پیشگیری از مرگ یک صنعت 60 ساله در دولت تدبیر و امید

صنعت لوازم خانگی به عنوان یکی از صنایع پیشرو در اقتصاد کشور، در دولت یازدهم با رشد و توسعه همراه شد و در حالی که برخی منتقدان هنوز هم افزایش تولید و اشتغال در این صنعت مهم را باور ندارند، این صنعت شاهد ارتقا فناوری و نزدیک شدن به استانداردهای جهانی است. از وزارت صنعت، معدن و تجارت، درک واقعیت در توسعه صنعت لوازم خانگی آن زمان امکان پذیر است که بدانیم سال گذشته برای لوازم خانگی ایرانی سالی پر از خبرهای خوب بود.
براساس برنامه ریزی صورت گرفته از راه اندازی یک برند مشترک بین المللی، تا افزایش تولید در بسیاری از انواع لوازم خانگی از جمله ماشین لباسشویی،یخچال و فریزر همگی نشان دهنده روزهای رونق تولید در صنعت لوازم خانگی ایران بوده و هست.

** عملکرد نامطلوب دولت دهم- تعطیلی صنایع
سال گذشته باوجود تلاش هایی که برای رونق تولید صورت گرفت، اخباری از جمله موضوع تعطیل شدن دو کارخانه ارج و آزمایش هم مطرح شد و برخی منتقدان آن را حاصل بی تدبیری دانستند، اما حقیقت ماجرا اینکه مساله ناشی از عملکرد نامطلوب دولت دهم در زمینه صنعت بود و آخرین رمق های برخی تولید کنندگان سنتی که هنوز نتوانسته بودند تولید خود را با فناوری های نوین همسو کنند، بنابراین دولت یازدهم میراث تلخ دولت قبل را در دوره حاکمیت خود بر دوش کشید.

** لوازم خانگی صنعتی ماندگار
واقعیت اینکه تعطیلی ها دلیلی بر نابسامانی مطلق صنعت لوازم خانگی نیست، این صنعت با قدمتی بیش از نیم‌قرن و اشتغالزایی چند صدهزارنفری در عرصه رقابت‌های داخلی و خارجی هنوز هم ماندگار است و به قول برخی کارشناسان پرچم تولید این صنعت با تعطیلی یک یا چند واحد تولیدی بر زمین نخواهد افتاد.
دولت یازدهم با رویکردهای تازه‌ای که دولت برای حمایت از تولید لوازم خانگی داشته، این بخش به‌ویژه در بخش صنایع خانگی برقی نیز در حال پوست اندازی است و خطوط تولید صنایع کوچک و بزرگ در بخش لوازم‌خانگی هرروز شاهد تحول و رشد دانش‌محور و علمی است.

** مروری بر عملکرد 11 ماهه 95
وزارت صنعت معدن و تجارت در گزارشی که برای عملکرد یازده ماه پارسال ( منتهی به بهمن ) ارایه داد، میزان تولید انواع لوازم خانگی از جمله یخچال و فریزر، ماشین لباسشویی، کولر آبی و انواع تلویزیون تخت افزایش نشان می دهد.
بر اساس این گزارش، در دوره مورد بررسی 818 هزار و 900 دستگاه یخچال و فریزر، 743 هزار و 800 دستگاه ماشین لباسشویی، 605 هزار دستگاه کولر آبی تولید شده است.
همچنین با نگاهی به آمارهای مدت مشابه در سال 1394، تولید انواع تلویزیون تخت در یازده ماه 95 نسبت به مدت زمان مشابه در سال ما قبل آن (1394) 9.9 درصد افزایش نشان می دهد؛ در این دوره زمانی، تولید یخچال و فریزر 21.7 درصد، ماشین لباسشویی 61.5 درصد و کولر آبی 5.4 درصد افزایش دارد.

