نفوذی فاجعه بار در سیستم ارتباطی جاسوسان CIA که سرآغازش از ایران بود
یاهو نیوز در مطلبی به قلم زاک دورفمن و جنا مک لالین نوشت: در سال ۲۰۱۳ صدها مامور سازمان سیا که اکثرشان هفته ها بدون توقف مشغول کار بودند، به تقلا افتادند تا مانع یک فاجعه در روابط جهانی شوند: نفوذ به سیستم مخفی اطلاع رسانی سیا در اینترنت که برای برقراری ارتباط با رابطان و جاسوسان در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می گرفت. تیم های کارشناسی سیا به سرعت مشغول پیاده سازی وبسایت های مخفی و رفع مشکل شدند و تیم های دیگری نیز ماموریت نجات دادن منابع اطلاعاتی را در اقصی نقاط جهان به عهده گرفتند. یکی از افسران اطلاعاتی وقت می گوید: “موقعیت فاجعه باری بود” و دیگری می گوید “تمام تمرکزمان بر حل این مشکل بود”.
به گزارش انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: بین سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ جامعه اطلاعاتی آمریکا در ارتباطات مخفی اینترنتی با شکست های فلج کننده ای مواجه شد، سیستمی که برای پیام رسانی میان عاملان مختلف سیا در سرتاسر جهان از اهمیت زیادی برخوردار بود. این مشکل گزارش نشده جهانی که پیشتر از آن ذکر کردیم، از ایران کارش آغاز شده بود و شاخ و برگش در جهان گسترانیده شد و علی رغم هشدارها درخصوص آنچه رخ داده، اقدامی اساسی برای رفع نقص آن صورت نگرفت تا اینکه ده ها تن از منابع اطلاعاتی طی سال های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ در چین گرفتار شده و جان خود را از دست دادند.
این فاجعه تمام زوایای دستگاه امنیت ملی آمریکا از جمله نهادهای چندگانه جاسوسی، کمیته های اطلاعاتی کنگره و پیمانکاران مستقل نهادهای نظارتی داخلی را درگیر خود ساخت و دستگاه کند و پیچیده دولتی را وادار به مواجهه فوری با پیشرفت های روزافزون فناوری کرد. در دنیایی که اتکا به فناوری پیشرفته برای انجام ماموریت های جاسوسی یک اجبار است، بخصوص در سرزمین دشمن که عاملان سیا آنجا از آزادی عمل برخوردار نیستند، این اختلالات فنی همواره بروز می یابند و تنها با گذر زمان این چالش حل می شود.
یک مقام ارشد اطلاعاتی سابق با آگاهی مستقیم از این اختلال می گوید که این رویداد تبعاتی جهانی برای سیا داشته است. او می گوید “باعث شد درباره افراد از چین تا روسیه و از ایران تا کره شمالی به تردید بیفتیم. سیا نگران شبکه اش در گستره جهانی بود”. گزارش یاهو از این رویداد براساس گفته های یازده افسر سابق اطلاعاتی است که آگاهی مستقیم از این رویداد دارند و به شرط عدم افشای هویت همکاری کرده اند. چندین نفر از آنان گفتند که خسارت این نفوذ بسیار جدی بود و تا زمان زیادی آثار آن باقی خواهد ماند.
این تنها مساله یک عملیات ناموفق نیست بلکه حکایت از شکستی دارد که هرگز به طور مناسبی از آن یاد نشده است. ناتوانی دولت در حل مشکل امنیت ارتباطات تا زمانی ادامه یافت که منابع زیادی در چین به دام افتادند. یکی از مقامات سابق می گوید ”هنوز درگیر پیامدهای آن هستیم. ده ها نفر در سرتاسر جهان به خاطر این مساله جان باختند”.
یکی از بزرگترین ناکامی های اطلاعاتی در ایران و سال ۲۰۰۹ رخ داد، هنگامی که دولت اوباما اعلام کرد موفق به کشف تاسیسات زیرزمینی و مخفی هسته ای در ایران شده است. ایرانیان که از این افشاگری خشمگین شده بودند، عملیات گسترده ای برای پیدا کردن جاسوس نفوذی به راه انداختند. یافتن جاسوس کار چندان دشواری نبود چراکه سازوکار ارتباطی سیا برای نقل و انتقال پیام با عاملان نفوذی دچار رخنه شده بود. مقامات پیشین آمریکا گفتند که این سیستم ارتباطی اینترنتی که پیشتر در مناطق جنگی خاورمیانه مورد استفاده قرار گرفته بود، به منظور تحمل عملیات پیچیده ضد جاسوسی توسط کشورهایی مانند چین و ایران طراحی نشده بود و هرگز قرار نبود به منظور مکالمات طولانی میان دو نفر از آن استفاده شود. مساله این بود که به مدت طولانی و توسط افراد زیادی این سیستم مورد استفاده قرار گرفته بود و اگرچه قدیمی بود، مشکلی برای این سیستم ابتدایی پیش نیامده بود.
