چالش بزرگ ایران خودرو در سال 1402 چیست؟

ایران خودرو در دور دوم طرح سامانه یکپارچه تخصیص خودرو شرکت نکرد و دلیل آن را استقبال بالای مشتریان برای تغییر زمان تحویل تعهدات سال ۱۴۰۳ به سال جاری و اضافه شدن حدود ۵۳ هزار دستگاه به تعهدات امسال و پر شدن ظرفیت تولید سال جاری اعلام کرده و همچنین در پاسخ به برخی حواشی در رسانه ها تاکیده کرده که فروش حدود ۸۰۰ هزار خودرو در مرحله نخست طرح فروش سامانه یکپارچه و متعهد شدن ایران خودرو به تحویل به موقع تعهدات، خودرویی را برای عرضه در سال جاری و در قالب مرحله دوم فروش یکپارچه باقی نگذاشته است.

این شرکت در سال ۱۴۰۱ حدود ۵۵۰ هزار دستگاه خودروی سواری تولید کرد و به ادعای علیمردان عظیمی، قرار است این میزان تولید در سال ۱۴۰۲ بیش از ۵۰ درصد افزایش یابد که در صورت تحقق آن به رقم تولید ۸۲۵ هزار دستگاه خواهد رسید.

با این آمار رسمی که شخص آقای مدیر عامل آن را رسانه ای کرده است، مشخص نیست آبی پوشان جاده مخصوص علی رغم پیش بینی افزایش تولید چند صد هزار دستگاهی، چرا برای عرضه در نوبت دوم سامانه یکپارچه تخصیص خودرو (لااقل برای تحویل در سال ۱۴۰۳) جانب احتیاط را در پیش گرفته اند.

بازتاب– طبق اطلاعات کدال؛ بیشترین آمار تولید ایران خودرو با عدد ۶۳۰۰۵ هزار دستگاه در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ رقم خورده است که طی آن بالاترین نرخ تولید این شرکت مربوط به خانواده پژو با عدد تقریبی ۳۶۵۶۱ دستگاه بوده و در مقام های بعدی خانواده سمند با ۶۲۶۶ دستگاه، دنا با ۱۰۰۰۶ دستگاه، رانا با ۳۲۹۶ دستگاه، هایما با ۱۷۱۱ دستگاه و تارا  با ۴۴۶۹ دستگاه و سایر مدل ها با ۶۹۶ دستگاه قرار گرفته اند و کمترین آمار تولید هم مربوط به فروردین سال گذشته و امسال به ترتیب با مجموع تولید ۲۵۰۴۱ و 28779 دستگاه بوده است.

این آمار تولید ثابت می کند که  ایران خودرو حتی اگر با شرایط و دست فرمان بهمن ماه هم تولید کند باز هم به رقم پیش بینی افزایش ۵۰ درصدی در سال ۱۴۰۲ نخواهد رسید.

از سوی دیگر نقل قول های یکی از مدیران اجرایی این شرکت حاکی از این است که چالش اصلی تولید خودرو های سواری در سال جاری، تامین قطعه است به طوریکه گفته می شود درصد بسیار بالایی از تامین کنندگان قطعات، حاضر به فروش و تامین قطعه با قیمت های قبلی نبوده و مدعی هستند با توجه به نرخ بالای تورم در سه ماه اخیر، قیمت تمام شده قطعات بسیار بیشتر از قیمت های پارسال می شود و در صورت عدم تمکین ایران خودرو از قیمت های جدید، به این شرکت قطعه نخواهند داد.

به گفته وی،در این شرایط ایران خودرو دو راه بیشتر ندارد؛ یکی اینکه به خواسته تامین کنندگان تن بدهد که در این صورت با مشکل جدی تر کمبود نقدینگی و زیان روبه رو خواهد شد و یا اینکه قیمت های خود را مجددا افزایش دهد.

ایران خودرو غالبا مشکل نقدینگی و کمبود تخصیص ارز داشته و دارد و در هر صورت اگر برای رفع این چالش، مدیریت و چاره اندیشی اساسی نداشته باشد، احتمالا کمبود قطعه در شش ماه آینده به یکی از موانع و بحران های اصلی در چرخه تولید این شرکت تبدیل خواهد شد و انجام تعهدات این خودروسازی را تحت الشعاع قرار خواهد داد.

تصویر چند روز اخیر خبرگزاری فارس از دپوی خودروهای پارس و هایما در بینالود خراسان رضوی به بهانه نبود قطعه

البته تجربه سال های گذشته هم ثابت کرده است که ایران خودرویی ها در مواجهه با شرایط اینچینی، سیاست کاهش تولید و دپوی محصولات ناقص را در پیش می گیرند تا برای جبران مافات، بازار و دستگاه های متولی را برای افزایش قیمت ها تحت فشار قرار دهند ولیکن مورد مهم تر این است که به ادعای روابط عمومی این شرکت، بخش اعظمی از تعهدات این شرکت در سامانه یکپارچه عرضه شده و در این طرح برای کنترل بازار و راضی نگه داشتن مردم، تمام تلاش دولت این است که قیمت ها افزایش پیدا نکند که در این صورت تیر افزایش قیمت به سنگ خواهد خورد.

با همه این تفاسیر به عقیده کارشناسان، بروز مشکل احتمالی در تولید این قطب بزرگ خودرو سازی در نهایت بازار خودروی کشور را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد و در صورت ادامه این چالش، بعید نیست در چند ماه آینده بار دیگر شاهد افزایش مجدد قیمت ها باشیم.