پشت‌پرده استعفای شهردار تهران در آستانه سال نو چیست؟!

«محمد علی نجفی» شهردار تهران پس از نزدیک به 7 ماه و در حالی که چیزی به شب عید (تحویل سال نو) باقی نمانده است، به یکباره استعفا کرد. استعفایی که درست چند روز پس از جشن جنجالی برج میلاد که به مناسبت روز زن و میلاد حضرت زهرا(س) برگزار شده و بود و بازتاب و تبعات زیادی هم از خود برجای گذاشت و البته در وهله اول همه اذهان را به سمتی سوق داد که گویا کناره گرفتن آقای شهردار ارتباط مستقیمی با این مساله دارد و حواشی مربوط به آن باعث چنین مساله ای شده است.

آنطور که رسانه های نزدیک به «محمدعلی نجفی» نوشته اند او یکبار بدلیل برگزاری جشن جنجالی در برج میلاد احضار شده و مورد سئوال قرار گرفته است و البته قرار است یکبار دیگر یکشنبه هفته پیش رو بار دیگر به سئوالاتی در این خصوص پاسخ دهد. موضوعی که البته از برخی تریبون ها نظیر نماز جمعه انتقاداتی زیادی به آن شد و برخی علماء و مراجع به این مساله واکنش جدی نشان دادند.

در بحبوحه استعفای شهردار تهران، برخی رسانه های اصلاح طلب تبعات مربوط به «جشن جنجالی برج میلاد» و «بیماری نجفی» را از دلایل مهم درخواست کناره گیری شهردار پایتخت عنوان کردند و تاثیرگذاری چنین موضوعاتی بر مسائل اصلی و مهم شهر را مخل اقدامات شهردار و مجموعه اش عنوان کردند. بنا به گفته این رسانه ها نجفی برای جلوگیری از تحت تاثیر قرار گرفتن موضوعات اصلی شهر و شهروندان از ناحیه چنین حواشی ای، خواستار استعفاء شده است.

البته سرفصل ها و موضوعات دیگری هم از سوی اصلاح طلبان و رسانه های این طیف به عنوان دلایل استیضاح «محمد علی نجفی» شهردار تهران مطرح می شود مسائلی نظیر «تلاش برای فساد ستیزی و مقابله هایی که با آن انجام می شود» و «مشکلاتی که از دوران شهردار سابق باقی مانده و اصلاح آن کار و تلاش زیادی را می طلبد» آنهم به شری که حواشی باعث انجام اقدامات اساسی مدیریت جدید شهرداری پایتخت نشود. البته طبیعی است که حامیان شهردار و جریان اصلاح طلبی تحلیل های خود از ماجرای استعفای نجفی را اینگونه روی خروجی های خود قرار بدهند.

اما طبیعی است که اگر این مسائل در کار شهردار دخیل بوده و دخالت داشته، در طول ماه های اخیر (7 ماه) که نجفی مدیریت شهرداری را بر عهده داشته، چنین موضوعاتی هم بوده و او می توانست در این ارتباط نظیر خیلی مسائل و موضوعات دیگری که عنوان شده اطلاع رسانی کرده و با مردم و رسانه ها از این موضوعات سخن گفته و آنها را در جریان قرار دهد.

به گزارش تابناک «محمد علی نجفی» که از او به عنوان یکی از موفق ترین وزیران آموزش و پرورش بعد از انقلاب یاد می شود، پس از مدیریت در سازمان برنامه و بودجه در دولت خاتمی، یک دوره (سال 1386 تا 1392) را از طرف جریان اصلاح طلبی و مشخصا به نمایندگی از حزب کارگزاران سازندگی در شورای شهر تهران بود که البته در اواخر کار دوبار دچار حمله قلبی شده و بیماری از این ناحیه پیدا کرد که در مسئولیت های بعدی او کار را برای شهردار فعلی تهران سخت کرد.

پس از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید «محمد علی نجفی» از سوی رئیس جمهور به عنوان گزینه پیشنهادی ئزارت اموزش و پرورش معرفی شد که نمایندگان وقت مجلس با اختلاف یک رأی به او رأی اعتماد ندادند. البته پس از آن شهردار فعلی تهران در مسئولیت های مختلفی در دولت یازدهم بکار گرفته شد. او «۵ ماه رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری»، «مدتی دبیر ستاد هماهنگی امور اقتصادی دولت» و «۳ ماه سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» بود.