** توسعه صنعت لوازم خانگی نهادینه
وزارت صنعت، معدن و تجارت نه تنها برای لوازم خانگی دلسوز بوده و هست، بلکه توجه به توسعه این صنعت در تمام بخش های مختلف دولت نهادینه شده است.
اما سوال اینجاست که آیا ادعای برخی صاحبنظران درباره وجود رکود در بازار لوازم خانگی صحیح است؟

** صنعت لوازم خانگی ایران شاهد رشد تولید 60 درصدی
رییس اتحادیه لوازم خانگی در پاسخ به این سوال که وجود رکود در بازار لوام خانگی صحیح است؟ گفت: چگونه می شود رکود باشد، اما تولید کارخانه های لوازم خانگی افزایش یافته و انبارهایشان هم از کالا خالی باشد؟
محمد طحان پور اضافه کرد: برخی موضوع تعطیلی ارج و آزمایش را مطرح می کنند، البته درست است که با بی تدبیری دولت نهم و دهم ارج و آزمایش رفتند، اما هنوز صدها کارخانه دیگر مانند آنها وجود دارند ودر حال تولیدند.
طحان پور افزود: بی انصافی است که تلاش های انجام شده برای کارخانه ها و رونق موجود در تولید صنعت لوازم خانگی و اشتغال پایداری که این صنعت دارد، مورد توجه قرار نگیرد.
وی تصریح کرد :خروج یک کارخانه از چرخه تولید، پیامد جایگزینی 150 کارخانه دیگر را به دنبال داشته که هنوز روی پای خود ایستاده و در حال تولید و عرضه کالای مرغوب ایرانی به بازارهای داخلی و خارجی هستند.
طهان پور تاکید کرد: شاید برای برخی خوشایند نباشد، اما حقیقت اینکه، اکنون صنعت لوازم خانگی ایران شاهد 60 درصد افزایش تولید است و انبارها هم خالی است و عرضه لوازم خانگی بر تولید آن فزونی دارد و ریشه رکود را در جای دیگر باید جستجو کرد.
** طرح خرید اینترنتی لوازم خانگی
این فعال صنفی بخش خصوصی گفت: امروز در شرایطی که مشتری می تواند براحتی از یک شرکت تعاونی با اقساط بلند مدت لوازم خانگی بخرد و یا نقدی و بدون مراجعه به مغازه از طریق اینترنت لوازم خانگی مورد نیاز خود را تامین کند، دیگر دلیلی ندارد به سه راه امین حضور برود و خرید کند.
وی، راه اندازی طرح و ورود سبک های خرید جدید در بین مردم را مطرح کرد و گفت: براساس طرحی که تمام فعالان حوزه لوازم خانگی در آن حضور دارند، آنها می توانند لوازم خانگی را به صورت اینترنتی به مردم بفروشند.
به گفته طحان پور، اکنون در حال اجرای طرحی هستیم که هر فروشنده لوازم خانگی که جواز کسب دارد، بتواند کالایش را در یک سایت اینترنتی واحد متعلق به اتحادیه به مردم بفروشد و به این روش رکودی که برخی مدعی آن هستند، در بازار به پایان می رسد.
**فروش اقساطی برای تحریک تقاضا
رییس اتحادیه لوازم خانگی گفت: براساس برنامه تحریک تقاضا و افزایش فروش به صورت اقساطی، طرحی در دست اجراست که برمبنای آن تسهیلات ارزان قیمت با سود بسیار پایین به خریداران لوازم خانگی در سال 96 پرداخت می شود، تا بتوانند از اعضای مجاز اتحادیه خرید کنند.
وی افزود: جزییات اجرای این طرح در آینده نزدیک اعلام می شود و نگرانی کسبه درباره رکود حق است، اما با اجرای این طرح ضربتی و عملیاتی رونق فروش و عرضه در کنار رونق تولید و اشتغال که از قبل در صنعت لوازم خانگی حاکم بود، در بین مردم احساس خواهد شد.

** افزایش تولید و اشتغال دستور کار صنعت لوازم خانگی
اکنون در حالی نخستین ماه از سال 1396 را پشت سرمی گذاریم که براساس خط مشی دولت یازدهم و وزارت صنعت،معدن و تجارت برنامه رونق تولید و اشتغال در دستور کار صنعت لوازم خانگی قرار گرفته و چنانچه بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم، باید گفت دولت و بخش خصوصی در سه سال گذشته دست در دست هم و با اتحادی وصف نشدنی تلاش کردند صنعت قدیمی و پر افتخار لوازم خانگی را از بحرانی که در ابتدای دهه 90 شمسی برای آن به وجود آمد نجات دهند.
عملکرد صنعت مزبور در سال گذشته افزایش تولید 60 درصدی را به همراه داشته که پیامد ایجاد ثبات در اشتغال های ایجاد شده از قبل و نیز فراهم آمدن شغلهای جدید در این بخش شده و موفق تر از همیشه عمل کردند و امروز افق پیش روی صنعت لوازم خانگی افزایش تولید و اشتغال در سال 96 است.

