پیامد خطای استراتژیک دونالد ترامپ
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل گفت: “وقتی ترامپ یکی از بهترین و نخبهترین نظامیهای ایران، که در یک ماموریت رسمی بوده را ترور میکند. مشخص است که این فرد به عواقب کارهایی که انجام میدهد فکر نمیکند وبرای او تنها مطرح شدن مهم است و همچنان میخواهد که در صدر اخبار حضور داشته باشد. ”
با ترور سردار سلیمانی در حوالی فرودگاه بغداد، منازعه میان ایران و آمریکا هر لحظه در حال افزایش است. برخی کارشناسان گفته اند که این اقدام ترامپ بدون درنظر گرفتن عواقب آن بوده و ممکن است منجر به جنگ میان دو کشور شود. اما حالا التهاب این احتمال به ایالات متحده رسیده و از روز گذشته تعدادی از شهروندان آمریکایی در شهرهای مختلف دست به تجمعهای ضد جنگ زده اند.
برخی تحلیلگران مسائل سیاسی معتقدند که ترامپ و تیم او تحت تاثیر افکار عمومی و فشار داخلی ناشی از استیضاح، اقدام به ترور یک مقام ارشد نظامی ایران کرده است تا با به راه انداختن یک جنگ محدود از فشارها بکاهد. این تحلیلگران میگویند که ترامپ و تیم او دچار یک اشتباه استراتژیک شده اند و ممکن است این اقدام فشار افکار عمومی آمریکا را علیه او بیشتر کند.
ناظران و کارشناسان سیاسی گفته اند که با ترور سردار سلیمانی، هم وجهه سیاسی ترامپ در آمریکا و مجامع بین المللی تحت تاثیر قرار گرفته وهم سیاست خارجی آمریکا زیر سوال رفته است. این کارشناسان میگویند مسئولان مرتبط با سیاست خارجی آمریکا باید پیش از این اقدام، تبعات آن را هم در نظر میگرفتند. آنها اولین پیامد این اقدام را تصویب اخراج نیروهای آمریکایی در پارلمان عراق از خاک این کشور برشمرده اند.
پس از این اقدام ترامپ و تیم وی، بسیاری از مقامات بین المللی واکنش نشان دادند و به نوعی سیاست خارجی آمریکا و تصمیمات ترامپ را زیر سوال بردند. رولف موتزنیچ، رئیس حزب سوسیال دموکرات آلمان در بوندستاگ (مجلس آلمان) حمله ایالات متحده به منطقه فرودگاه بغداد که باعث شهادت فرمانده نیروهای ویژه قدس سپاه پاسداران و تعدادی دیگر از همراهان وی شد را نقض قوانین بین المللی دانست.
وانگ ای، وزیر امور خارجه چین نیز در گفتگو با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در این خصوص گفته که “اقدامات نظامی خطرناک آمریکا، نقض اصول پایه و اساسی حقوق بین المللی است و به بی ثباتی اوضاع در خاورمیانه منجر میگردد. ”
خبرگزاری اسپوتینک هم در مورد تاثیر اقدام اخیر ترامپ در میان مردم آمریکا نوشته است که شهروندان آمریکایی طی روزهای گذشته در نیویورک، واشنگتن ودیگر شهرهای آمریکا دست به تجمع و اعتراض زده اند. معترضان با در دست داشتن پلاکاردهایی با مضامین ضدجنگ، خروج نظامیان آمریکایی از غرب آسیا و پایان دادن به جنگهای این کشور در این منطقه را خواستار شدند. شرکت کنندگان، که برخی از آنها تصاویر سردار قاسم سلیمانی و پرچم ایران را هم به دست داشتند، حمله تروریستی اخیر آمریکا به شهادت سردار سلیمانی منجر شد را محکوم کردند.
