وزیر کشور: ضرورت «حکمرانی استان محور، یکپارچه و کلیت گرا»
احمد وحیدی وزیر کشور با اشاره به ضرورت «حکمرانی استان محور، یکپارچه و کلیت گرا» گفت: کشور، وزارتخانه محور اداره می‌شود و به نظر می‌رسد این نوع مدیریت نتوانسته آنچنان که باید امکان استفاده صحیح از منابع و حل مسائل را فراهم کند.
به گزارش جمعه شب ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی وزارت کشور، احمد وحیدی در نشستی که به مناسبت روز پژوهش و فناوری در مدرسه حکمرانی شهید بهشتی برگزار شد، افزود: همه اهداف و خواسته‌های ما در وزارتخانه‌های مختلف در گستره جغرافیایی کشور باید تحقق یابد و آثار سیاست‌ها در استانها نمایان شود، پس حضور و محوریت استانها و مناطق در تحقق سیاست‌ها باید جدی گرفته شود.
او ادامه داد: پیوند میان موضوعات بخشی و جغرافیا یک ضرورت اساسی است. این ترکیب و پیوند در طول سالیان گذشته اتفاق نیفتاده و به همین خاطر به رغم سرمایه گذاری وسیعی که در برخی استانها شده مشکلاتی وجود دارد و این موجب تعجب است یعنی انتظار این بود که با این حجم سرمایه گذاری و برداشت از منابع مسائل حل می شد. اما چرا نشده است؟
وزیر کشور پاسخ به این پرسش را در گرو تحول در الگوی حکمرانی دانست و افزود: چون نگاه هم افزا و یکپارچه ساز نبوده، نه تنها زنجیره ها تکمیل نشده است بلکه مشکلات و پیامدهای ناخوشایندی نیز در مناطق مختلف کشور بر جا مانده است. البته پیشرفت های زیادی اتفاق افتاده و خدمات فراوانی ارائه شده اما هنوز مسائل بغرنج و ظرفیت‌های معطل وجود دارد.
وی تحول در حکمرانی را مستلزم تلاقی و ترکیب دو نگاه دانست و یادآور شد: به نظر می رسد مفهوم گم شده ما حکمرانی محلی و منطقه ای است. حکمرانی بخشی و موضوعی البته لازم است. باید برای صنعت و کشاورزی، آب و برق و همه موضوعات تخصصی حکمرانی مناسب وجود داشته باشد، اما در تلاقی با حکمرانی محلی و منطقه ای، “چون حکمرانی محلی و جغرافیا محور ضعیف بوده است، برای رسیدن به اهداف موضوعی و بخشی، بروکراسی به صورت موضعی و گسسته تصمیم گیری کرده است، هر موضوع تخصصی مثل آب یا سرمایه گذاری آنقدر بین دستگاه ها تکه تکه شده که نمی شود گام های بلند برداشت. سیاست های موضوعی متنوع باید با توجه به جغرافیای استانی و اقتضائات سرزمین با هم پیوند بخورند و یکپارچه شوند.”
وحیدی پیوند میان سیاست موضوعی و جغرافیا را در گرو توجه به زنجیره های ارزش دانست و گفت: زنجیره های ارزش در موضوعات تخصصی باید درون جغرافیای محلی طراحی و اجرا شوند.
وی با تأکید بر ضرورت گذار از حکمرانی موازی و واگرا به سمت حکمرانی مکمل و همگرا، افزود: همانطور که حکمرانی موضوعی، منطقه ای و محلی باید با هم پیوند بخورند، سیاست کوتاه مدت و بلند مدت هم باید با هم تعادل داشته باشند. هیچ کدام را نمی شود قربانی دیگری کرد. پس در مورد سیاست و تصمیم اتخاذ شده باید به تعادل زنجیره ارزش، تعادل جغرافیایی و تعادل حال و آینده توجه شود. به عبارت دیگر الگوی حکمرانی یعنی اینکه چگونه میان امر کوتاه مدت و بلندمدت و امور موضوعی و جغرافیایی ترکیب ایجاد می‌کنیم”.
وزیر کشور یادآور شد: تعارض زیادی میان این مسائل می تواند ایجاد شود که الگوی حکمرانی باید بتواند آنها را در درون خود حل کند. اگر این تعارضات حل نشوند در برخی موارد پیامدهای غیرقابل جبرانی مثل فرونشست زمین را پدید می آورند. بنابر این دستیابی به یکپارچگی و ترکیب بهینه این ابعاد کار آسانی نیست، از این رو با یک سری مسائل پیچیده روبه رو هستیم.
وحیدی در ادامه به اهمیت مفهوم حکمرانی پرداخت و گفت: حکمرانی به معنی حکومت و دولت محوری نیست بلکه به این معنی است که رابطه میان دولت و مردم باید به گونه ای تنظیم شود که نقش و مسئولیت هر دو طرف تحقق یابد.
وی با بیان اینکه نباید فقط به سرمایه گذاری دولتی چشم دوخت، افزود، در برخی مناطق ظرفیت سرمایه گذاری و سرمایه گذاران خوبی وجود دارد که به سرمایه گذاری در منطقه خود آمادگی دارند اما این امر اتفاق نمی افتد. این یعنی حکمرانی مشکل دارد.”
وزیر کشور گفت: پس بدون احیای مفهوم سرزمین و جغرافیا امکان یکپارچگی سیاست ها وجود ندارد و حکمرانی وزارتخانه محور نمی تواند بر مسائل فائق آید. به همین خاطر روی نقش استان ها و استانداری ها تاکید داریم.
به گفته وی؛ این حکمرانی منطقه ای و محلی، حکومت فدرالی نیست. حکمرانی یعنی مسئولیت در استان ها در شهرها و حتی روستاها باید احیا شود. به همین منظور در بودجه ۱۴۰۱ تصمیمات خوبی گرفته شده است. از جمله صندوق پیشرفت و عدالت اعتباراتی را به صورت استانی در اختیار قرار می‌دهد. بخشی از منابع هم در اختیار استانداران است که باید بر اساس اولویت های اقتضایی مناطق تخصیص پیدا کنند.
وحیدی با بیان اینکه نحوه رسیدن به اولویت‌ها کار پیچیده ای است و نظام مسائل استانها تهیه شده تصریح کرد، موضوع این است که اساساً با چه نگاهی این نظام استخراج شده است. آیا نظام مسائل یک استان تنها به آن استان مربوط است. آیا نظام مسائل را می توان به صورت جزء جزء تهیه کرد. ارتباط بین مسائل چگونه است؟ پس ما بدون توجه به رابطه جز و کل نمی توانیم نظام مسائل را تعریف کنیم.
وحیدی خاطرنشان کرد در ترکیب و تعادل میان جز و کل و میان حال و آینده دچار مشکل هستیم. در هر استان نیازها، خواسته‌ها و ظرفیت ها متفاوت است. پس ما باید الگوی پیشرفت را برای تک تک مناطق، استانها و شهرها و حتی روستاها تهیه کنیم. به نظر می رسد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت هم که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب است برای همین منظور بود.
وی در پایان تصریح کرد: مفهوم “ارتقاء کفایت و کیفیت حکمرانی” که به عنوان راهبرد اصلی وزارت کشور انتخاب شده، برای تقویت این نگاه است که باید در تعامل با شبکه مراکز فکری و اندیشه ورزی کشور پیگیری شود.
