریکه امیر هوشنگ بی رشک دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران با بیان اینکه ۵۰ تا ۵۵ درصد مواد اولیه روغن‌های جامد، وارداتی و ۴۰ تا ۴۵ درصد نیز از دانه‌های روغنی تولید داخل استحصال می‌شود، اظهار کرد: به دلیل تحریم‌های ظالمانه با مشکلاتی در تامین مواد اولیه روغن‌های نیمه جامد مواجه هستیم.

وی با اشاره به اینکه نمودار واردات روغن در ۶ ماهه اخیر کاهشی بوده است تصریح کرد: ماده اولیه کارخانجات روغن نباتی که روغن خام است با کاهش حدود ۵۰ درصدی نسبت به پارسال مواجه شده است و وقتی مواد اولیه دچار کاهش می‌شود به تبع آن محصول نیز در بازار کمتر عرضه خواهد شد.

*قطع ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات مواد اولیه روغن جامد

درادامه بررسی موضوع با جعفر علیان یکی از تولیدکنندگان روغن جامد و کره نباتی گفت وگوکردیم تا مشخص شود علت اصلی نبود روغن نباتی در بازار چیست.

وی گفت: دولت به یکباره دست از حمایت تولیدکنندگان روغن و کره نباتی کشید و تصمیم گرفت ارز دولتی به این بخش ندهد از این جهت تولید کننده که باید مواد اولیه محصول خود را از خارج وارد می‌کرد با مشکل مواجه شد، زیرا عملا برای بسیاری از تولیدکنندگان مقدور نبود تا مواد اولیه خود را با ارز آزاد یا ارز نیمایی وارد کنند به همین دلیل آن‌ها تصمیمن گرفتند به یکباره دست از تولید بکشند. علیان ادامه داد: این مسئله موجب شد تا با کمبود روغن نباتی و کره نباتی در بازار مواجه شویم.

این تولید کننده روغن نباتی خاطرنشان کرد: دولت با این تصمیماتی که امسال اتخاذ کرد رسما کمر به خشکاندن ریشه تولید در داخل کشور گرفت و در سال جهش تولید، تولیدکننده ما به جای انکه تولید محصول خود را چند برابر کند تا بتواند به خارج نیز صادرات داشته باشد دنده معکوس گرفت و اکنون بسیاری از کارخانه‌های تولیدکننده روغن ترجیح داده اند کار خود را تعطیل کنند.

وی با اشاره به اینکه محصولات این کارخانه تولید کننده روغن جامد به کشور عراق و حاشیه خلیج فارس وحتی به افغانستان صادر می‌شد خاطرنشان کرد: این تصمیمی که دولت گرفت موجب شد تا نتوانیم نیاز بازار داخل را تامین کنیم چه برسد که محصول خود را نیز صادر کنیم.

علیان با اشاره به موضوع تولید کره و افزایش قیمت این محصول گفت: دولت در تولید کره نیز همین سیاست را دنبال کرد و در نهایت قیمت کره افزایش یافت که این مسئله موجب شد تا مصرف کره در جامعه کاهش پیدا کند و عملا تولید کننده نتواند همانند گذشته کره به بازار عرضه کند، زیرا تقاضا برای ان کاهش یافته است.

وی گفت: در مورد روغن جامد هم همین اتفاق رخ خواهد داد اگرچه صحبت‌هایی در خصوص افزایش قیمت روغن جامد مطرح است، اما تولید کننده از این اتفاق خوشحال نیست، زیرا قطعا تقاضا برای این محصول نیز کاهش می‌یابد و تولید کننده با نصف ظرفیت کارخانه باید اقدام به تولید کند که این مسئله نتیجه‌ای جز بیکار کارگر در پی نخواهد داشت.

این تولیدکننده روغن نباتی تصریح کرد: دولت می‌توانست ابتدا برنامه ریزی کرده تا مواد اولیه این محصول در داخل تولید شود و در تولید دانه‌های روغنی به خود کفایی برسیم بعد به یکباره دست از حمایت از این صنعت بکشد.

*مواد اولیه روغن نباتی از محصولات تراریخته است!

در همین رابطه برخی از مسئولان دولت اعلام کرده اند مواد اولیه روغن نباتی مواد تراریخته است به همین دلیل صلاح نبود تا این مواد وارد کشور شود برای همین دولت باید زودتر از این‌ها جلوی واردات این مواد را می‌گرفت.

با این حال بی رشک در پاسخ به این ادعا گفته است مواد اولیه مورد استفاده در تولید روغن‌های نباتی مورد مصرف کشور به جز بخشی از روغن سویا، تراریخته نیست که آنهم فقط ۲۵ درصد از مواد اولیه روغن نباتی را تشکیل می‌دهد.

با این حال اگر موضوع استفاده از روغن تراریخته سویا در تولید روغن نباتی صحت داشته باشد میتوانستیم با ایجاد الگوی کشت مناسب از واردات این نوع روغن بی نیازشویم هر چند که هنوز موضوع استفاده از محصولات تراریخته محل سوال است، زیرا برخی‌ها معتقدند محصولات تراریخته ضرری را به سلامت جامعه وارد نمی‌کنند، به هرحال برای حل این مشکل می‌توانستیم اقدام به تولید سویا برای استفاده در صنعت روغن نباتی کنیم.

در همین خصوص عضو کمیسیون کشاورزی با تاکید بر اجرای الگوی کشت گفت: بار‌ها به وزرای جهاد کشاورزی اعلام کرده ایم که اجرای الگوی کشت نیازمند برنامه محوری است و تنها راه برون رفت از وابستگی به واردات در محصولات مختلف کشاورزی اعم از روغن، استفاده حداکثری از ظرفیت داخلی است که این امر مهم تنها با اجرای الگوی کشت محقق می‌شود.

منبع: رادار اقتصاد