** صنعت لوازم خانگی در مسیر توسعه دانش بنیان
اکبر قنبرپور، رییس فن بازار ایران در این زمینه و اقدامات انجام شده برای لوازم خانگی در دولت یازدهم گفت: سال 94 فن بازار ایران فراخوانی منتشر کرد که مخترعان محصولات خود را برای تولید عرضه کنند.
وی افزود: بیش از 100 نوآوری برای عرضه از طریق بازار دارایی فکری و حضور در رویداد جشنواره لوازم‌خانگی در این جشنواره درخواست حضور دادند که از این میان بیش از 30 نوآوری واجد شرایط شده و در بازار عرضه این جشنواره قرار گرفت.

** 50 تولید کننده با هشت اختراع در صنعت لوازم خانگی
قنبر پور اضافه کرد:حضور بیش از 50 تولیدکننده لوازم‌خانگی در این جشنواره با هشت اختراع ازجمله سیستم بخارپز قابل‌نصب روی انواع اجاق‌گاز، دستگاه ظرفشویی با سیستم ایرجت (air jet)، یخچال فریزر خانگی و صحرایی، کنترل الکترونیکی شیرهای گاز به‌صورت پیوسته (اجاق‌گاز هوشمند)، یخچال فریزر تبادل حرارتی، بخاری کم‌مصرف چندمنظوره و دستگاه سبزی خردکن با مکانیسم تخلیه، به‌عنوان اولویت تولیدی معرفی و در اختیار سرمایه‌گذاران و صنعتگران قرار گرفت تا زمینه تجاری‌سازی آن‌ها فراهم شود.

** ورود سه طرح به مرحله تجاری سازی
به گفته وی، تاکنون سه طرح از تعداد یاد شده موفق به جذب سرمایه و وارد مرحله تجاری‌سازی شده اند که خود نشان از تلاش برای حرکت به سوی تولید محصولات نوین در بخش لوازم خانگی است.
قنبر پور دلیل ناکامی پنج اختراع دیگر در تجاری‌سازی را احتمال جذاب نبودن آنها برای بازار یا به‌صرفه نبودن ذکرکرد و افزود: فن بازار ایران اعلام کرده چنانچه صنعت یا سرمایه‌گذاری تمایل به سرمایه‌گذاری در اختراعات خوب را داشته باشد، دولت ریسک سرمایه‌گذاری در این اختراع را کاهش داده و پنج میلیارد ریال تسهیلات در این زمینه پرداخت می‌کند.

**لازمه رقابت – تحقیق و توسعه
رییس فن بازار ایران گفت: صنعت لوازم‌خانگی ایران سنتی است و چنانچه برای توسعه خود به تحقیق و توسعه دانش‌بنیان توجهی نکند، رقبای داخلی خود را نیز از دست می‌دهد.
وی یادآور شد: تقویت زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری در تحقیق و پژوهش، کمک به جذب سرمایه به‌منظور ارتقاء دانش نیروی انسانی با استفاده از صنایع برتر دنیا، ایجاد و توسعه فضای کارآمد برای انجام کارهای تحقیقاتی، ایجاد فضای امن برای رشد کار تحقیقاتی و علمی، اصلاح آموزش‌های فنی و کاربردی، حمایت از حقوق تولیدکنندگان، تقویت موسسات پژوهشی و دانش‌بنیان، اشاعه و ترویج اصول و مبانی فرهنگ صنعتی، حرکت در مسیر روش‌های نوین و داشتن استاندارد کالا از مواردی است که توسعه صنعت لوازم‌خانگی به آن نیاز دارد.
وی در پایان گفت: با توجه به اینکه در دولت یازدهم تاکید ویژه ای به این بخش شده با وجود همه تلاش هایی که برای توسعه لوازم خانگی صورت می گیرد، سوال اینجاست که چرا منتقدان همواره بر طبل رکود می کوبند و این تلاش ها را چه از سوی دولت و چه از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نمی بینند؟
بنابراین نمی توان بر واقعیت چشم بست که دولت یازدهم با تلاش های همه فعالان صنعت لوازم خانگی مانع از مرگ صنعتی شد که قدمتی بالغ بر 60 سال دارد و بخشی از تولیداتش، در بازارهای بین المللی با رقیبان مصاف می دهد.