پیچیدن سوت قطار در گوش روستا‌ها
به‌دنبال امضای قرارداد برای دریافت وام هشت‌میلیارد یورویی از اگزیم بانک کره، مسئولان اعلام کردند که این وام در پروژه‌های عمرانی خرج می‌شود.
همین موضوع عزم جزم دولت برای بهبود وضعیت حملونقل ریلی را در دولت دوازدهم نشان می‌دهد. دولت یازدهم در سال‌های اخیر، تاکید زیادی از سوی مسئولان کشور روی توسعه خطوط ریلی داشته است. بنابراین در این راستا در برنامه ششم بخش راه و شهرسازی، بر توسعه بخش ریلی و اهمیت به حوزه‌های راهبردی تاکید شده است. ناوگان حملونقل ریلی در کشورهای توسعه یافته یک پدیده مهم و بسیار کارآمد در سفرهای درون و برون‌شهری محسوب می شود. به جرات می توان گفت به‌دلیل کاهش آلودگی صوتی و هوایی، ناوگان ریلی مورد حمایت و استقبال حامیان محیط‌زیست قرار گرفته است.
به گزارش بازتاب به نقل از آرمان ، طول خطوط ریلی کشور در حال حاضر13هزار کیلومتر است و دولت دوازدهم در نظر دارد طول این خطوط را به بیش از 25هزار کیلومتر برساند. در دولت یازدهم شاهد افزایش واگن باری از 22000دستگاه در سال1392به 24000دستگاه در سال 1395 بوده ایم. همچنین افزایش 300دستگاه واگن مسافربری از سال 1392 تا کنون و خروج همین تعداد واگن مسافری فرسوده از سیستم حملونقل ریلی از سایر اقدامات دولت یازدهم بوده است. باید اشاره کرد که در دولت حسن روحانی 160 دستگاه لوکوموتیو به شبکه ریلی کشور اضافه شد و سهم حملونقل ریلی ترانزیتی در کشور به 8/12 درسال 95رسید. از طرف دیگر حمل بار ریلی از ۷/۳۲میلیون تن در سال ۱۳۹۲ به ۲/۴۰میلیون تن در سال ۱۳۹۵رسید. تامین مالی پروژه‌های حملونقل با مشارکت بخش خصوصی، ۲1 پروژه ریلی به ارزش ۲۸۰هزار‌میلیارد ریال شامل انتخاب سرمایه‌گذار، مذاکره با سرمایه‌گذار، عقد تفاهمنامه همکاری مشترک، اخذ مصوبه هیات وزیران و مذاکره برای عقد قرارداد مشارکت از اقدامات دیگر دولت یازدهم در این زمینه بوده است. اقدام در مورد فرایند تامین مالی چهار پروژه ریلی از محل صندوق توسعه ملی به طول تقریبی ۱۵۰۰ کیلومتر به ارزش تقریبی پنج‌میلیارد دلار شامل مذاکره با متقاضیان و تشکیل کنسرسیوم شرکت‌های متقاضی و اخذ موافقت اصولی صندوق توسعه ملی از دستاوردهای دولت یازدهم است. اخذ مصوبه شورای اقتصاد به ارزش تقریبی ۱۰میلیارد دلار برای توسعه شبکه ریلی و تداوم مذاکره با سرمایه‌گذاران متقاضی ریلی و نوسازی ناوگان، انعقاد قرارداد تجاری با شرکت چینی و گشایش اعتبار اسنادی برای احداث ۴۱۰ کیلومتر دوخطه قطار سریع السیر تهران – قم – اصفهان نیز از جمله اقداماتی بود که منجر به افزایش جا به‌جایی بار و مسافر در حملونقل عمومی شد. از سایر دستاوردهای دولت یازدهم در زمینه حملونقل ریلی می توان به افتتاح 456 کیلومتر خطوط راه آهن و در بخش توسعه ترانزیتی می توان به توسعه خطوط ریلی بین‌المللی ایستگاه مرزی اینچه‌برون، چابهار- زاهدان- بیرجند- مشهد، قزوین- رشت- آستارا اشاره کرد.
نقش خطوط ناوگان ریلی در توسعه پایدار
امروزه نمی‌توان نقش خطوط ناوگان ریلی را در توسعه پایدار نادیده گرفت. در چرخه اقتصادی یک کشور حملونقل ریلی از جمله عواملی است که در حوزه اقتصاد و تولید نقش اصلی را در انتقال و جابهجایی مواد اولیه و کالاها دارد. وجود صنعت حملونقل ریلی از نشانه‌های توسعه یافتگی کشور است. حملونقل ریلی ارتباط تنگاتنگی با زیر بخش‌های اقتصادی یک کشور دارد. با نگاه به ظرفیت‌های بخش حملونقل ریلی در زمینه‌های ترانزیت و صادرات و واردات کالا، بخش حملونقل ریلی از ایمنی بالاتری نسبت به سایر ناوگان‌های حملونقل برخوردار است. راه‌آهن اعلام کرده طبق برنامه ششم توسعه تا پایان این سند سهم خود را در جابهجایی بار به حدود ۳۰درصد و در مسافر به ۲۰درصد کل عملکرد کشور افزایش خواهد داد.
