نظر خارجی ها درباره هنر ایرانی
دفتر بیستوهشتمین دوره نمایشگاه ملی صنایع دستی در حالی بسته شد که برخلاف سالهای پیش، تعداد قابل توجهی از گردشگران و تاجران خارجی، هنرِ دست هنرمندان ایرانی را دیدند و خریدند.
بهجز بازدید هیاتهای تجاری کانادایی و اروپایی، بازدیدکنندگانی از اسپانیا، چین، آلمان و گردشگران بسیاری از بیستوهشتمین دوره نمایشگاه صنایع دستی دیدن کردند، گردشگرانی که هیچ پیشزمینهای از صنایع دستی ایران نداشتند و فقط نامی از فرش ایرانی شنیده بودند.
شاید مهمترین دلیل حضور گردشگران خارجی در بیستوهشتمین دوره نمایشگاه صنایع دستی، برگزاری آن همزمان با نمایشگاه ملی فرش بود، فرشی که هنر – صنعت قدیمی ایران محسوب میشود، اما جدا از تشکیلات صنایع دستی و زیر نظر وزارت صنعت معدن و تجارت قرار دارد.
مدیرکل صادرات صنایع دستی – پویا محمودیان -گفت: هیاتی به نمایندگی از یک سایت الکترونیکی، که سرمایهگذار آن یک ایرانی مقیم کاناداست، خرید و سفارش خوبی از نمایشگاه امسال داشت. مسوول یک سایت الکترونیکی اهل وین (اتریش) نیز برای سفارش و خرید از نمایشگاه دیدن کرد. همچنین برخی تاجران ایرانی مقیم هلند و اتریش، بیش از یک میلیارد تومان سفارش محصول دادهاند. یک تاجر اهل سوئیس نیز سنگهای فیروزه یک غرفه و تاجر دیگری اهل آلمان، زیراندازهای استان گلستان را پیشخرید کردند.
او ادامه داد: مسوولان رایزنیهای فرهنگی ایران در اتریش و فرانسه هم درخواست کردند «خانه ایرانی» که صفر تا صد وسایل چیدهشده در آن صنایع دستی است، در آن کشورها نیز برپا شود. رئیس انجمن هتلداران و چند هلدینگ گردشگری نیز از محصولات هنرمندان و صنعتگران دیدن کردند.
مدیر اجرایی بیستوهشتمین دوره نمایشگاه ملی صنایع دستی با بیان اینکه به نظر میرسد امسال فروش خوبی داشتهایم، گفت: فروش ما فقط در روز پنجم نمایشگاه حدود یک میلیارد تومان برآورد شد. در روز پنجم، غرفه سرامیک شهرستان آمل تمام محصولات خود را فروخت و غرفه را تخلیه کرد و رفت.
مدیر اجرایی یک وبسایت آنلاین فروش محصولات صنایع دستی در اروپا نیز درباره وبسایتش توضیح داد: مقر این سایت در اتریش و در شهر وین است. این سایت قرار است صنایع دستی ایران را در فاز نخست در کشور اتریش و در فاز بعد، در سراسر اروپا عرضه کند و در دسترس مصرفکنندگان قرار دهد.
سیامک نژادی درباره نقل و انتقال مالی توسط این سایت در اروپا و موانع موجود، اظهار کرد: قرار است این موانع را طرف اروپایی برطرف کند. به همین منظور، گفتوگوهایی با بانکهای اتریشی انجام شده است تا بتوان نقل و انتقال مالی را تسهیل کند. با وجود سرمایهگذاری مناسبی که انجام شده، نسبت به تامین منابع مالی برای خریدن صنایع دستی نگرانی نداریم. همچنین تمام درآمدی که از فروش در کشورهای اروپایی داریم، صرف بازاریابی در کشورهای خارجی خواهد شد. با توجه به اینکه این بازار در اروپا جدید است، چالشهایی مانند همسو کردن دولتها را پیش رو داریم.
نادیا زنونیان اهل اتریش نیز بهعنوان کارشناس در یک شرکت بزرگ بینالمللی در حوزه صنایع دستی فعالیت میکند و به واسطه کارش، به بسیاری از شهرهای خاورمیانه سر زده و با آداب، رسوم و صنایع دستی این نواحی آشنایی دارد.
