نظریه تازه ترامپ در مورد قتل خاشقجی بعد از تماس با ملک سلمان
درحالی‌که تقریباً دیگر بر هیچ‌کسی پوشیده نیست که عربستان سعودی در یک طرح از قبل سازماندهی‌شده اقدام به قتل جمال خاشقجی منتقد حکومت آل سعود کرده است، دونالد ترامپ بعد از یک تماس تلفنی 20 دقیقه‌ای با ملک سلمان پادشاه عربستان سعودی، نظریه‌ای عجیب در مورد این اتفاق ارائه کرده است که هم‌زمان شگفتی رسانه‌ها و تحلیلگران را به دنبال آورده.
به گزارش تابناک، روز دوشنبه رئیس‌جمهور آمریکا بیان کرده است که در قتل مشکوک جمال خاشقجی احتمالاً دست «قاتلان خودسر» در میان است. وی دیروز در کاخ سفید و در گفتگو با خبرنگاران در مورد موضع آمریکا در مورد قتل خاشقجی گفت: پادشاهی عربستان هرگونه اطلاع از این اتفاق را انکار می‌کند. من نمی‌خواهم وارد ذهن ملاک سلمان شوم اما به نظر من این کار می‌تواند کار قاتلان خودسر باشد…»
این نظر جدید ترامپ بعدازآن بیان شده که وی یک تماس تلفنی 20 دقیقه‌ای با ملک سلمان در خصوص این داستان داشته است و بعدازآن مایک پامپئو وزیر امور خارجه خود را برای رایزنی در این خصوص به ریاض اعزام کرده است. این در حالی است که کار بازرسی میدانی کنسولگری عربستان در استانبول توسط گروه مشترکی از ترکیه و عربستان روز گذشته به پایان رسیده است. سی ان ان نیز روز گذشته گزارش داده بود که به‌تدریج عربستان سعودی در مواجهه با حجم انبوه مستندات غیرقابل‌انکار، آماده اعتراف به قتل خاشقجی می‌شود.
بااین‌حال درحالی‌که تحلیلگران و سیاستمداران مختلف در سراسر دنیا یک‌صدا عربستان را مسئول این اتفاق می‌دانند، نظریه آلترناتیو دونالد ترامپ منجر به تمسخر و مضحکه و همچنین عصبانیت رسانه‌ها شده است. هم‌زمان این اتهام علیه وی مطرح شده است که به شکلی آشکار به دنبال سرپوش گذاشتن بر اقدام عربستان سعودی است.
آنچه به نظر می‌رسد این است که ترامپ در موضوعی که از یک حساسیت اساسی بین‌المللی برخوردار است اقدام به بیان مسئله‌ای می‌کند که از بنیاد مسیری جدا از خرد متعارف بین‌المللی به‌حساب می‌آید و به‌احتمال‌زیاد بازتابی از سخنان ملک سلمان در تماس تلفنی قبل از آن بوده است. به عبارتی ترامپ در پی القای خط عربستان در این داستان است و این برای اولین بار نیست که این اتفاق رخ می‌دهد.
برای مثال چندی قبل که ترامپ اعلام به توقف مانور نظامی مشترک آمریکا با کره جنوبی کرد، هم‌زمان مقامات پنتاگون و متخصصان امور کره شمالی را شوکه کرد. وی از این مانور با لفظ «بازی جنگ» استفاده کرد که دقیقاً لفظی بود که کره شمالی در مورد این مانورها استفاده کرده بود.
در ملاقات خصوصی با سران گروه 7 در ماه ژوئن ترامپ بیان کرده بود که شبه‌جزیره کریمه بخشی از روسیه است چراکه مردم آن روسی حرف می‌زنند. سخنانی که دقیقاً بازتاب استدلال‌های ولادیمیر پوتین در این خصوص است. این مسئله در جریان zte و چین نیز رخ داده بود و ترامپ در این ماجرا نیز خط چین در خصوص تحریم این شرکت را بازتاب داده بود.
نشریه پالیتیکو به این مسئله با لفظ «پدیده ترامپی» اشاره کرده است. پدیده‌ای که نشان می‌دهد ترامپ بیش از هر رئیس‌جمهوری دیگری در دنیای مدرن علاقه‌مند به اشاعه خط یک دولت خارجی در موضوعات حساس و در تقابل تام و تمام با متخصصان و مقامات دولت خود است.
اما این تنها تحلیل از سخنان ترامپ نیست و برخی دیگر از تحلیلگران این ماجرا را به خصوصیات شخصی ترامپ نسبت داده‌اند: ترامپ معمولاً سخنان و باورهای شخصی که آخرین بار با وی صحبت کرده است را برای خود درونی می‌کند که این امر منجر به آن شده که برخی از مشاوران وی روزانه چندین مرتبه به اتاق کار وی در کاخ سفید سر بزنند تا ذهنیت نوسانی وی را در اختیار بگیرند. یکی از مقامات سابق دولت گفته است که این کار را رهبران سیاسی نیز به‌خوبی فراگرفته‌اند.
صرف‌نظر از این‌که ایده «قاتلان خودسر» ایده‌ای است که ملک سلمان در ذهن ترامپ انداخته یا نه، این ایده نشان می‌دهد که ترامپ در پی نرم کردن مواضع خود در خصوص قتل خاشقجی آن‌هم بعد از مصاحبه قبلی خود مبنی بر تنبیه عربستان سعودی است. وی در آن مصاحبه بیان کرده بود که علیرغم این‌که عربستان این قتل را منکر شده اما همچنان احتمال دارد که دست آن‌ها در کار باشد.
اما این نظریه جدید از سوی دیگر برای تبرئه کردن محمد بن سلمان که روابط بسیار نزدیکی با جرد کوشنر داماد و مشاور ترامپ در امور خاورمیانه دارد نیز، بسیار حائز اهمیت است. تحلیلگران بر این باور هستند که بسیار بعید است که تیمی 15 نفره برای این قتل از ریاض وارد استانبول شوند و محمد بن سلمان در جریان ماجرا نبوده باشد. اما و بااین‌حال مقامات سعودی در رأس همه ملک سلمان به‌قدری به محمد بن سلمان ولیعهد، مطمئن بوده‌اند که مسئولیت این داستان را بر عهده وی گذاشته‌اند. بااین‌حال ظاهراً عدم محاسبات دقیق منجر به یک بحران جدی و غیرمنتظره برای عربستان شده است.
تحلیلگران بر این باور هستند که زمانی که ترامپ می‌خواهد چشم خود را بر روی موضوعی ببندد ، سخن گفتن و صحبت با شخصی که آن را انکار کند، برایش کافی است. شاید در این زمینه توییت روز گذشته نماینده دموکرات مجلس نمایندگان، «آدام شیف» جالب‌توجه باشد:
“ملک سلمان انکار می‌کند، پوتین انکار می‌کند، روی مور انکار می‌کند، برت کاوانا انکار می‌کند. در دنیای رئیس‌جمهور حقیقت اهمیتی ندارد. اعتراف مساوی با ضعف است. انکار همه‌چیز است. هرچه غضبناک‌تر، بهتر. اما این موضوع را از ترامپ نپرسید. قطعاً انکار می‌کند!”