پذیرفتن مسئولیت ها و ایفای نقش کوتاه مدت نجفی در مسئولیت های ذکر شده نشان می دهد که او شاید به دلیل همین بیماری که شرح آن رفت تاب انجام مسئولیت های سنگین آنهم برای طولانی مدت را ندارد، موضوعی که اگر اصلاح طلبان و اعضای شورای شهر آن را یکی از دلایل جدی استعفای شهردار تهران می خوانند، باید بدانند که دریافتن چنین مساله ای پیش از این و در زمان معرفی نجفی به عنوان شهردار کار سختی نبود و با بررسی سوابق می توانستند به این مساله برسند و جلوی یک استعفا 7 ما پس از پذیرفتن مسئولیت را بگیرند.

در کنار همه این تحلیل ها باید به یک نکته مهم اشاره کرد که شاید آن را بتوان یکی از اصلی ترین دلایل درخواست نجفی برای کناره گیری از شهرداری تهران عنوان کرد. مورد عجیب «حزب کارگزاران سازندگی» را می توان از دلایل اصلی استعفای شهردار تهران ارزیابی کرد. این حزب و تصمیماتش را می توان از مهمترین عوامل در پیشبرد موضوعات و مسائل مدیریت شهری پایتخت به ویژه در شورای شهر دانست. اهمیت این مساله تا جایی بوده که حتی برخی رسانه های اصلاح طلب هم نتوانستند به آن اشاره ای نداشته باشند.

پس از تشکیل شورای شهر جدید تهران کارگزاران بواسطه راهی شدن تعدادی از اعضایش به پارلمان شهری پایتخت، دست برتر را در این شورا پیدا کرد، بگونه ای که در جریان انتخاب شهردار، دو عضو مطرح این حزب (نجفی و مرعشی) به عنوان گزینه های اصلی شهرداری در کنار (الهه کولایی) نزدیک به حزب اتحاد ملت و از اعضای سابق حزب مشارکت و (محسن مهرعلیزاده) معاون رئیس جمهور در دولت اصلاحات و استاندار فعلی اصفهان معرفی شدند.

در آن برهه تقریبا همه کارشناسان نظرشان بر این بود که یک نفر از میان (نجفی و مرعشی) به عنوان شهردار انتخاب خواهد شد. موضوعی که با انتخاب «محمدعلی نجفی» نجفی و کناره گیری «حسین مرعشی» به نفع او همراه شد تا در نهایت یکی اعضای هیات موسس «حزب کارگزاران سازندگی» در سال 74 به عنوان شهردار و رئیس شورای مرکزی این حزب یعنی «محسن هاشمی رفسنجانی» به عنوان رئیس شورای شهر تهران انتخاب شوند.

البته اگرچه فرزند آیت الله هاشمی رفسنجانی در چارچوب کار تشکیلاتی تلاش کرد که خواسته های حزب متبوعش را اجرایی کند و بر همین اساس حتی از شهردار شدن با وجود اقبال مناسبی که به او وجود داشت، گذشت؛ اما شهردار کارگزرانی تهران به شکل عجیبی گرایش زیادی به دو جریان دیگر اصلاح طلبی در راستای انجام وظایفش در مدیریت شهری پیدا کرد و حتی در همین راستا از عضویت در حزبی که بیش از 22 سال است در عضویت آن قرار دارد؛ استعفاء کرد.

درست پس از همین استعفاء بود که رویه هر دو طرف در قبال هم و نسبت به یکدیگر تغییر کرد. دیگری خبری از حمایت کارگزاران از آقای شهردار نبود و در مقابل هم بر اساس شنیده ها گویا نجفی در جلسات خصوصی عنوان کرده بوده که بنا ندارد از چهره های کارگزارانی در مدیریت شهری بهره ببرد تا مبادا این تلقی ایجاد شود که قرار است شهرداری محلی برای مسئولیت گرفتن کارگزارانی ها باشد؛ البته در عمل هم شاهد این رویه بودیم و عمدتا چهره هایی از سوی نجفی بکار گرفته شدند که نه تنها ارتباطی با این حزب اصلاح طلب نداشتند، بلکه به دیگر احزاب اصلاح طلب وابستگی و نزدیکی داشتند.

از همان زمان در رسانه های نزدیک به حزب کارگزاران هم بنایی بر حمایت از نجفی وجود نداشت و اولین زمزمه ها برای کناره گیری و استعفای شهردار کارگزارانی از همین رسانه ها به گوش رسید. در نهایت این اتفاق در کمتر از 7 ماه رنگ واقعیت گرفت و «محمد علی نجفی» از شهرداری پایتخت استعفاء کرد. تفسیر این اتفاقات بر نقش پررنگ حزب کارگزاران در درخواست کناره گیری نجفی از شهرداری صحه می گذارد؛ جایی که به احتمال خیلی زیاد با پذیرش استعفای او با توجه به دلیل داشتن دست برتر این حزب در شورا، محلی برای نمایش مدیریتی یک عضو دیگر از حزب کارگزاران سازندگی خواهد بود.