واکسن آمریکایی کرونا به ایران نمی‌رسد
ایران به زودی چند میلیون دُز واکسن کرونا وارد می‌کند. این درحالی است که ایران در صف خرید واکسن از سازوکار کواکس بود و امید داشت حداقل واکسن آکسفورد/اَسترازِنِکا به ایران برسد، اما ظاهرا تمام راه‌ها به چین و روسیه ختم شده است و ایران باید از دو شریک سنتی خود درخواست واکسن کووید۱۹ کند.
در دو سه روز گذشته روایت‌های متفاوتی درباره موفقیت و ناکامی ایران برای خرید واکسن کرونا با سازوکارهای تعریف شده و حتی از خارج از سازوکار سازمان بهداشت جهانی منتشر شده است.
همه چیز از پست اینستاگرامی عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی شروع شد. و بعد به نقل قول‌هایی از مسئولان وزارت بهداشت رسید و دیروز هم حسن روحانی رئیس جمهور درباره آن اظهارنظر کرد: «با وزیر بهداشت درباره واکسن تولید شده در یک کشور بحث می‌کردیم و در جلسه ستاد کرونا از او پرسیدم و وزیر بهداشت آن را قابل قبول دانست و همین دیشب دستور دادم از آن کشور واکسن خریداری شود تا واکسیناسیون را به زودی از افراد پرریسک شروع کنیم… مردم ما بدانند هر اقدامی می‌خواهیم انجام دهیم و دارو، واکسن و تجهیزات وارد کشور کنیم، باید همان‌جا صد لعن و نفرین بر ترامپ بفرستیم. چون به‌قدری مشکلات درست کردند و ما را اذیت می‌کنند که کار ساده ای که با یک تلفن، ارسال پیام و سوئیفت می‌توانست حل و فصل شود، امروز همه کشور هفته‌ها و گاهی ماه‌ها باید درگیر شود تا پولی را از جایی به جای دیگر منتقل کنیم و دارو بخریم.»
به گزارش همشهری‌آنلاین، پس از این سعید نمکی، وزیر بهداشت درباره خرید واکسن کرونا گفت: «خوشبختانه با دستور صریح رئیس جمهور بحث تامین واکسن از خارج از کشور علی رغم تحریم‌ها با جدیت دنبال می‌شود و گره‌های واردات آن گشوده خواهد شد. به زودی واکسن های وارداتی برای گروه‌های آسیب‌پذیر وارد خواهد شد. همچنین در آینده بسیار نزدیک واکسن داخلی به عنوان افتخار ملی در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.»
اتحاد جهانی واکسن: مجوز اوفک صادر شده است
اما مشکل چه بود که اکنون برطرف شده است؟ عبدالناصر همتی در یادداشت اینستاگرامی خود در این‌باره نوشته است: «از آنجا که خرید واکسن کرونا (covax) بایستی از مسیر رسمی سازمان بهداشت جهانی انجام گیرد، تاکنون هر طریقی برای پرداخت و انتقال ارز مورد نیاز، به خاطر تحریم غیرانسانی دولت آمریکا و ضرورت اخذ مجوز اوفک، با مانع مواجه شده است. کره جنوبی بابت انتقال پول از مسیر U-turn دلار برای خریدهای بشر دوستانه نتوانست تضمینی برای عدم مصادره پول بانک مرکزی ایران توسط دولت آمریکا در هنگام انتقال بدهد.»
اما پیگیری‌های همشهری‌آنلاین نشان می‌دهد حداقل در حال حاضر هیچ مشکل قانونی در تهیه واکسن کرونا برای ایران وجود ندارد. یک سخنگوی اتحاد جهانی واکسن در این رابطه به همشهری آنلاین چنین توضیحی می‌دهد: «یک مجوز اوفک (OFAC) تامین شده است، به همین دلیل هیچ مانع قانونی برای تهیه واکسن از طریق سازوکار کواکس وجود ندارد.»
