هاشمی نه چپ بود، نه سوپر رادیکال؛ این حرف ها به او نمی خورد

حجت الاسلام و المسلمین عبدالمجید معادیخواه در گفتگویی تفصیلی به سئوالات مختلفی در مورد شخصیت های انقلاب و دهه شصت پاسخ داد.

معادیخواه که در سالهای ابتدایی انقلاب وزیر فرهنگ و ارشاد و نماینده تهران در اولین مجلس شورای اسلامی بود، گفت که هاشمی نه سوپر رادیکال بود، نه چپ.

وی در پاسخ به سئوالی در مورد چپ و سوپررادیکال خواندن مرحوم هاشمی گفت: نه؛ اصلا این حرف‌ها به ایشان نمی‌خورد. در کل تیپی که من از آقای هاشمی‌ می‌شناسم، آن چیزی که ته‌‌دلش بود و به‌زبان می‌آورد با آنچه در عمل نشان می‌داد، قابل فهم نبود. چون ایشان چهره‌ای پیچیده بود و مصلحت‌سنجی‌هایی هم داشت.

معادیخواه همچنین در مورد برخی اظهار نظرها در مورد موضع مثبت هاشمی نسبت به تسخیر سفارت امریکا تاکید کرد: بر اساس شناختی که از تیپ شخصیتی آقای هاشمی دارم، موافقت‌اش با تسخیر سفارت آمریکا را بعید می‌دانم. اما بعد از اینکه امام گرفتن سفارت را «مهمتر از انقلاب اول» دانستند، ایشان خودش را با طبعا با نظر امام تطبیق دادند، در حالی که تشخیص خودش این بود که آن کار انجامش ضرر داشت. فرض را بر این بگیریم که قبل از موضع‌گیری اما از ایشان سئوال می‌شد، قطعا ایشان با تسخیر سفارت مخالفت می‌کرد.

این چهره ی مبارز قبل از انقلاب در واکنش به شبهات مطرح شده در مورد مخالفت امام موسی صدر با انقلاب گفت: قبل انقلاب، نگاه ها به ایشان بستگی به این داشت که به مرحوم صدر از چه زاویه‌ای نگاه کنند. بعضی‌ها مرید ایشان بودند و بعضی‌ها هم رقیب بودند و از موضع رقابت ارزیابی می‌کردند و اینطور نبود که نبود که به مرحوم صدر یک نگاه واحدی باشد. مثلا مرحوم شهید بهشتی با ایشان رابطه‌ای صمیمی داشت. شهید بهشتی جلسه‌هایی چهارشنبه‌ها برگزار می‌کرد، روزهایی که بلند بود، قبل از نماز و در روزهای کوتاه بعد از نماز دورهم جمع شده و به صحبت و بحث می‌پرداختند. یادم می‌آید مرحوم صدر تصادفا همان روزی که به دیدار شاه رفته بود، در یکی از همان جلسه‌ها کرده بود. در کل صدر و بهشتی خیلی روابط گرمی باهم داشتند. البته افرادی هم هستند که با ایشان خیلی مخالف بودند و به آقای صدر یک نگاه واحد وجود نداشت. مثلا آقای جلال‌الدین فارسی که چند وقت پیش در گفت‌وگویی گفته بود که خوب شد، آقای صدر را کشتند.

وی با اشاره به دیدار امام موسی صدر با شاه تصریح کرد: بدبین‌ها نظرشان این بود که صدر کارش را توجیه می‌کند و مساله اصلی‌اش حفظ ارتباط با شاه بود. افرادی که با ایشان رابطه صمیمی داشتند، مثل آقای بهشتی و .. به حرف‌هایش اعتماد داشتند و باور داشتند که واقعا برای شفاعت زندانیان آن دیدار را انجام داد. چون آن‌موقع نجات زندانیان برای خیلی‌ها مهم بود.

معادیخواه در پاسخ به سئوالی در مورد اظهارات خوئینی ها در مورد برخورد امام موسی صدر با بحث مبارزه گفت: طبعا این روایت آقای خویینی‌ها است و مسئولیت صحت یا کذب‌اش به عهده شخص ایشان است.

لازم به ذکر است که متن فوق گزیده ای از مصاحبه تفصیلی «انتخاب» با حجت الاسلام والمسلمین عبدالمجید معادیخواه است.