به گفته یکی از مقامات این سیستم در بسیاری از موارد برای اهدافی وسیع تر از ظرفیتش مورد استفاده قرار گرفته بود. گفته می شود به علت سهولت استفاده، نقایص این سیستم مورد غفلت قرار گرفته بوده است. این مقام سابق در ادامه می گوید هیچ راه کاملا امنی برای ارتباط با عاملان در کشوری مانند چین یا ایران وجود ندارد اما در مدت عملیات های مذکور با اعتماد به نفسی بیش از حد از این سیستم استفاده می شد. اداره علوم و فناوری سازمان سیا که عهده دار ساخت سیستم های ارتباطی است معتقد بود که ابزارش غیرقابل نفوذ هستند اما آشکار شد که چنین نبود.
در سال ۲۰۱۰ معلوم شد که ایران موفق شده عاملان نفوذی را شناسایی کند. در سال ۲۰۱۱بود که ایران به طور رسمی اعلام کرد شبکه ای از ۳۰ جاسوس آمریکا را کشف و منهدم کرده است. مقامات می گویند نفوذ ایران به سیستم ارتباطی سیا، تلفات بسیار کمتری از چین به دنبال داشت اما این اتفاق ضربه بزرگی به سامانه اطلاعاتی و خبرگیری در ایران در زمان حساس توسعه برنامه هسته ای این کشور وارد کرد.
مقامات آمریکایی معتقدند ایران به طور تحلیلی شبکه اطلاعاتی سیا را کشف و شناسایی کرد به این معنی که ابتدا اطلاعات به دست آمده توسط واشنگتن را بررسی کرد و سپس افرادی که به این اطلاعات دسترسی داشتند، شناسایی و از میان آنها جاسوسان را شکار کرد. نتیجه این عملیات، نفوذ در سیستم ارتباطی سازمان سیا بود.
در سال ۲۰۱۱ یک برنامه تلویزیونی ایرانی که خبر دستگیری جاسوسان آمریکایی را منتشر کرد، خبر داد که سازمان سیا وب سایت هایی برای شرکت های جعلی ایجاد کرده بود تا به استخدام افرادی در ایران با وعده ویزا، تحصیل و شغل در آمریکا بپردازند. ایرانی ها که فکر نمی کردند کار غیرمشروعی کرده باشند در نهایت به ملاقات ماموران جذب نیروی سیا در دوبی و استانبول می رفتند. اگرچه ایرانی ها نگفتند که چطور در این شبکه نفوذ کردند، دو مقام پیشین سیا معتقدند ایرانی ها با استفاده از یک جاسوس دوجانبه موفق شدند سیستم ارتباطی سیا را کشف کنند. این سیستم برای برقراری ارتباط آنلاین با ماموران در مناطق دورافتاده عملیاتی مانند ایران و چین که ارتباط حضوری خطرناک بود به کار گرفته می شد.
ماموران سیا معتقدند که در آن زمان آمریکا نیاز فوری به جاسوسانی در رده های بالا داشت اما فقدان امکان اعتبارسنجی در آن زمان کوتاه موجب استخدام یک جاسوس دوطرفه شد. پس ازاین خیانت، اسراییلی ها به سیا هشدار دادند که امکان دارد ایرانی ها برخی دیگر از منابع اطلاعاتی آنها را کشف کرده باشند. بنابراین ممکن بود که خسارات سیا در همان نقطه متوقف شود اما مقامات سیا اعتقاد داشتند ایران موفق به نفوذ در کانال های ارتباطی آنها شده است. مقامات سیا از سادگی عملیات نفوذ ایران دچار شوک و حیرت شده بودند.
در حقیقت ایرانی ها با استفاده از گوگل موفق شده بودند وبسایتی را که سیا برای ارتباط با عاملان استفاده می کرد، کشف کنند. از آنجا که گوگل مدام در حال شخم زدن اینترنت برای یافتن اطلاعات جدید است، قابلیت این را دارد که به عنوان یک ابزار تحقیقاتی خارق العاده حتی عملیات ضد جاسوسی مورد استفاده قرار بگیرد. موتور جستجوی گوگل به کاربران امکان می دهد از ابزار پیشرفته جستجو استفاده کنند از قبیل AND، OR و غیره. اینها وبسایت ها را با دقت بالا استخراج و شناسایی می کنند. به گفته یکی از افسران سابق سیا، به محض اینکه جاسوس دوجانبه وبسایت ارتباطی با سیا را به ایرانی ها نشان داد، آنها شروع به کاوش اینترنت کردند تا سایت های مشابه را بیابند و پس از یافت آنها موفق شدند افراد بازدید کننده از آن سایت ها و سرانجام ماموران سیا را شناسایی کنند.
