پول تئاتریها در وزارت ارشاد چه میشود؟
در شرایطی که انتقادهای زیادی نسبت به تقسیم بودجه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و تخصیص آن به مجموعههایی که انگار فقط قدرت بیشتری درگرفتن پول دارند، وارد است، ۱۰ ماه از شروع سال میگذرد و هنوز هیچ پولی برای تعهدهای نمایشی امسال پرداخت نشده است.
مهدی شفیعی در آخرین روزهای سال گذشته، وقتی سکان اداره کل هنرهای نمایشی را به شهرام کرمی تحویل میداد، تلاش زیادی کرده بود تا با تسویه بدهیها و پرداخت تمام و کمال مطالبات تئاتریها مدیریت این اداره را به پایان برساند و حتی گفته میشد در همان آخرین روزها یک چک پنج میلیاردی برای تئاتریها صادر شده بود ولی معلوم نشد این وجه در کدام پیچ اداری گیر کرد، که هیچ گاه به دست تئاتریها نرسید.
به این ترتیب مدیرکل جدید هنرهای نمایشی کار خود را با بدهیهایی که شامل حمایت از گروههای نمایشی و نیز جشنواره فجر میشد آغاز کرد و در همان ماههای ابتدایی کارش هم اعلام کرد که باید کارها با صرفهجویی دنبال شود چرا که در اعداد و ارقام بودجهای مشخص شد بودجه سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶، نه تنها افزایش نیافته، بلکه پنج میلیارد تومان هم کاهش یافته است.
البته کرمی خرداد ماه امسال در گفتوگویی با ایسنا تاکید کرده بود، «برای سال ۹۷، نزدیک به ۳۲ میلیارد تومان برای ما مصوب شده ولی اعلام کردهاند که میتوانیم جدا از این رقم، به شکل ویژه با ارائه برنامه، اعتبار دیگری داشته باشیم؛ یعنی باید طوری دفاع کنیم و بگوییم اینها فوق برنامه هستند که بشود معادل سال گذشته همان رقم ۳۷ میلیارد تومان را داشته باشیم»، اما طبق پیگیری خبرنگار ایسنا اوضاع فعلی نشان میدهد که اصلا احتیاجی به فوق برنامه نبوده، چون هیچ پولی برای پرداخت امور عادی تئاتر هم پرداخت نشده است و همان رقم اندکِ داده شده صرف بدهیهای گذشته شده است.
براساس اطلاع و پیگیری ایسنا، بودجه مصوب امسال تئاتر ۲۴ میلیارد تومان بوده و از ابتدای سال ۹۷ فقط حدود هشت میلیارد تومان پرداخت شده است که تقریبا سه میلیارد تومان آن برای هزینههای پرسنلی و پشتیبانی، ۲.۵ میلیارد تومان برای بدهی جشنواره فجر سال گذشته، ۹۰۰ میلیون تومان برای جشنواره کودک و نوجوان، یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان برای جشنواره تئاتر عروسکی و ۵۰۰ میلیون هم برای تعهدات استانی صرف شده است.
البته چند روز قبل هم یک میلیارد تومان به اداره کل هنرهای نمایشی داده شد که صرف پرداخت بدهی مربوط به کمک هزینههای باقیمانده تا اسفند سال قبل شده است.
در این بین، اداره کل هنرهای نمایشی از ابتدای سال یعنی از شروع کار مدیریت جدید تا دیماه، سه میلیارد تومان تعهد برای اجرا در سالنهای نمایشی وابسته یا مورد حمایت خود ایجاد کرده که باز هم طبق پیگیریها هیچ رقمی تاکنون پرداخت نشده است، آن هم در شرایطی که هنوز حدود دو و نیم میلیارد تومان بدهی از جشنوارههای فجر و کودک دورههای قبل باقی مانده که بیشتر به هزینههای جانبی مثل هتل و حمل و نقل و پذیرایی و چاپ کتاب اختصاص دارد.
در این باره شهرام کرمی تاکید دارد که «همیشه سعی شده به هنرمندان کمتر متعهد باشیم و در این پرداختها، اولویت با هنرمندان است.» اما این سوال از سید عباس صالحی ـ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ که در گرامیداشت روز ملی هنرهای نمایشی گفته بود، «هزینهای که برای تئاتر می شود موجب میشود ما نسل بهتر و با فرهنگتر، کوشاتر، فهیمتر و انسانیتری داشته باشیم و امروز برای اینکه بدانند کشوری پیشرفته است یا نه، به تعداد سالنهای تئاتر و به رونق تئاتر درآن کشور نگاه می کنند»، مطرح است که آیا در این وزارتخانه، تئاتر باید این چنین در مهجوریت باشد؟
آیا در معاونت هنری به تئاتر که در مراکز مهم تئاتری دنیا مورد حمایت مالی است، توجهی میشود؟ آن هم تئاتری که در مقایسه با موسیقی و هنرهای تجسمی نمیتواند بدون حمایت به حیات خود ادامه دهد و حتی شاید یکی از دلایل حاشیههایی که در چند ماه اخیر گریبان تئاتر و هنرمندان را گرفته و تعدادی را راهی دادگاه کرده بتوان بخاطر جلب نظر مخاطب و پر کردن گیشه دانست که سبب بروز حساسیت دیگر نهادهای غیرمرتبط با تئاتر شده است.
این پرسشها و ابهامات دیگر درباره وضعیت بودجه و مطالبات در تئاتر در حالی مطرح است که دو ماه بیشتر تا پایان سال باقی نمانده و در ْآستانه جشنواره بینالمللی تئاتر فجر هم هستیم که خود به تنهایی کلی تعهد تازه برای اداره کل هنرهای نمایشی ایجاد میکند.