اتحاد جهانی واکسن و مصون‌سازی یکی از سازمان‌های رهبر پروژه کواکس است که با همکاری اتحادیه اروپا، سازمان جهانی بهداشت و بنیاد بیل گیتس تاسیس شده تا به طور عادلانه این واکسن در تمام دنیا حداقل برای ۲۰ درصد جمعیت هر کشور، توزیع شود. مسئولان وزارت بهداشت از مدت‌ها پیش گفته‌اند ایران از این طریق می‌خواهد واکسن کرونا را تهیه کند. وزیر بهداشت پیش از این گفته بود از طریق کواکس ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دُز واکسن (هر واکسنی که تاییدیه جهانی داشته باشد) به ایران تعلق می‌گیرد و به بیش از ۸ میلیون نفر از ایرانیان تزریق می‌شود. اما با توجه به توضیحات رئیس کل بانک مرکزی، قطعی‌ترین مسیر برای دریافت واکسن کرونا، چند روز پیش منتفی شد.
کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو درباره تناقض میان اظهارات سخنگوی اتحاد جهانی واکسن و رئیس کل بانک مرکزی به همشهری‌آنلاین می‌گوید: «نگرانی دکتر همتی از مصادره این پول و بی اعتمادی به رفتارهای ایالات متحده ناشی می‌شود. به هرحال سایه تحریم‌ها روی واکسن هم هست. همانطور که در ابتدای شیوع کرونا برای تهیه ماسک، کیت تشخیصی، دارو، کیت تشخیصی سریع و … وجود داشت، امروز هم برای واکسن هست.»
او گفت: «ایران برنامه خودش را برای تهیه ۴۲ میلیون دُز واکسن پیش برده است هم از طریق کواکس و هم ۴ کشور دیگر. ولی سایه سنگین تحریم های ایالات متحده بر مراودات مالی ایران هست و تحریم ها همیشه برای دارو و ابزارهای تشخیصی بوده است. امیدواریم با روش های مختلف، همکاری دستگاه دیپلماسی، وزارت بهداشت و بانک مرکزی اولین واکسن تا در اوایل سال جدید میلادی وارد شود.»
چرا ترکیه دارد، ما نداریم؟
از ظهر سه‌شنبه تبلیغ یک تور عجیب و غریب دست به دست می‌شود؛ «تور واکسن کرونا در استانبول، ۵ روزه در دی ۹۹، حداقل ۱۲ میلیون تومان!» بماند که چقدر گفته شده است تور جعلی و کلاهبرداری است، اما یک واقعیت را نمی‌شود نادیده گرفت؛ چطور ترکیه ۴۰-۵۰ میلیون دُز واکسن کرونا را از چین خریده است، اما ایران در همان ۱۶ میلیون دُز مرحمتی سازمان بهداشت جهانی مانده؟ کیانوش جهانپور دراین‌باره به همشهری‌آنلاین می‌گوید: «ترکیه واکسن کرونا را از چین پیش‌خرید کرده است و امارات و بحرین در مرحله سوم مطالعات بالینی واکسن چینی کرونا شرکت داشتند و مشتری این واکسن شدند.»
رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو همچنین گفت: «ما مشکلی در مذاکرات، توافقنامه و قرارداد برای تهیه واکسن نداریم. معضل مبادلات بانکی و تبادلات بانکی است.»
واکسن آمریکایی به ایران نمی‌رسد، چینی و روسی احتمالا
نه رئیس جمهور و نه وزیر بهداشت هیچ‌کدام در دو روز گذشته نگفته‌اند ایران از چه کشوری به زودی واکسن کرونا را خریداری می‌کند. اما آنطور که پیگیری‌های همشهری‌آنلاین نشان می‌دهد، حداقل در آینده نزدیک و در محموله‌های اولیه، خبری از واکسن آمریکایی و حتی انگلیسی کرونا در ایران نیست. کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو درباره احتمال خرید واکسن فایزر/بایون‌تک توسط ایران به همشهری‌آنلاین می‌گوید: «منعی به اسم واکسن آمریکایی، چینی، روسی، هندی، کوبایی و… نداریم. چون به کووید ۱۹ نگاه سیاسی نداریم.»
او درباره احتمال خرید واکسن شرکت فایزر/بایون‌تک که تزریق عمومی آن دو روزی است از انگلیس شروع شده، می‌گوید: «با توجه به فناوری و زنجیره سردی که برای واکسن آمریکایی نیاز هست به نظر می آید در اولیت ما قرار ندارد. زنجیره سرد ممکن است هزینه‌ها را افزایش دهد. همانطور که کشورهای منطقه هم به سمت واکسن آمریکایی نرفته‌اند و از چین واکسن تهیه کرده‌اند.»
رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت درباره احتمال خرید واکسن کرونا از مدرنا دیگر شرکت آمریکایی هم گفت: «مدرنا بیشتر قابل مطالعه هست و شرایط نگهداری و زنجیره سرد سهل تری دارد. به هرحال ما به هر واکسنی که از نظر سازمان جهانی بهداشت تایید شد، نگاه منفی نداریم. ملیت واکسن تأثیری در خرید واکسن ندارد.»
با این توضیحات و البته از شواهد امر بر می‌آید ایران فعلا و در کوتاه مدت از خیر خرید واکسن‌های غربی چشم‌پوشی کرده است؛ امید اصلی به کواکس بود که حالا با توجه به توضیحات دولتمردان، حداقل تا بر مسند نشستن بایدن، منتفی است. پیش‌بینی می‌شد با توجه تکنولوژی در دسترس‌تر و زنجیره سرد سهل‌تر، واکسن آکسفورد/اَسترازِنِکا، که البته با یک شریک هندی که از پارسیان هند است، هم تولید می‌شود، به ایران برسد که با توجه به تحریم‌ها و همچنین تاخیر در تایید نهایی این واکسن، ایران باید تهیه واکسن انگلیسی را به سال ۱۴۰۰ موکول کند. تنها گزینه‌های مطرح باقی‌مانده، واکسن سینواک، مطرح‌ترین واکسن چینی کرونا و همچنین اسپوتنیک ۵، واکسن روسی کروناست.
کشتارجمعی با همکاری بیل گیتس!
وسط همه درگیری‌های عجیب و غریب کرونا و تحریم و محدودیت و قرنطینه و … یک بلوای جدید هم به‌راه افتاده است؛ «سازمان جهانی بهداشت می‌خواهد با واکسن کرونا جمعیت جهان را کم کند»
این ادعای زهرا شیخی، سخنگوی کمیسیون بهداشت و نماینده اصفهان در مجلس است که دوشنبه شب در رشته‌توییتی وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا را متهم به کشتار دسته جمعی برای کم کردن جمعیت ایران در پیروی از سیاست‌های سازمان بهداشت جهانی کرد: «آوریل ۲۰۲۰ رویدادی توسط مکرون، بیل گیتس و دبیرکل WHO برای ایجاد شتاب در درمان کووید-۱۹ برگزار شد. نتیجه این رویداد ایجاد سازوکار بین‌المللی واکسن بنام “کواکس” زیر نظر WHoو بنیاد بیل گیتس شد. بیل گیتس: با واکسن می‌خواهم تا ۱۵ درصد جمعیت جهان را کاهش دهم. (خبرگزاری تسنیم) مکرون؛ رییس جمهور فرانسه وارد کننده خون‌های آلوده و توهین به پیامبر (ص). و WHO، مروج سقط جنین … جهانپور؛ سخنگوی سازمان غذا و دارو ایران به عضویت اتحادیه کواکس درآمد. نمکی؛ وزیر بهداشت تلاش برای واردات واکسن از طریق کواکس.»
ظاهرا سخنگوی کمیسیون بهداشت که پزشک هم هست، از مخالفان واکسن هم هست. روزنامه ایران در تحلیل این رفتار سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس نوشته است: «او در حقیقت با کنار هم قرار دادن این مؤلفه‌ها بدون اشاره مستقیم وزارت بهداشت و البته ستاد ملی مقابله با کرونا را متهم به پیروی از سیاست‌های سازمان جهانی بهداشت سازمان جهانی بهداشت و در نهایت تلاش برای کم کردن جمعیت کرده است.»
البته در ماه‌های گذشته بیل‌گیتس در معرض چنین اتهاماتی از سوی مخالفان جهانی واکیسناسیون بوده است و ظاهرا از همان مخالفت‌ها، چنین اظهاراتی برامده است. جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو ایران دراین‌باره به همشهری‌آنلاین می‌گوید: «به هرحال متاسفانه از این حرف های بی ربط توسط جریان‌هایی که ضدواکسن هستند و بیشتر در غرب هستند، شنیده می‌شود. اینها خرده فرهنگ‌هایی است به جریان های صهیونیستی و فراماسونری وابسته هستند و بخشی از اهداف آنها مشخص نیست و البته قابل اعتنا هم نیستند. ممکن است در کشور ما هم حرف‌های آنها را تکرار کنند که قابل اعتنا نیست.»
