وقتی یکی از کارمندان کافه‌گالریِ فرهنگسرا را تسخیر کرده بود
سیدعباس سجادی در گفت‌وگویی مفصل به تمام حاشیه‌های ماه‌های گذشته پاسخ داد و به روشنگری درباره‌ی اتهام‌هایی پرداخت که به او وارد شده است.
خبرگزاری تسنیم – راه دوری است از مرکز شهر تا فرهنگسرای نیاوران، اما برنامه‌هایی که در آنجا برگزار می‌شود هم برای اهالی نیاوران جذاب است و هم برای خیلی‌های دیگر که دوری راه را به جان می‌خرند تا در فضای آرام و پر از اکسیژنِ فرهنگسرا برای دقایقی نفس بکشند. درختان فرهنگسرای نیاوران از عمرشان بسیار گذشته و آدم‌های بسیاری را در آنجا به خود دیده‌اند. این فرهنگسرا شاید بهترین جای پایتخت برای دیدن هر رویداد هنری باشد، چرا که فضای سبز آنجا و درختانش روح آدمی را جلایی دیگر می‌دهند. ساختمان این فرهنگسرا هم المان‌های معماری ایرانی را به خوبی در خود جای داده و در نوع خودش شاهکاری است. در سال‌های پس از انقلاب این فرهنگسرا مدیران بسیاری به خود دیده که به فراخور هر مدیری که آنجا رفته، فعالیت‌های فرهنگسرا هم دستخوش تغییر شده است. اکنون چند سالی است که سیدعباس سجادی مدیر این فرهنگسرا است. از اواخر سال گذشته موجی از انتقادها به سوی نیاوران روانه شد و اتهام‌های زیادی به سجادی وارد شد. پرسش‌های بسیاری مطرح می‌شد که از آن جمله‌‌اند: چرا تئاتر در این فرهنگسرا کم‌رنگ شده است، چرا گالری‌های فرهنگسرا را رایگان در اختیار هنرمندان قرار نمی‌دهند، چرا در این فرهنگسرا جشنواره شعر برگزار می‌شود، چرا آقای سجادی به ارمنستان رفته است و بسیاری چراهای دیگر.
همه‌ی این شُبه‌ها وجود داشت تا این که تصمیم گرفتیم سراغ عباس سجادی مدیرعامل بنیاد آفرینش‌های نیاوران برویم و از خودِ او پاسخ تمام این چراها را بگیریم. بخش نخست این گفت‌وگو روز گذشته در خبرگزاری تسنیم منتشر شد، در ادامه حاصل ساعتی گفت‌وگو با سجادر را می‌خوانید که در آن بسیاری از مسائل را شفاف‌سازی کرده است.
تسنیم: ماجرای رفتن شما به ارمنستان در نوروز امسال چه بود. عکس‌هایی از سفر شما به ارمنستان منتشر شد که حاشیه‌های زیادی در پی داشت و شما هیچ وقت در این باره توضیحی ندادید. این سفر به چه منظوری انجام شد. در برخی رسانه‌ها نقل شد که در این سفر شما خانواده خود را هم به همراه داشته‌اید و با هزینه دولتی سفری خانوادگی داشته‌اید.
سفیر ایران در ارمنستان شخصی است به نام سیدکاظم سجادی. ایشان اصالتا خراسانی است و من سیدعباس سجادی هستم و اصالتا آذربایجانی هستم. شباهت اسمی با هم داریم که شاید همین مسئله ایجاد شائبههایی کرده باشد. من و آقای سیدکاظم سجادی رفاقتی هم باهم داریم. آقای سجادی قبلا مدیر کل امور ایرانیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بودند. قبل از سفیر شدنشان هم مدیر کل فرهنگی وزارت خارجه بودند و شخصیت فرهنگی هستند. زمانی که ایشان در ارمنستان سفیر شدند، با توجه به این که هجوم کنسرت‌های لُس آنجلسی به ارمنستان زیاد شده بود، خواستند برنامه‌هایی با عنوان هفته نوروز ایرانیان در ارمنستان برگزار کنیم. هدفشان این بود که فرهنگ اصیل ایرانی را به مردم ارمنستان معرفی کنند. این کار هم قرار شد با حضور گروه‌های مختلف هنری انجام شود. هزینه‌های این برنامه هم قرار بود از جاهای مختلف تامین شود؛ بخشی از هزینه‌ها قرار بود از داخل تامین شود، بخشی را از دوست‌داران فرهنگ ایرانی و بخشی هم از تاجران ایرانی و تاجران ارمنستانی تامین کند.
آقای سجادی نامه‌نگاری‌هایی با آقای مرادخانی به عنوان معاون هنری وزیر ارشاد کرد، در نهایت با اجازه‌ی آقای مرادخانی قرار شد که ما هم پارسال به میزان 10 میلیون تومان و امسال هم به میزان 15 میلیون تومان در اجرای این برنامه‌ها مشارکت کنیم. یعنی برای برنامه‌ای اینچنینی که حدود 60 هنرمند ایرانی به ارمنستان می‌روند ما با این رقم‌ها مشارکت می‌کنیم. 15 میلیونی که امسال به این برنامه کمک کردیم صرف اعزام دو گروه موسیقی شد. پارسال دو نهاد فرهنگی داخل کشور هم یکی 50 میلیون و دیگری 20 میلیون تومان در این برنامه مشارکت کردند.
