هفت‌خوان خرید دلار!
بانک مرکزی دیگر اجازه نمی‌دهد که هر کسی به هر دلیلی و هرچقدر دلش می‌خواهد ارز بخرد.
خرید دلار این روزها سخت‌تر از همیشه است. در بازار تنها صرافی‌های بانکی دلار می‌فروشند و البته آن هم با شرط و شروط بسیار؛ اینکه مسافر باشید یا دانشجو و یا ارز را برای مصارف درمانی بخواهید و… همه و همه نیاز به مدارکی دارد که بانک مرکزی اعلام کرده و بدون آنها نمی‌توانید دلار ٩-١٠ هزار تومانی را بخرید. البته دلال‌ها هم دیگر در کوچه پس‌کوچه‌های میدان فردوسی به‌ندرت دیده می‌شوند و خرید از آنها هم راحت نیست.
با وجود این به نظر می‌رسد که این روزها بازار دلار آرامشی نسبی دارد و قیمت‌ها تقریبا ثابت است و بانک مرکزی به دنبال این است که خریدوفروش ارز از مجاری قانونی فقط از طریق صرافی‌های مخصوص بانک مرکزی انجام بگیرد. البته این روزها دلالان هم همچنان در کوچه پس‌کوچه‌های حوالی میدان فردوسی نفس می‌کشند اما تعداد آنها چندان زیاد نیست و دلار زیادی هم برای خرید و فروش ندارند.
حالا دیگر نبض بازار دست دلال‌ها نیست، شرایط با روزهای ملتهب بازار ارز فرق دارد و برنامه‌ریزی‌های بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز جواب داده است. این روزها فقط صرافی‌های بانکی هستند که بازار را مدیریت می‌کنند و چشم‌ها هر روز صبح به سمت تابلوهای آنها متمرکز می‌شود تا بلکه نرخ‌ها بر روی آن ثبت شود و بازار کار روزانه خود را بر محور نرخ اعلامی صرافی‌های بانکی رسما آغاز کند.
در واقع صرافی‌های بانکی با توجه به سیاست‌های کلی بانک مرکزی هر روز با مجموعه سیاست‌هایی که اعمال می‌شود، بازار را با خود بیش از پیش همراه می‌کنند. این روندی است که حداقل چند هفته‌ای است در بازار ارز مشاهده می‌شود و فضای کلی حاکم بر بازار به گونه‌ای است که مردم تلقی آرامش و ثبات از آن دارند.
نویدی، کارشناس بازار ارز در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «فعلا سیاست بانک مرکزی این است که خریدوفروش ارز فقط از طریق صرافی‌های این بانک انجام بگیرد. در حال حاضر باید با همین سیاست سر کرد؛ چون بازار کنترل شده و قیمت‌ها پایین آمده است. فعلا هم همه از این شرایط راضی هستند و باید دید این سیاست‌ها تا کی ادامه دارد و آیا تا شب عید هم این شرایط پا برجا خواهد بود یا خیر.»
ناکامی دلالان
بعد از ماه‌های پر از آشوب در بازار ارز، دلالان همچنان در تلاش هستند که سکان نرخ ارز را به دست بگیرند؛ اما در حال حاضر صرافی‌های بانکی لیدر نرخ‌گذاری ارز در بازار هستند. صرافی‌های بانکی ابزار اصلی بانک مرکزی برای این نقش‌آفرینی موثر بوده‌اند و صرافی‌های غیر بانکی به دلیل دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌هایی که بانک مرکزی برای خریدوفروش و معاملات ارزی برای آنها صادر کرده است، خیلی انگیزه‌ای برای ورود به بازار و خرید از دست مردم ندارند؛ چرا که در نهایت ارز خریداری شده از مردم را باید در سرفصل‌های مشخص‌شده به فروش برسانند.
یکی از صرافان در این‌باره می‌گوید: «بازی بانک مرکزی در زمین ارز به طور مشخص خلاف سیاست‌هایی است که دلالان در بازار هرات و سلیمانیه پیگیری می‌کنند؛ به نحوی که بانک مرکزی روند آهسته و پیوسته کاهش نرخ را پیگیری می‌کند تا بتواند بازار را بر روی همین نرخ‌های منطقی نگه دارد.»
خبرها از گوشه و کنار حاکی از این است که دلالان در هرات و سلیمانیه، اگر چه نرخ ارز را در روزهای گذشته کاهش دادند و منابعی را از بازار جذب کردند، اما با کمبود عرضه در روزهای بعد تلاش کردند تا علاوه بر افزایش قیمت، معاملات فردایی را هم به نحوی هدایت کنند که دلار با نرخ بالاتری به فروش برسد. البته سیاست‌های بانک مرکزی منتقدانی هم دارد.
آیا آرامش بازار مقطعی است؟
احمد حاتمی‌یزد، کارشناس پولی بانکی درباره وضع این روزهای بازار ارز به «شهروند» می‌گوید: «در حال حاضر صرافی‌های بانک مرکزی هدایت‌کننده نرخ‌ها هستند و آنها ارز را به سایر صرافی‌ها می‌فروشند. اینکه بانک مرکزی بخواهد با محدود کردن بازار قیمت‌ها را ثابت نگه دارد، کار دشواری است و واقعا نمی‌توان پیش‌بینی کرد که این سیاست همچنان موفق خواهد بود یا نه. این کار واقعا سخت است که محدودیت در خرید و فروش ارز را ادامه داد. همچنین باید این را هم در نظر گرفت که افراد زیادی فعلا اقدام به فروش ارز نمی‌کنند؛ چون قیمت‌ها واقعی نیست و منتظرند که شرایط تغییر کند.
در واقع الان بازار راکد است و با توجه به بگیر و ببندها و سختگیری‌های بانک مرکزی کسی جرأت نمی‌کند به سراغ خرید و فروش ارز برود. در واقع هدف بانک مرکزی ثابت نگه‌داشتن قیمت‌هاست اما به نظر من روشی که برای رسیدن به این هدف در نظر گرفته شده است، مقطعی است.»
