“پروفایل‌های سلامتی” به موبایل‌ها می‌آیند
معاون برنامه‌ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت ضمن تشریح الزامات نظام ارجاع و پزشکی خانواده و اقدامات انجام شده در جهت استقرار پرونده الکترونیک، گفت: بنابراین به دنبال این اقدامات، تا پایان سال هر فرد می‌تواند پروفایل سلامتی خود را بر روی موبایلش ببیند.
دکتر علی‌اکبر حق‌دوست در گفت‌وگو با ایسنا، پزشک خانواده، نظام ارجاع و پرونده الکترونیک سلامت را سه تکه از پازل و الزامات سطح‌بندی خدمات در حوزه سلامت دانست و گفت: در حوزه سطح‌بندی خدمات باید سه واژه پرونده الکترونیک سلامت، نظام ارجاع و پزشک خانواده در کنار یکدیگر دیده شوند. باید توجه کرد که این بخش‌ها اصلا از یکدیگر جدا نیستند، بلکه باید آن‌ها را باهم ببینیم.
۱۲ گام ارجاعی بهداشت
وی با بیان اینکه چرخه ارائه خدمت هم از پیشگیری اولیه تا توانبخشی باید به صورت جامع دیده شود، افزود: در حال حاضر بحث نظام ارجاع در حوزه بهداشت و درمان تفکیک شده است، اما واقعیت این است که جدا کردن این بخش‌ها آسیب‌زا است و در حال حاضر برخی از این آسیب‌ها را می‌بینیم. در حوزه بهداشت ۱۲ گام برای نظام ارجاع طرح شده است و قسمت قابل ملاحظه‌ای از نظام ارجاع نیز در حوزه درمان قرار دارد.
حق‌دوست ادامه داد: ۱۲ گامی که در حوزه بهداشت تعریف شده است، عمدتا نگاهش به سطح اول ارائه خدمات است که بر اساس آن یک فرد توسط مراقب سلامت یا بهورز به صورت فعال خدماتی را دریافت کند که عمدتا پیشگیرانه بوده و یا به نوعی فالوآپ‌های اولیه هستند. حال در صورت نیاز فرد از سوی مراقب سلامت یا بهورز به پزشک عمومی ارجاع داده می‌شود. طبق آنچه که در این زمینه تدوین شده، پزشک عمومی که همان پزشک خانواده است، باید بیش از ۸۰ درصد درمان‌های مورد نیاز فرد را ارائه داده و ۲۰ درصدش را هم به متخصص ارجاع دهد. بنابراین تکلیفی که حوزه بهداشت در ۱۲ گامش در نظام ارجاع و پزشک خانواده برای خود دیده است، عمدتا مربوط به سطح اول ارائه خدمات است.
ارجاع در درمان، تخصصی و گران است
معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی راهبردی وزارت بهداشت در همین زمینه اظهار کرد: حال در اینجا چند سوال مطرح می‌شود؛ باید پرسید وقتی فرد به متخصص ارجاع شد چه اتفاقاتی خواهد افتاد؟، آیا ارجاع معکوس هم داریم و متخصص می‌تواند بعد از ویزیت بیمار، مجددا او را به پزشک خانواده ارجاع دهد؟، اگر پزشک متخصصی بخواهد بیمار را به متخصص دیگری ارجاع دهد، تکلیفش چیست؟، اگر متخصص به ویزیت مجدد بیمار نیاز داشت، چه باید انجام دهد و این فالوآپ به چه صورت باید باشد؟، اگر پزشک متخصص صلاح دید که بیمار باید به بیمارستان ارجاع شود، چه باید بکند؟ و … بنابراین قسمت قابل ملاحظه‌ای از چرخه ارجاع عمدتا باید در بخش درمان انجام شود که اتفاقا این قسمت تخصصی و گران است.
حق‌دوست با بیان اینکه در حال حاضر این پکیج از سوی معاونت درمان در حال برنامه‌ریزی است، گفت: در این برنامه‌ریزی‌ها سعی شده که با ۱۲ گام حوزه بهداشت هماهنگ باشیم و هر دو بخش بهداشت و درمان نیز سعی کردند که خودشان را به بحث پرونده الکترونیک سلامت نزدیک کنند. باید توجه کرد که این سه بخش باید همچون قطعات پازل به یکدیگر متصل شوند.
معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی راهبردی وزارت بهداشت درباره سرانجام اجرای نظام ارجاع در ۱۵ استان کشور، گفت: این ۱۲ گام در این استان‌ها در حال اجرا است؛ به‌طوریکه هر هفته به دنبال اجرای این ۱۲ گام در یک استان هستیم. قوانین بالادستی، از وزارت بهداشت اجرای ۱۲ گام معاونت بهداشت را خواسته‌اند، اما ما می‌دانیم که این ۱۲ گام یکی از قطعات پازل است و باید همزمان سایر قطعات و پکیج آن هم که اجرای برنامه‌ریزی‌های ارجاع در حوزه درمان و پرونده الکترونیک هست هم تکمیل شوند.
پرونده الکترونیک سلامت به کجا رسید؟
حق‌دوست با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه پرونده الکترونیک نیز افزود: پرونده الکترونیک سلامت هم دارای دو وجه است؛ یک وجه آن را مردم و مسئوین می‌بینند و یک وجه آن هم دیده نمی‌شود. برخی می‌پرسند آیا هر فرد می‌تواند پرونده الکترونیک سلامتش را در موبایل خود ببینند؟، آیا وقتی به پزشک مراجعه کردیم، پزشک نسخه الکترونیک می‌نویسد و داروخانه آن را می‌بیند یا خیر؟. این مسائل صورت ظاهری قضیه هستند و باید اتفاقات زیادی برای اجرای آن در پشت صحنه بیفتد. باید مشخص شود که این اطلاعات چگونه در فضایی امن ذخیره می‌شوند، چند دیتاسنتر باید فعال باشد تا اگر یکی از سِرورها قطع شد، بیمار مدیریت شود.
وی ادامه داد: بنابراین زیرساخت‌های سخت‌افزاری، کدگذاری‌ها و بحث اتصال پرونده الکترونیک به سامانه‌های بیرونی و… مهم است. به عنوان مثال اگر قرار است بیمار را به درستی مدیریت کنیم، حتما باید سامانه ما به سامانه ثبت‌احوال متصل باشد و کد ملی از آنجا خوانده شود، در عین حال حتما باید پرونده الکترونیک به سامانه نظام پزشکی متصل باشد تا صلاحیت پزشک مورد تایید قرار گیرد. باید توجه کرد که اجرای پرونده الکترونیک سلامت، بسیار اهمیت دارد و ابعاد کارش هم بسیار سنگین است. در عین حال بارها اعلام کرده‌ام که اتفاقی که در سال ۱۳۹۷ در حوزه پرونده الکترونیک رخ داد، واقعا بی‌نظیر است و تا پایان سال برخی نمادهای آن را می‌بینید و برخی را هم دیده‌اید. به عنوان مثال از ۲۷ اسفند ۹۶ هر ایرانی در هر جای ایران که به یک مرکز بهداشت مراجعه کند، به محض دریافت خدمت، پیامک نظرسنجی می‌گیرد مبنی بر اینکه شما در این تاریخ، این خدمت را از سوی فلان فرد دریافت کرده‌اید، آیا از آن راضی هستید یا خیر؟. در حال حاضر در ۶۰ بیمارستان برای بیماران بستری هم این اتفاق افتاده است.
بزرگ‌ترین رضایت‌سنجی ملی، بهداشتی است
وی با بیان اینکه معتقدیم بزرگ‌ترین رضایت‌سنجی ملی را وزارت بهداشت دارد انجام می‌دهد، گفت: از ۲۷ اسفند ۹۶ تاکنون بالغ بر ۵۰ میلیون پیامک نظرسنجی برای مردم از حوزه بهداشت ارسال شده و بالغ بر ۱۳ میلیون نفر رضایت یا عدم رضایت‌شان را اعلام کرده‌اند. بعید می‌دانم در کشور رضایت‌سنجی با این تعداد داشته باشیم. همچنین تا پایان سال هر فرد می‌تواند پروفایل سلامتی خود را بر روی موبایلش ببیند. اینها قطعات ملموسی است که باید با اصلاحات و به تدریج آن‌ها را پیش ببریم.
حق‌دوست تاکید کرد: در حال حاضر با توجه به استانداردهای بین‌المللی در دنیا معتقدند که پرونده جامع سلامت فقط در کشور سنگاپور به طور کامل اجرا شده است. بر این اساس حتی در پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا هم با نگاه ایده‌آل پرونده الکترونیک جامع پیاده نشده است. در عین حال باید توجه کرد ما چاره‌ای جز حرکت به سمت ایجاد پرونده الکترونیک سلامت، نظام ارجاع و پزشک خانواده نداریم؛ چراکه جبر نوع خدمات جدید ما را مجبور می‌کند و مطمئنا در آخر این دولت اتفاقات خیلی مبارکی خواهد افتاد.