او بیش از هفت سال روی صنایع دستی دنیا کار کرده است و در پاسخ به اینکه بین صنایع دستی ایران، کدامیک را ترجیح میدهد؟ گفت: صنایع دستی در ایران بهشدت گسترده است و ترجیح دادن بین آنها بهشدت سخت و دشوار است؛ اما آنچه من را تحت تاثیر قرار داده، قلمزنی ایرانیان است. پیش از این درباره این آثار شنیده و عکس آنها را دیده بودم، اما هیچوقت در دنیای واقعی، آن را تجربه نکرده بودم.
زنونیان با ستایش این آثار، گفت: قلمزنیهایی که روی نقره، فلز یا مس انجام میشود و آثاری که توسط اساتید این هنر خلق میشود، واقعا شگفتانگیزند. صنایع دستیای که با حیوانات و گیاهان تولید میشود نیز زیباییهای بینظیری دارد. صنایع دستی ایران در هر دستهبندیای که باشند در کنار میراث فرهنگی و سنت ایران شکل گرفته و یک زندگی فرهنگی را در این سرزمین خلق کرده است.
او ادامه داد: این موضوع علاوه بر خوشقلبیای که برای ایران به ارمغان آورده، نوع ویژهای از کنشگری و فعالیت در ایران را هم فراهم کرده است.
زنونیان صنایع دستی ایران را دوست دارد و ترجیح میدهد صنایع دستی، او را در زندگی روزمرهاش احاطه کند و معتقد است: صنایع دستی وسایلی هستند که با خود، میراث و تاریخ یک سرزمین را از آن طرف آبها، به خانه میآورند.
نظر گردشگران و افرادی که در این حوزه تجارت میکنند نیز پس از دیدن نمایشگاه صنایع دستی شنیدنی بود.
یک بازدیدکننده اهل آلمان که در دومین روز سفرش به ایران، از نمایشگاه صنایع دستی دیدن کرد، به ایسنا گفت: پیش از سفر به ایران درباره صنایع دستی این کشور اطلاعی نداشتم و فقط نام فرش ایرانی را شنیده بودم. بعد از دیدن غرفههای فرش، از نمایشگاه صنایع دستی هم دیدن کردم که خیلی جالب بودند.
او با وجود اینکه اعتقاد داشت قیمت صنایع دستی ایران معقول است، اما ترجیح داده بود چیزی نخرد، زیرا به گفته خودش، صنایع دستی ایران با سلیقهاش همخوانی ندارد.
چینیها برخلاف برخورد سرد اروپاییها، بعد از دیدن صنایع دستی ایران هیجانزده بودند. یکی از آنها که تجارت هم میکرد، صنایع دستی ایران را جذاب دانست و درباه تفاوت صنایع دستی چین و ایران توضیح داد: صنایع دستی این دو کشور قابل قیاس نیستند، زیرا مذهب و فرهنگ دو کشور متفاوت است و این تفاوت روی ساخت صنایع دستی هر کشور تاثیرگذار است.
یکی دیگر از گردشگران چینی که صنایع دستی ایران را بومیتر و سنتیتر از صنایع دستی کشور خودش دانست نیز درباره خریدهایش به ایسنا گفت: چهار فرش ایرانی و یک مقنعه بهعنوان سوغات برای دوستم خریدم.
او درباره اینکه آیا در چین شهری به نام «کاشان» وجود دارد که در آن فرش ببافند؟ گفت: شرق چین، مسلمانان زیادی دارد که فرش میبافند، اما ما در چین، شهری به نام «کاشان» نداریم.
رئیس ملی فرش ایران نیز پیش از این اعلام کرده بود: آنچه درباره وجود شهری به نام کاشان در چین مطرح میشود که فرش ایران را به نام کاشان تولید میکند، شایعه است که حدیث متواتر شده است.
بزرگترین رخداد صنایع دستی کشور در حالی به پایان رسید که روزهای آن را با عنوانی نامگذاری کرده بودند. در آخرین روز هم از کتاب «جلوه زیبایی در زیلوی میبد» رونمایی شد. همچنین ۳۳ نفر بهعنوان برترینهای غرفه کودک و نوجوان انتخاب شدند که مسنترین آنها، بانویی ۹۰ ساله و کوچکترین آنها، دختر چهار سالهای به نام اویتا میرداودی بود که هر دو در حوزه چاپ دستی برگزیده شدند.