حامیان روابط ایران و ارمنستان هزینه سفر شخص خودم به ارمنستان را تامین کردند. گفتم اجازه دارم خانواده‌ام را با خودم بیاورم، گفتند هزینه بلیتشان با خودت، ما اینجا اسکان به شما می‌دهیم. من هم خانواده‌ام را با خودم بردم.
تسنیم: چرا ماجرای این برنامه‌ها در ایران رسانه‌ای نشد.
برگزارکنندگان باید رسانه‌ای میکردند. وظیفه‌ی ما نبود. البته رسانه‌ای شد ولی محدود. امسال ولی رسانه‌ای شد. تمام هزینه‌هایی که در این سفر کرده‌ایم براساس موافقت معاونت هنری و تصویب هیات مدیره بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران انجام شده است. قراردادها و اسناد این ماجرا موجود است و اگر لازم باشد می‌توانیم آنها را در اختیار دوستان قرار دهیم.
تسنیم: شما در قالب برنامه «نوروز ایرانی» به ارمنستان رفتید، در این سفر شما چه نقشی داشتید؛ یعنی به عنوان مدیرعامل بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران به ارمنستان رفتید یا این که در جایگاه حقیقی‌تان و به عنوان مجری یا شاعر در ارمنستان حاضر بودید.
آنجا من به عنوان مجری حضور داشتم، قبلا هم در ایام نوروزبه عنوان مجری به کشورهای دیگر سفر کردهام. در نوروز امسال چند برنامه رسمی با حضور چند وزیر ارمنستان در این کشور برگزار شد که من مجری این برنامه‌ها بودم. آقای داوود حیدری هم در کنار من بود و ما نقش مجری را داشتیم. پارسال هم وزیر بهداشت خودمان حضور داشتند.
تسنیم: بنیاد آفرینش‌های نیاوران در برگزاری «نوروز ایرانی» در ارمنستان چه نقشی داشته است.
بنیاد نیاوران هم به عنوان حامی این برنامه بوده است و دو گروه موسیقی را برای شرکت در این برنامه اعزام کرده است. این حمایت هم در حدِ پرداخت دستمزد به این دو گروه بوده، وگرنه هزینه‌های سفر این دو گروه با خودِ برگزار کنندگان بوده است.
تسنیم: در سال‌های گذشته برگزاری هفته‌های فرهنگی استانها در فرهنگسرای نیاوران رونق داشت. اما اکنون چند سالی است که برگزاری این هفته‌های فرهنگی در نیاوران کم‌رنگ شده است.
تعریفی که در دوره جدید فعالیت‌های بنیاد آفرینش‌های نیاوران هست، اینجا قرار است به عنوان پایگاه برگزاری برنامه‌های بین‌المللی معاونت هنری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد. ما از تعریف‌های استانی فراتر رفته‌ایم. ضمن این که الان موسیقی نواحی و برنامه‌هایی از این قبیل را در فرهنگسرای نیاوران داریم. سال گذشته هفته فرهنگی استان البرز را در اینجا داشتیم. اما تعریفمان در اینجا بیشتر بر روی برنامه‌های بین‌المللی است. هفته فرهنگی چین و ژاپن را برگزار کرده‌ایم. اخیرا نمایشگاهی از کشور چک را در اینجا داشتیم و به زودی چند هفته فرهنگی از جمله هفته فرهنگی هند را خواهیم داشت.
هفته‌های فرهنگی استانها در فرهنگسراهای مختلف تهران در حال برگزاری است که هر کدامشان هم اتفاق‌های خوبی است. اما در اینجا قرار است اگر اتفاقی بیافتد، بیشتر در حوزه بین‌الملل باشد.
تسنیم: تئاتر هنری است که به حمایت نیاز دارد. به نظر می‌رسد که اجرای تئاترهایی که با حمایت فرهنگسرای نیاوران روی صحنه می‌رفتند، کم شده است. در مدتی که شما مدیرعامل فرهنگسرای نیاوران بوده‌اید، تئاتری را برای اجرا حمایت کرده‌اید.