به روز‌رسانی سیستم‌های خطوط ریلی
با توجه به فناوری‌های روز دنیا در رابطه با سیستم‌های حملونقل ریلی، گروه‌های تصمیم‌گیرنده و مسئولان مربوطه علاوه بر افزایش کمیت ناوگان و خطوط ریلی باید مبحث کیفیت را نیز در نظر بگیرند و از فناوری‌ها، سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای استاندارد و به روز دنیا استفاده کنند. لازم به ذکر است افزایش خطوط ریلی نیاز به سرمایه‌گذاری کلانی دارد. از جمله سایر مواردی که دولت دوازدهم باید به آن بپردازد مساله نیروی انسانی، آموزش و به کارگیری نیروی متخصص در زمینه حملونقل ریلی است. به اعتقاد کارشناسان ریلی آموزش در راه آهن به‌ویژه برای نیروهای عملیاتی و مستقر در طول خطوط، نیروهای بخش ارتباطات و علائم الکتریکی و بخش فنی و بخش ناوگان باید در دستور کار دولت دوازدهم قرار گیرد. افزایش سرعت قطار در برخی مسیرها از گزینه‌هایی است که جذابیت بیشتری را به حملونقل ریلی کشور می‌دهد و نیز استفاده از ناوگان‌هایی با عمر کمتر رغبت بیشتری را برای استفاده از حملونقل ریلی ایجاد می‌کند. اگرچه در دولت یازدهم در این زمینه تلاش بسیاری صورت گرفته، اما جا دارد در دولت دوازدهم به این مساله پررنگ تر پرداخته شود.
نیاز به سرمایه‌گذاری 83هزار‌میلیاردی
در توسعه خطوط و ناوگان ریلی کشور نیاز به مشارکت بخش خصوصی است. یک عضو کمیسیون عمران می‌گوید: اگر صنعت حملونقل ریلی مورد حمایت بیشتری قرار گیرد و بخش خصوصی وارد عمل شود بسیاری از مشکلات کشور که در بخش حملونقل جاده‌ای با آن مواجه هستیم حل خواهد شد. در دولت دوازدهم افزایش خطوط ریلی نیاز به مشارکت بخش خصوصی دارد و سرمایه‌گذاری عظیمی باید در این زمینه صورت گیرد. دولت نمی‌تواند یک تنه این بار مالی را متحمل شود. علیم یارمحمدی می‌افزاید: در بحث سرمایه‌گذاری نیاز به حمایت بخش خصوصی است، اما بخش خصوصی به‌راحتی در این زمینه ورود پیدا نمی‌کند، چرا که بخش خصوصی معتقد است سرمایه‌گذاری باید ضمانت شده باشد. فراز و نشیب‌های قیمت بازار ارز از مسائل مهمی است که بی‌‌‌تاثیر در جذب سرمایه‌گذار نیست. دولت باید تمهیدات لازمه را برای جذب بخش خصوصی در این زمینه انجام دهد تا این نوسانات شامل حال سرمایه‌گذاران بخش حملونقل ریلی نشود. او ادامه می‌دهد: بخش حملونقل ریلی به سرمایه‌گذاری در حدود 83هزار‌میلیارد ریال نیاز دارد. سرمایه‌گذاری بخش خصوصی باید مورد توجه دولت قرار گیرد و سایر ارگان‌ها نیز در این مساله یاریگر دولت باشند. یار محمدی عنوان می‌کند: 13هزار کیلومتر شبکه ریلی در کشور وجود دارد. علاوه بر شبکه ریلی به ناوگان‌های فرسوده نیز باید پرداخته شود و این دو مجموعه باید در راستای هم حرکت کنند. سال گذشته 40هزار تن بار به وسیله ناوگان حملونقل ریلی جابه جا شد و این رقم باید در برنامه‌ریزی امسال4/5 برابر شود. یارمحمدی می‌گوید: در بخش ناوگان حملونقل ریلی دچار ضعف هستیم و باید در زمینه واگن‌ها و لوکوموتیوها بررسی‌هایی صورت گیرد. بسیاری از نقاط کشور ما از نعمت راه آهن برخوردار نیستند و آرزوی چندین‌ساله مردم این مناطق برخوردار‌شدن از راه آهن و به صدا درآمدن سوت قطار در شهر هایشان است. خوشبختانه به‌نظر می‌رسد سیاست کلان دولت استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی برای گسترش صنعت حملونقل ریلی است. با توجه به سهم قابل توجه حملونقل ریلی در جابه جایی مسافر نسبت به سایر موارد حملونقل و به‌ویژه حملونقل جاده‌ای و با عزمی که در دولت و مجموعه وزارت راه و ترابری برای توسعه راه آهن وجود دارد، امید است طی سالیان آتی افزایش این سهم در جابه جایی‌ها و به تبع آن کاهش سوانح جاده‌ای را شاهد باشیم.