البته اعتراض به اقدام اخیر ترامپ در فرودگاه بغداد تنها محدود به شهروندان آمریکایی نشد و در این میان بسیاری از رسانهها و فعالین سیاسی ایالات متحده نیز واکنش نشان داده اند. شبکه آمریکایی سی ان ان در یک گزارش نتیجه گرفته که “تبعات ترور سلیمانی اکنون آغاز شده است و پیش بینی میشود که ایران این حمله را تلافی کند و بروز هرگونه خشونتی در خاورمیانه میتواند به جای این که باعث تقویت حمایت از ترامپ شود، باعث تضعیف وجهه سیاسی او خواهد شد. ”
اد مارکی، سناتور دموکرات، در واکنش به ترور سردار سلیمانی در توئیترش نوشت: “اقدام ترامپ برای ترور آشکار سلیمانی تشدید گسترده، عامدانه و خطرناک درگیری با ایران است. رئیس جمهور زندگی همه افراد در منطقه، نیروهای آمریکایی و غیرنظامیان، را در معرض خطر قرار داد. اکنون نیاز به تنشزدایی داریم. ”
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه اولین پیامد خطای استراتژیک سیاست خارجی آمریکا، بستن راههای گفتگو با ایران است، گفت: ” با این اقدام احمقانه ترامپ، دیگر روزنهای برای گفتگو میان ایران و آمریکا وجود نخواهد داشت. ”
وی ادامه داد: ویژگی ترامپ این است که میخواهد غیرقابل پیش بینی باشد. او با اقدامات ماجراجویانه سعی دارد خودش را شخصیتی نشان دهد که قابل پیش بینی نیست واز طرف دیگر سعی میکند که در اخبار مطرح باشد. ”
بهشتی پور افزود: “توئیتها، تهدیدها و زیاده گوییهایی که ترامپ در توئیتر منتشر میکند، به دلیل شهوت مطرح شدن است که در او وجود دارد. از طرف دیگر با اقدامات ناگهانی میخواهد این گونه القا کند که کارهای او قابل پیش بینی نیست. ”
وی تصریح کرد: ” شما رفتارهای ترامپ با کره شمالی را ببینید، از یک سو توهینهای گسترده به رهبر کره شمالی و از سوی دیگر بحث گفتگو میان دو طرف را مطرح میکرد. حالا هم چند بار مطرح کرده که به دنبال جنگ نیست، اما اقدامات اخیر او نشان میدهد که ترامپ کاملا در پی جنگ است. ”
این کارشناس مسائل بین الملل گفت: “وقتی ترامپ یکی از بهترین و نخبهترین نظامیهای ایران، که در یک ماموریت رسمی بوده را ترور میکند. مشخص است که این فرد به عواقب کارهایی که انجام میدهد فکر نمیکند وبرای او تنها مطرح شدن مهم است و همچنان میخواهد که در صدر اخبار حضور داشته باشد. ”
وی اضافه کرد: “ترامپ برخلاف روسای جمهور سابق آمریکا که هیچ وقت سیاستهای خود را صریح اعلام نمیکردند، او این ویژگی را دارد که سیاستهای آمریکا را اعلام کند و همه از طریق میتوانند پشت و روی سیاست آمریکا را تشخیص دهند. ”
بهشتی پور اذعان داشت: “ترامپ در طول ۳ سال اخیر، ۵۴ مقام ارشد آمریکا را تغییر داده و این بی سابقه است. او در این مدت سه بار مشاور امنیت ملی، یک بار وزیر امور خارجه، دو بار وزیر دفاع، یک بار رئیس کارکنان کاخ سفید را تغییر داده است و تمامی این تغییرات در سطح ارشد بوده اند وجالب است که همه آنها را ترامپ آورده بود و هیچکدام تحمیلی نبودند. ”
وی ادامه داد: “فردی که این چنین رفتار میکند، منافع شخصی را به منافع ملی ترجیح میدهد. او یک بازرگان است تا اینکه سیاستمدار باشد. او حتی فرماندار ایالتی هم نبوده و واقعا این یک فاجعه است که یک رئیس جمهور تا این اندازه از مسائل ناآگاه باشد. ”
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به وجود احتمال جنگ، گفت: ” اگر جنگی شکل بگیرد، بدون شک به زیان آمریکا خواهد بود. چراکه قیمت نفت بالا خواهد رفت و به تبع آن قیمت بنزین در آمریکا هم روند افزایشی خواهد داشت، چهره آمریکا در افکار عمومی دنیا منفورتر از قبل میشود و جنازه سربازان شان به آمریکا برمی گردد. در نهایت ممکن است که یک ویتنام دیگر در منطقه شکل بگیرد. ”
وی افزود: “اگر جنگی در منطقه شکل بگیرد، بدون شک دو جانبه نیست و هیچ کس نمیتواند پیش بینی کند که چنین جنگی محدود خواهد بود. البته ممکن است که به جنگ منطقهای و بین المللی هم بدل شود. ”
بهشتی پور تصریح کرد: “ترامپ قمارباز است و حالا دست به یک قمار بزرگ زده است. البته بستگی به این دارد که ایران چه واکنشی به این قمار باز نشان میدهد؛ و بعد از آن چگونه افکار عمومی داخل آمریکا را مدیریت خواهند کرد. چرا که بخشی از افکار عمومی از او حمایت میکند و بخشی هم مخالف او هستند. اما در حال حاضر ترامپ فضای آمریکا را دو قطبی کرده است. ”
وی یادآور شد: “در حال حاضر در شهرهای مختلف آمریکا تجمعات و تظاهراتی بر علیه شروع جنگ شکل گرفته است. آنها حدس میزنند که این سیاستها ممکن است به جنگ بدل شود. ”
این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه ترامپ داعش گونه ایران را تهدید میکند، گفت: “او تهدید کرده که مراکز فرهنگی در ایران را هدف قرار میدهد. اما فراموش کرده که کنگره آمریکا قانونی علیه افرادی که به مراکز فرهنگی حمله میکنند، تصویب کرده است. ”
وی اضافه کرد: “این قانون در سازمان ملل ودر قطعنامه شورای امنیت و برای مقابله با داعش به تصویب رسیده است. اما حالا ترامپ یادش رفته که این تفکر، تفکر داعشی است. ”
تخریب و انهدام اماکن فرهنگی به موجب کنوانسیون لاهه در سال ۱۹۵۴ برای حفظ اماکن فرهنگی و قطعنامه ۲۳۴۷ شورای امنیت سازمان ملل، یک جنایت جنگی به حساب میآید. قطعنامه ۲۳۴۷ شورای امنیت سازمان ملل در مارس ۲۰۱۷ به اتفاق آرا و در واکنش به تخریب اماکن تاریخی در عراق و سوریه به دست داعش به تصویب رسید.