نقدینگی نقشی در نوسانات اخیر بازار ارز ندارد/کاهش بدهی بانکها

یک کارشناس اقتصادی گفت: تصور اینکه از سمت نقدینگی، فشار رو به بالای شدید به نرخ ارز در بهمن و اسفند ٩٧ وارد می‌شود، به چند دلیل درست نیست.

مجید شاکری با اشاره به اظهارات برخی کارشناسان مبنی بر اینکه با سررسید گواهی سپرده های ٢٠ درصدی یکساله فروخته شده، شاهد تب و تاب جدی در بازار ارز خواهیم بود، گفت:جدای از آن که علت افزایش اخیر چیست و تا چه حد پایدار است، تصور آن که از زاویه نقدینگی فشار رو به بالای شدید به نرخ ارز در بهمن و اسفند ٩٧ می آید به چند دلیل چندان واقعی نیست.

رفتار سپرده‌گذاران هیجانی نیست

وی در توضیح اولین دلیل گفت: در شدیدترین افزایش قیمت رخ داده در سال ٩٧ (بازه تیر تا شهریور ٩٧) که بازار نقد کاملا رها و بانک مرکزی کاملا غائب بود، کاهش سهم شبه پول از کل نقدینگی صرفا ٥ درصد در کل سه ماه بوده است. این که چرا رفتار سپرده گذار ایرانی چنین است را شاید بتوان با ترکیبی از نبود فرااعتمادی، حرفه ای بودن بانکها در حفظ منابع و نوسان بالای نرخ ارز توضیح داد.

وی ادامه داد: نکته دیگر آن که در تابستان ٩٧ نرخ قانونی سود سپرده ١٥ درصد بوده است و این عدد اکنون تلویحا ٢٠ درصد است. بنابراین اساسا( به هر دلیل) در تنش های اساسی تر و نوسانات جدی تر و انتظارات رو به بالای شدیدتر هم رفتار سپرده گذار چندان هیجانی نبوده است و سرعت گردش پول از بازار پول در بازار ارز افزایش بی سقفی نخواهد داشت.

کاهش بی‌سابقه در مانده بدهی و سرعت رشد بدهی بانکها

شاکری به دلیل دوم اشاره کرد و گفت: در طی دو ماه مختوم به بهمن ماه بدلیل تغییر رفتار بانک مرکزی در نظارت بر اضافه برداشت بانکها شاهد یک کاهش بی سابقه در مانده بدهی و هم سرعت رشد بدهی بانکها به بانک مرکزی بودیم( بدون ارتباط به تهاتر بدهی ها و اساسا در بانکهایی که انچنان مشمول تهاتر بدهی نمی شدند). این کاهش شدید در جز بسیار مهمی از پایه پولی اگر قائل به برون زایی پول باشیم معادل یک کاهش شدید در عدد نقدینگی( و نه فقط رشد ان) است و اگر قائل به درونزایی پول باشیم دستکم در کوتاه مدت اثر کاهشی آن بر عدد و رشد نقدینگی قابل انکار نیست.

حضور بانک مرکزی در بازار نقدی قوی است

این تحلیل گر اقتصادی در توضیح دلیل سوم استدلال خود گفت: نقطه هجوم نقدینگی عموما به بازار ارزنقد است و نه حواله. بر عکس تابستان ٩٧( هجوم نقدینگی سررسید شده از شهریور ٩٦ و طرح کاهش دستوری سود که بسیار عظیم تر و فشرده تر از طرح افزایش نرخ سپرده در اسفند ٩٦ بود) که ضعف بانک مرکزی در بازار نقد بود اکنون از قضا نقطه قوت بانک مرکزی در بازار نقد و نقطه ضعف نسبی ان( نسبت به بازار نقد) در بازار حواله است.

شاکری اظهار داشت: اگر چه اثر هیچ متغیری را نمی توان صفر انگاشت ولی وزن دهی بیش از حد و پایه قرار دادن وضعیت نقدینگی به عنوان عامل پیش بینی نرخ ارز در شرایط فعلی با واقعیت فاصله زیادی دارد.

وی با تاکید بر اینکه سخن گفتن در باره ارز نیازمند دیدن جوانب بیشتر و دیدن متغیر های گوناگون است، گفت: نگاه از یک زاویه خاص بدون دسترسی به اطلاعات آن می تواند منجر به سیگنالینگ غلط به بازار یا حتی سواستفاده بعضی بازیگران تحمیلی شود.