پاسکاری چینی‌ها به بهانه قراردادهای IPC
باوجود تعلل چندساله برای امضای قرارداد فاز دوم توسعه میدان‌های آزادگان شمالی و یادآوران، برخی منابع آگاه از تداوم بلاتکلیفی برای فاز دوم توسعه میدان یادآوران خبر می‌دهند.
میدان یادآوران یکی از میادین مهم غرب کارون است که بیش از ۳۰ میلیارد بشکه نفت در خود جای‌داده است. قرارداد فاز اول توسعه‌این میدان در آذر ۱۳۸۶ میان شرکت مهندسی و توسعه نفت و ساینوپک چین امضا شد که بر اساس آن قرارداد دو میلیارد دلاری، چینی‌ها در سه فاز به توسعه یادآوران مشغول می‌شدند؛ فاز نخست برای تولید ۸۵ هزار بشکه و ۲۰ هزار بشکه مازاد تولید و فاز دوم که طی آن با حفر ۱۰۰ حلقه چاه، میزان تولید یادآوران به ۱۸۰ هزار بشکه در روز می‌رسید.
این قرارداد که به‌صورت بیع متقابل (بای بک) امضا شده بود، دومرحله‌ای بود و پس از پایان توسعه فاز نخست، شرکت چینی فاز دوم را توسعه می‌داد اما در دولت یازدهم، تصمیم مشخصی برای آن گرفته نشد.
با رونمایی از قراردادهای نفتی نسل نوین یا همان IPC، وزارت نفت تصمیم گرفت فاز دوم یادآوران شمالی را در قالب این نوع قرارداد و مناقصه پیش ببرد که همین موضوع موجب اختلافاتی میان چینی‌ها و شرکت ملی نفت شد.
مرداد ۱۳۹۵ غلامرضا منوچهری، معاون وقت توسعه مهندسی شرکت ملی نفت پس از سفر به چین، به دستاوردهای حضور خود در شانزدهمین کمیسیون مشترک اقتصادی ایران-چین پرداخت و گفت: بر اساس مذاکرات صورت گرفته، همکاری با شرکت سی ان پی سی در فاز دوم توسعه میدان آزادگان شمالی و شرکت ساینوپک در فاز دوم توسعه میدان یادآوران ادامه می‌یابد.
یادآوران در حال پاسکاری
هادی نظر پور، مجری طرح توسعه یادآوران در شرکت مهندسی و توسعه نفت هم در همان ایام گفت: در حال حاضر به‌طور متوسط روزانه حدود ١٠٠ هزار بشکه نفت از میدان مشترک یادآوران استخراج می‌شود. در شرایط فعلی طرح جامع توسعه نهایی شده و واگذاری فاز دوم توسعه‌این میدان به شرکت چینی قطعی شده است.
چند ماه پس از قول و قرارهای گذاشته‌شده و در دی‌ماه ۹۵ منوچهری با تغییر موضع خود گفت: شرکت‌های چینی برای ادامه همکاری باید در مناقصه شرکت کنند. وی در آن تاریخ رسماً اعلام کرد برای توسعه فاز دوم میدان یادآوران و آزادگان شمالی، شرکت‌های چینی باید در مناقصه شرکت کنند که همین موضع، حتی با انتقادات داخلی نیز مواجه شد.
منوچهری در اسفند ۹۶ نیز بر موضع خود تأکید کرد و در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به اینکه گفته می‌شود قرار است میدان نفتی آزادگان شمالی و یادآوران بدون برگزاری مناقصه، به چینی‌ها واگذار شود، گفت: برای واگذاری این میادین از برگزاری مناقصه استفاده می‌کنیم و طبق آن، توسعه میدان را به آن شرکت که بی‌شک همراه ایرانی نیز دارد، می‌سپاریم.
یک بام و دو هوا
بر اساس تصمیم گرفته‌شده در وزارت نفت، قرار بود توسعه این میدان در قالب قراردادهای جدید انجام شود، اما مدیران شرکت مهندسی و توسعه نفت از وزیر نفت خواستند برای جلوگیری از روند توسعه این میدان، نام یادآوران از مناقصات IPC کنار رود. سید نورالدین شهنازی زاده، مدیرعامل شرکت متن در اواخر سال ۹۶ گفت: دلیلی ندارد این میدان را معطل نگه‌داریم تا مذاکره IPC آن به نتیجه برسد، چنانچه قرارداد IPC اکنون به نتیجه برسد کمک چندانی نمی‌کند. این قرارداد زمانی کمک می‌کند که چاه‌هایی که حفر شده با افت فشار مواجه شود؛ بنابراین از این فضا استفاده‌شده و طبق صحبتی که با وزیر نفت داشتیم، قرار شد توسعه فاز دو بر اساس قرارداد بای‌بک پیش رود و در این فاصله زمانی هم مذاکرات IPC ادامه داشته باشد تا مستندات میدان آماده شود و پیمانکار آن مشخص شود. به‌محض اینکه پیمانکار مشخص شد، میدان در قالب قراردادهای جدید توسعه خواهد یافت.
دو دستگی در اتخاذ استراتژی مشخص در توسعه فاز دوم این میدان، با فشار آمریکا به شرکت‌های خواهان سرمایه‌گذاری در ایران همراه شد و قرارداد فاز دوم این میدان در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت.
مذاکرات بی نتیجه ماند
هفته پیش بود که وال‌استریت ژورنال در خبری از انعقاد قرارداد فاز دوم توسعه این میدان با ساینوپک چین خبر داد و نوشت ارزش قرارداد ۳ میلیارد دلار است و برحسب توافقات شکل‌گرفته، نفت این میدان به چین ارسال خواهد شد. این خواسته چین بر اساس سند کلان انرژی این کشور است که بر اساس آن، چینی‌ها با متصل کردن سرمایه‌گذاری خود به مصرف، در میادینی سرمایه‌گذاری می‌کنند که بتوانند نفت مورد نیازشان را از محل سرمایه‌گذاری خود تأمین کنند.
یک منبع آگاه اما در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از برگزاری چند جلسه میان شرکت ملی نفت و شرکت ساینوپک خبر داد و گفت: با وجود چند جلسه مذاکره توافق خاصی میان دو شرکت حاصل نشده است. دو طرف خواسته‌هایی را مطرح کردند که فعلاً مورد موافقت قرار نگرفته است.
مهر پیگیر بود با مسئولان شرکت ملی نفت درباره سرانجام مذاکره با چینی‌ها و تعلل در امضای قرارداد فاز دوم توسعه یادآوران گفتگو کند که این پیگیری به نتیجه نرسید.