نهادهای اطلاعاتی آمریکا به خوبی از توانایی های جاسوسی سایبری ایران آگاهی داشتند اما باور نمی کردند که با استفاده از چنین تکنیک ساده ای ایرانیان بتوانند تمامی شبکه جاسوسی سیا را شناسایی کنند. این اتفاق محدود به ایران نشد و اتفاق مشابهی سال ۲۰۱۲ در چین رخ داد که به اعدام سی نفر منجر شد. برخی مقامات آمریکایی معتقدند که افسر سابق سیا در پکن به نام جری لی که در سال ۲۰۱۸ به جرم جاسوسی در چین اعدام شد، مسئول لو دادن شبکه جاسوسی آمریکا در چین است اما خیانت لی توجیه کننده وسعت و سرعت لو رفتن شبکه جاسوسی آمریکا در چین نیست. برخی نیز معتقدند چینی ها با نفوذ به شبکه ارتباطی سیا با جاسوسان تازه استخدام شده توانستند به شبکه اصلی برسند.
همکاری ایران و چین در این قضیه معلوم نشده اما مقامات می گویند سیستم ارتباطی در هر دو کشور یکسان بوده است. ممکن است آنها جداگانه موفق به نفوذ در سیستم شده باشند اما در آن زمان مقامات ارشد امنیتی ایران، روسیه و چین به اشتراک مساعی در امور سایبری می پرداختند. نه مقامات سیا و نه نمایندگی ایران در سازمان ملل حاضر به پاسخگویی در این باره نشدند. برخی مقامات نیز معتقدند ایران در ازای تجهیزات نظامی، اطلاعات امنیتی خود را در اختیار چین می گذاشت. همچنین معلوم شد که وقتی یک کشور قادر به شناسایی وبسایت های ارتباطی در منطقه خود شده باشد، این توانایی را به دست می آورده که تمامی سایت های مشابه در سایر نقاط جهان را نیز شناسایی کند.
کشف این شبکه ارتباطی پیامدهای زیادی برای سیا داشت چراکه سازوکارهای مشابه در تمام جهان را به خطر می انداخت. یکی از مناطق پر خطر روسیه بود و آمریکایی ها به سرعت سیستم خود در این کشور را تغییر دادند چرا که چینی ها با روس ها همکاری می کردند. این عمل خسارات سیا در روسیه را به حداقل رساند اما سیا مجبور شد سیستم ارتباطی مبتنی بر اینترنت را به طور کامل در خاورمیانه متوقف کند. پیامد دیگر این رویداد شدت گرفتن فعالیت جاسوسی سایبری ایران بود. به گفته یکی از مقامات سابق، ایرانی ها مهارت خوبی در نفوذ به ارتباطات سطح پایین به خصوص میان مقامات نظامی عراق با آمریکا داشتند. او می گوید ما مجبور شدیم ارتباط را به صورت حضوری در پایگاه هایمان انجام دهیم چراکه ایرانی ها حتی از ارتباطات مربوط به خود فراتر رفته بودند و به شکار تمام سیستم های ارتباطی ما می پرداختند.
البته پیش از لو رفتن سیستم ارتباطی سیا در ایران، یکی از پیمانکاران سیا که مسئولیت مصاحبه با عاملان استخدامی در ایران را بر عهده داشت نسبت به احتمال لو رفتن عملیات در سال ۲۰۰۸ هشدار داده بود اما عجیب است که وی بلافاصله پس از آن از موقعیت خود در شرکت پیمانکار مستقر در ویرجینیا برکنار شده و اعتراضش به فرماندهان سیا به جایی نرسید. او در سال ۲۰۱۴ در جریان تجدیدنظرخواهی اطلاعات بیشتری را افشا کرد و گفت در آن زمان ما متوجه شده بودیم که رویدادهای غیرعادی در ارتباطاتمان رخ می دهد و این محدود به ایران نبود بلکه هفتاد درصد ارتباطات ما در سراسر جهان به طور بالقوه مورد نفوذ قرار گرفته بودند. به بیان دیگر تمام عاملان سیا که از سیستم ارتباط اینترنتی استفاده می کردند در خطر بودند. این هشدارها ابتدا جدی گرفته نشدند اما متعاقب دستگیری جاسوسان سیا در کشورهای مختلف، نهادهای اطلاعاتی آمریکا تحقیقاتی به راه انداختند. اغلب جلسات بررسی در کنگره پشت درهای بسته برگزار می شدند. اعضای کمیته اطلاعاتی سنا از پاسخ به سوالات در این باره خودداری می کنند اما جالب است که مسئولان بروز این فاجعه هنوز مجبور به پاسخگویی نشده اند.
