چرا اسرائیل از تنش‌زدایی منطقه‌ای در خاورمیانه ناراضی است؟
اسرائیلی ها از زمان تشکیل رژیمشان، همواره سعی داشته و دارند تا خود را به مثابه لنگرگاه ثبات و امنیت در منطقه ای که مملو از تنش و بحران است معرفی کنند. از این رو، هر چه تنش در خاورمیانه زیادتر باشند و در عین حال دستگاه های امنیتی اسرائیل بتوانند در داخل اراضی اشغالی ثبات بیشتری را برقرار کنند، این نوعِ نگاه و تعریف اسرائیلی ها از محیط و فضای مانورشان، از امکان تحقق بیشتری برخوردار می شود.
بازتاب –منطقه خاورمیانه در مدت اخیر، شاهد اوج گیری روندهای تنش‌زدایانه بوده است. در این راستا، شاهد آن بوده ایم که پس از توافق اخیر ایران و عربستان جهت احیای روابط سیاسی و دیپلماتیکشان(با میانجی‌گری چین)، کشورهای مصر، امارات متحده عربی، و عراق نیز گام های موثری جهت بهبود هر چه بیشتر روابط با ایران برداشته اند و در عین حال، زمزمه های مختلفی در مورد تداوم جریان مذکور و توسعه روابط ایران با کشورهای عربی نیز به گوش می رسد.
با این حال، نکته قابل تامل این است که رژیم اسرائیل تا حد زیادی از شکل گیری روندهای تنش‌زدایانه در منطقه خاورمیانه ناراضی است و البته که به صورت سنتی و تاریخی نیز با این مساله مخالفت دارد. در این چهارچوب، یک سوال اساسی مطرح می شود و آن این است که چرا این رژیم با تنش‌زدایی و تقویت صلح و ثبات در خاوریانه مخالفت دارد؟ در واقع، چه محرک هایی آن را به سمت تحریک تنش ها و بی ثباتی در خاورمیانه سوق می دهند. به نظر می رسد جهت پاسخ به این پرسش به طور خاص می توان به 3مولفه محوری اشاره کرد.
اولا، پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، اسرائیل همواره تهران را یک تهدید جدی برای خود پنداشته و تحمیل انزوا به آن چه در محیط منطقه ای و چه بین المللی را به یک اولویت برای خود تعریف کرده است. درست به همین دلیل است که شاهد بوده و هستیم که هر زمان روابط ایران با جهان غرب و یا کشورهای منطقه رو به فزونی و بهبود می رود، اسرائیل احساس خطر می کند و سعی در تخریب روند مذکور دارد.
موضوعی که البته نمونه های فراوان خود را در جریان کارشکنی های گسترده اسرائیل در روند مذاکرات اتمی ایران و غرب در دوره های زمانی مختلف نشان داده است. از این منظر، متشنج بودن روابط خارجی ایران به عنوان یک بازیگر مهم منطقه ای که بدون تردید تاثیرات قابل توجهی را بر صلح و ثبات خاورمیانه نیز دارد، یکی از اولویت های اساسی اسرائیل است. از این رو، این رژیم میان روابط عادی و رو به جلوی ایران با کشورهای منطقه و متشنج بودن این روابط که تبعات منطقه ای گسترده ای هم دارد و در عین حال، تحمیل انزوا به ایران در قالب آن دنبال می شود، گزینه دوم را انتخاب می کند.
دوما، اسرائیلی ها از زمان تشکیل رژیمشان، همواره سعی داشته و دارند تا خود را به مثابه لنگرگاه ثبات و امنیت در منطقه خاورمیانه که مملو از تنش و بحران است معرفی کنند. از این رو، هر چه تنش های منطقه ای زیاد باشند و در عین حال دستگاه های امنیتی اسرائیل بتوانند در داخل اراضی اشغالی ثبات بیشتری را برقرار کنند، این نوعِ نگاه و تعریف اسرائیلی ها از محیط و فضای مانورشان، زمینه های مساعدی را جهت تحقق پیدا می کند.
سوما، مقام های ارشد اسرائیلی سال هاست به این درک راهبردی رسیده اند که فاصله زیادی تا پذیرش موقعیت و مشروعیتشان نزد افکار عمومی به ویژه ملت های عربی منطقه خاورمیانه دارند. در عین حال، نظام های سیاسی که تا حد زیادی مجبور به انعکاس دیدگاه های افکار عمومی خود در عرصه سیاست خارجی کشورهایشان باشند هم از امکانات چندانی جهت تعریف روابط با ثبات با رژیم اسرائیل برخوردار نیستند. از این رو، اسرائیل هیچ شانسی برای خود جز توسعه روابط با رژیم های اقتدارگرای منطقه خاورمیانه نمی بیند. رژیم های سیاسی که نه تنها از بنیان های مشروعیت مردمی چندانی برخوردار نیستند بلکه جهت بقای خود نیز به حمایت موثر و گسترده خارجی نیاز دارند.
درواقع اسرائیل با فراهم کردن حمایت های نظامی و تسلیحاتی و امنیتی برای این قبیل کشور ها، عملا هم آن‌ها را وادار می کند تا بدون توجه به نظر افکار عمومیشان به عادی سازی روابط با اسرائیل اقدام کنند و در عین حال، وابستگی مفرط آن ها به اسرائیل نیز این طیف از کشورها را به نیروهای نیابتی تل آویو تبدیل می کند و به دلایلی که پیشتر گفته شد، این دسته از کشورها تنش‌زایی گسترده در منطقه در راستای منافع اسرائیل را در دستورکار قرار می دهند. در واقع، اسرائیلی ها از این طریق با یک تیر، عملا دو نشان را می زنند. هم موقعیت خود را از حیث سیاسی در جهان عادی تر می کنند و هم با تشویق تنش‌زایی در منطقه، علیه رقبای خود اقدام و منافعشان را به پیش می برند.
