وقت‌کشی بانک‌ها در تامین مالی بنگاه‌ها
مدیر ملی طرح توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار (تکاپو) وزارت کار، با انتقاد از بروکراسی حاکم بر نظام بانکی برای تامین مالی به موقع بنگاه‌ها، مزایای طرح کشت مبتنی بر سفارش را تشریح کرد.
رضا تازیکی ، درباره آخرین اقدامات انجام شده در حوزه طرح تولید مبتنی بر سفارش، اظهار داشت: در حال حاضر بانک‌ها تنها یک ابزار از دهها ابزار تأمین مالی و شیوه‌های اعطا تسهیلات را انجام می‌دهند و آن ابزار وثیقه محور است، به این معنی که همه بانک‌ها فارغ از اینکه بنگاه مربوطه جدید التاسیس، بزرگ یا کوچک باشد یا اینکه بنگاه مربوطه در منطقه روستایی یا شهری واقع شده است، تنها با اخذ وثیقه به میزان بیشتر از اصل و سود تسهیلات، اقدام به پرداخت تسهیلات در وجه شرکت با حداقل هدفمندی و در زمانهای مختلف می‌کنند.
وی ادامه داد: در واقع هیچ بانکی در کشور نیست که به صورت هدفمند و در زمان مورد نیاز یک بنگاه کسب و کار و با توجه به ماهیت محصول تولیدی آن بنگاه، تسهیلات را به موقع و با هدفمندی و هوشمندی پرداخت کند.
این مقام مسئول در وزارت کار، افزود: به عنوان مثال یک واحد تولیدی رب گوجه فرنگی برای تأمین سرمایه درگردش خود برای خرید گوجه فرنگی به بانک مراجعه می‌کند؛ با توجه به اینکه فصل خرید گوجه فرنگی از مردادماه تا اواخر مهرماه است و سرمایه درگردش باید در همین بازه زمانی صورت گیرد اما بانک با توجه به بروکراسی و یا نبود منابع و دیگر دلایل، تسهیلات سرمایه در گردش را در اسفند ماه به این واحد تولیدی پرداخت می‌کند. با این شرایط با توجه به اینکه تسهیلات درخواستی پس از فصل خرید به متقاضی پرداخت شده و در اسفندماه گوجه فرنگی مورد نیاز برای خرید در بازار وجود ندارد، بنگاه مربوطه ناچار است تسهیلات دریافتی را برای اینکه بتواند تعهدات (سود و اصل) بانکی را پرداخت کند، در بازارهای موازی نظیر سکه و ارز و ساختمان و…. سرمایه گذاری نمایند.
مدیر ملی طرح تکاپو با تاکید بر اینکه علاوه بر این، شبکه بانکی هیچ سازوکار مشخصی برای پایش هزینه کرد تسهیلات توسط متقاضی در بخش مورد تقاضا ندارد و این می‌تواند تسهیلات را به بخش‌های غیر مولد منحرف کند، ادامه داد: از طرف دیگر «کشاورز گوجه‌کار» در فصل ارائه محصول با کمبود یا نبود نقدینگی در واحد تولیدی روبرو شده و ضمن ضرر و زیان ناشی از دریافت چک چند ماهه و غیره، سود آوری اندکی دریافت می‌کند.
وی گفت: در طرح تولید مبتنی بر قرارداد (مبتنی بر سفارش)، وجه تسهیلات به هیچ عنوان در اختیار شرکت نیست؛ در واقع وثایق و تضامین توسط شرکت تأمین می‌گردد اما این تسهیلات جهت خرید محصول و با توجه به هر محصول، متغیر و فقط در فصل آن هم از طریق ارائه رسید انبار محصولِ واحد تولیدی به کشاورز به صورت نقد پرداخت می‌شود.
تازیکی افزود: در واقع در طرح تولید مبتنی بر قرارداد، طبق قراردادی که بین واحد تولیدی و کشاورزان منعقد می‌شود شرکت ضمن تعهد خرید محصول به قیمت روز در فصل، سازو کاری بین بانک و شرکت ایجاد خواهد شد که کشاورز ضمن دریافت نقدی و به روز قیمت محصولات خود که به شرکت تحویل داده است، شرکت نیز فرصتی برای فرآوری و صادرات و دیگر فرآیندهای تولید و فروش در اختیار دارد تا پس از آن تسهیلات بانک را به موقع پرداخت کند. ضمن آنکه شرکت یا واحد تولیدی متعهد است در مدت قرارداد با کشاورزان خدمات آموزشی، مشاوره‌ای و گیاه پزشکی را از طریق مهندسین کشاورزی یا دامی به آنها ارائه کند.
اتصال محصولات ۲۰ هزار کشاورز به ۷ شرکت بزرگ صادراتی
مدیر ملی طرح توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار در وزارت کار (تکاپو) گفت: تا کنون ۷ شرکت بزرگ و صاحب برند داخلی نام آور، در حوزه‌های مختلف صنایع غذایی در استان‌های مختلف کشور در طرح کشت مبتنی بر سفارش شرکت کرده‌اند و بیش از ۲۰ هزار کشاورز و حدود ۴۰۰ فارغ التحصیل کشاورزی را تحت پوشش خود قرارداده اند.
وی با بیان اینکه تقریباً تمام این شرکتها از جمله بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ صادراتی کشور هستند و زنجیره تولید تا صادرات و رشد اقتصادی کشور را نیز به وجود آورده اند، افزود: در حقیقت تولید مبتنی بر قرارداد، روشی برای اتصال بنگاههای خرد و کوچک محلی و روستایی به واحدهای بزرگ صادراتی خواهد بود. همچنین بستر رشد و ارتقای عملکرد کمی و کیفی کشاورزان و اتصال آنها به زنجیره‌های ارزش جهانی در یک فضای رقابت پذیر و هم افزا را فراهم می‌کند.
تازیکی در پایان گفت: در این طرح بانک کشاورزی و وزارت جهاد کشاورزی با توجه به ماهیت فعالیت و وظایف خود، زمینه بیشترین همکاری را در توسعه و ایجاد زنجیره‌های ارزش و تولید مبتنی بر قرارداد از محل تسهیلات اشتغال روستایی را فراهم آورده‌اند.
به گزارش مهر، با توجه به اینکه یکی از مشکلات بنگاههای تولیدی به ویژه در بخش کشاورزی، عدم برقراری ارتباط و اتصال پایدار بین بنگاههای خرد و کوچک محلی و بنگاههای بزرگ صادراتی است، طرح «کشت مبتنی بر قرارداد» یا «کشت مبتنی بر سفارش» به منظور برقراری این ارتباط، تحت قرارداد و انتقال دانش فنی و استانداردها در قالب برنامه اشتغال روستایی در دستور کار قرار گرفت.
با توجه به اینکه بازارسازی و عدم توانایی در اتصال محصولات به بازار، از شایع‌ترین مشکلات بنگاه‌ها و واحدهای تولیدی و کشاورزی است و بسیاری از کارخانجات و شرکتها نیز به رغم بهره مندی از تکنولوژی به روز، اما توانایی اتصال به بازار و فروش محصول خود را ندارند، از تیرماه سال جاری «طرح کشت مبتنی بر سفارش» در قالب طرح اشتغال روستایی رونمایی شد که در گام اول این طرح برای محصولات گیاهان دارویی و زعفران در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و کرمان اجرا شد.