در سال گذشته با اعلام فراخوان در حوزه نمایشنامه خوانی 13 اجرا با حمایت این بنیاد در سالن گوشه برگزار شد. همچنین تئاتری را رصد و حمایت کردیم. نام این تئاتر «چشم در برابر چشم» با کارگردانی خانم نازنین سهامی‌زاده بود. داستان این نمایش درباره موضوع اسید پاشی به خانم آمنه بهرامی بود. این تئاتر را ما روی صحنه بردیم. این نمایش را هیچ جا قبول نکرده بودند که حمایت کنند، اما ما این کار را کردیم. از معاون حقوقی و امور زنان رئیس جمهور تا وزیر بهداشت و رئیس دادگاه جنایی تهران، همه آمدند این نمایش را دیدند. تئاترهایی که جدی باشند و به حمایت نیاز داشته باشند را حمایت می‌کنیم. در چهار سال گذشته سالن‌های خصوصی تعدادشان زیاد شده و به همین دلیل درخواست‌های ما کاهش پیدا کرده است. در عین حال تئاترهایی را هم برای اجرا در نیاوران می‌پذیریم که در شان فرهنگسرای نیاوران باشد. ما موظف نیستیم هر کسی به ما مراجعه کند به او سالن بدهیم. گروه بازبینی داریم که باید متن را بخوانند و اجرا را ببینند و اگر تایید کنند، ما به آن نمایش سالن می‌دهیم.
تئاترهایی هم بوده که ما به آنها سالن داده‌ایم اما گروه‌ها نتوانسته‌اند خودشان را به اجرا برسانند.
تسنیم: می‌توانید برگزیدگان جشنواره‌های مختلف را انتخاب کنید و از آنها برای اجرا در نیاوران دعوت کنید.
بله، اتفاقا همین تئاتر «چشم در برابر چشم» حاصل رصد خود ما بود. این نمایش را در جشنواره «تئاتر شهر» که سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار میکند، دیدیم و از آن برای اجرا در نیاوران دعوت کردیم. برخی از نمایش‌هایی که ما از آنها دعوت می‌کنیم نمی‌خواهند اینجا اجرا بروند و سالن‌های دیگر را می‌پسندند. یعنی ما باید به تفاهم برسیم و هر دو طرف خواهان این اتفاق باشند.
تسنیم: جشنواره تئاتر تک‌نفره قبلا در نیاوران برگزار می‌شد اما الان دیگر برگزار نمی‌شود.
ما تقاضا کردیم و بودجه از معاونت هنری خواستیم که این بودجه تامین نشد.
تسنیم: یعنی معاونت هنری با برگزاریش مخالفت کرد. خودتان با درآمدهای نیاوران نمی‌توانستید این جشنواره را برگزار کنید؟
آخرین باری که دو سال پیش برای برگزاری جشنواره تئاتر تک‌نفره درخواست دادم، گفتند که برگزاری این جشنواره 300 میلیون تومان بودجه می‌خواهد. ما نمی‌توانیم بدون بودجه و بدون حمایت کار کنیم.
تسنیم: در آمد سالیانه بنیاد آفرینش‌های نیاوران چقدر است.
وقتی من اینجا آمدم، کافه گالری ما و دو مغازه از فرهنگسرا دست یکی از کارمندان اینجا بود. مجموع پولی که بابت اجاره‌بهای ماهیانه این کافه گالری و مغازه‌ها به فرهنگسرا پرداخت می‌شد به 5 میلیون تومان نمی‌رسید. من کارشناس رسمی دادگستری به اینجا آوردم و گفتم که این مغازه‌ها و این کافه گالری را برای ما قیمت‌گذاری کنید. در همان سال اول فقط کافه‌گالری و مغازه‌ها را با مبلغ ماهیانه 50 میلیون تومان به بهرهبردار سپردیم. کسی سوال نکرد که اتاقک نگهبانی دم در چگونه ساخته شد؟ کسی نپرسید تلویزیون شهری چطور در محوطه فرهنگسرا قرار گرفت؟ حیاط 700 متری اینجا چطور با سنگ آذرشهر فرش شد، این نیمکت‌ها و این روشنایی‌ها چطور به فرهنگسرا اضافه شد. لابی سالن گوشه چگونه ایجاد شد؟ سالنها از نظر نور، صدا و موکت کی تجهیز شد؟ شما فکر می‌کنید ما برای این کارها و برای برگزاری برنامه‌هایمان از ارشاد بودجه می‌گیریم؟ اصلا پولی دارند که به ما بدهند. در سال‌های گذشته کسی حق نداشت از این حوض وسط بالاتر برود. دروازه فرهنگسرا بسته بود و فقط درِ کوچکش باز بود. مجموعه‌ای که می‌خواهد پویا باشد، شبش هم به مانند روزش باید روشن باشد. در فضای باز فرهنگسرا چندصد اصله نهال کاشته‌ایم. البته که همه اینها وظایف ماست و تا روزی که هستیم با همین انگیزه و سرعت جلو خواهیم رفت. از دوستان میخواهم با پیشنهادات راهگشا و نقد منصفانه مارا در ارائه درست خدمات کمک کنند. جای آنکه تلاش کنند دستمان را بگیرند به ما پشت پا نزنند و بهجای شنیدهها با دیدههایشان قضاوت کنند.
در سال جاری خبرهای خوبی در حوزه فرهنگ و هنر از نیاوران به گوش خواهد رسید. از ظرفیتهای مغفول مانده نیاوران از جمله در حوزه آموزشهای جدی هنری (مسترکلاسها) استفاده خواهد شد، که بخشی از آنها آغاز و بخشهای دیگر در حال برنامه ریزی هستند.
