“نتانیاهو” در روسیه به دنبال چیست؟
با نزدیک شدن به زمان امضای تعلیق تحریمهای هستهای توسط رئیس جمهور ایالات متحده و بعد از سخنرانی اخیر نتانیاهو علیه ایران، حالا نخست وزیر اسرائیل قرار است روز چهارشنبه با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دیدار کند که این دیدار از جهاتی بسیار حائز اهمیت است.
حساسیت دیدار نتانیاهو و پوتین
به گزارش فرارو؛ رسانههای رژیم صهیونیستی طی روزهای اخیر اعلام کردند که قرار است چهارشنبه هفته جاری نخستوزیر این رژیم دیداری با رئیس جمهور روسیه داشته باشد و قرار است در این سفر درباره «تحولات خاورمیانه» گفتگو کند. این دیدار در حالی انجام میشود که روابط میان اسرائیل و روسیه در هفتههای اخیر به واسطه حملات هوایی و موشکی چندباره رژیم صهیونیستی به مناطق مختلفی از سوریه، در شرایط خوبی قرار ندارد، اما بنا بر گفته نتانیاهو دیدار با پوتین مهمتر از همیشه است.
گفتنی است که در دو سال گذشته نتانیاهو چندین بار به مسکو سفر و با پوتین گفتگو کرده است. محور عمده این سفرها بحران سوریه و پرونده هستهای ایران بوده است. آخرین دیدار این دو مقام روسی و اسرائیلی به بهمن سال ذشته بر میگردد که در آن دیدار نیز نتانیاهو با تکرار ادعاهای گذشته خود عنوان کرده بود: «اسرائیل پیوسته آماده رویارویی با «خطرات ناشی از ایران و گروههای تروریستی» و در صدر آنها «ایدئولوژیهای صادراتی» از ایران است که «آشکارا خواهان نابودی اسرائیل است» و کشورش «با همه توان» برای با این خطرات در کنار جهان میایستد تا «آینده بشریت را تضمین کند».
هرچند نخستوزیر رژیم صهیونیستی از پیش گفته بود از فرصت دیدار جدید با رئیسجمهور روسیه برای هشدار نسبت به خطرات «تثبیت حضور ایران در منطقه» استفاده میکند و پیش از پرواز به سوی مسکو نیز گفت که «ایران لبنان را به سایت موشکی بدل کرده اسـت»، اما آن دیدار هم نتیجه خاصی در پی نداشت.
اما دیدار پیشرو همانطور که نتانیاهو هم اشاره کرده است از اهمیت خاصی برخوردار است. از یک سو تنها یک هفته تا زمان تصمیمگیری تراپ برای ماندن یا خروج از برجام باقی مانده است و از سوی دیگر روسیه این روزها شرایط مناسبی ندارد نسبت به زمان دیدارهای گذشته نتانیاهو با پوتین، وضعیت متفاوتی را تجربه میکند.
روسیه به دنبال ایجاد بالانس در منافع خود با ایران و اسرائیل است
در همین خصوص محسن جلیلوند مدرس روابط بینالملل در گفتگو با فرارو عنوان کرد: «مدتی است که با نزدیک شدن به زمان امضای تعلیق تحریمها توسط دونالد ترامپ بار دیگر نتانیاهو فعالیت دیپلماتیک خود را افزایش داده است که این مسئله دفعات قبل هم در موعد امضا اتفاق افتاده بود. نمایشی هم هفته گذشته در خصوص اسناد و مدارک اجرا کرد نیز در همین راستا بود. از سوی دیگر طی این روزها دیدارهای متعددی هم با مقامات کشورهای مختلف انجام داده است و با توجه به اینکه شخصا در راس این اقدامات قرار گرفته است و به جای وزیر امور خارجهاش، خودش به این سفرها میرود، بیانگراین است که با تمام توان در تلاش است فشارهای بینالمللی را در قبال ایران افزایش دهد.»
وی ادامه داد: «قاعدتا در همین راستا باید دیداری هم با پوتین برگزار میکرد. زیرا به هرحال رابطه ایران و روسیه بسیار نزدیک است و بارها این کشور به روشهای مختلف از ایران حمایت کرده و اسرائیل و ایالات متحده را برای افزایش فشار به ایران ناکام گذاشته است. به همین دلیل نتانیاهو در تلاش است که پوتین را قانع کند اگر مسئلهای اتفاق افتاد، از ایران حمایت نکند. حالا اینکه روسها تا با توجه به منافع ملی خودشان چه تصمیمی بگیرند بستگی به این دارد که نتانیاهو چه موضوعاتی را در این دیدار مطرح و چه پیشنهاداتی را ارائه کند.»
او تصریح کرد: «روسیه الان وضعیت مناسبی ندارد. آنها از یک سو تحت فشار اسرائیل هستند و از سوی دیگر آمریکا هم دوباره در حال تشکیل ناوگان دوم خودشان در اقیانوس اطلس هستند که هفت سال پیش منحل کرده بودند. از سوی دیگر روسها مدتی است که ارمنستان که پایگاهشان در قفقاز بود را از دست داده اند و بعید نیست آمریکاییها هم در تلافی تحرکات روسیه در سوریه این کشور را تحت کنترل بگیرد و با توجه به اینکه گرجستان و آذربایجان هم در اختیار آمریکاییها است، بنابراین روسیه شرایط مناسبی ندارد و به نظر میرسد سعی کند شرایط فعلی را به نوعی بالانس کند تا فشارهای موجود را کاهش دهند.»
این تحلیلگر مسائل بینالملل گفت: «بنابراین با توجه به نفوذی که اسرائیل و گروههای یهودی در آمریکا بر روی ترامپ، و کنگره و سنا دارند، روسیه احتمالا در برخی موضوعات به یک توافقهایی با آنها خواهد رسید. اما همانطور که گفتم هنوز مشخص نیست این توافق بر سر چه موضوعاتی است و این کاملا به پیشنهادات نتانیاهو بستگی دارد. به همین دلایل است که این دیدار نتانیاهو همانطور که خودش هم اشاره کرده، بسیار مهم خواهد بود. ولی به عقیده من روسها در شرایطی قرار ندارند که بتوانند حالت تهاجمی به خود بگیرند و به نوعی دست بالا را ندارند و باید امتیاز بدهند و توان مالی و معنویشان آنقدر نیست که بتوانند کار خاصی انجام دهند؛ لذا به عقیده من حدود یک یا دوسال روسها در حالت استندبای قرار خواهند گرفت.»
این استاد دانشگاه درباره اینکه آیا میتوان از الان با توجه به تمایل روسیه برای کاهش فشارها بر روی خودش، حمایتش از ایران را تمام شده بدانیم یا خیر، گفت: «من نمیتوانم از الان این حمایت را تمام شده بدانم. زیرا روسها به نظر من سعی میکند به گونهای رفتار و تصمیمگیری کند که نه منافعش با ایران در خطر قرار بگیرد و نه با اسرائیل؛ بنابراین نمیتوان با قاطعیت گفت که دست از حمایت از ایران برمیدارد. تجربه نشان داده است که روسها معمولا به گونهای عمل میکنند که منافشان به خطر نیافتد و هر دو کشور را داشته باشند.»
جلیلوند در پاسخ به این سوال که شرایط ایران به چه شکل خواهد شد گفت: «ایران طی این مدت فشارهای زیادی از لحاظ اقتصادی تحمل کرده است و از طرف دیگر بدون شک بعد از ۲۲ اردیبهشت این فشارها افزایش پیدا خواهد کرد؛ بنابراین وضعیت ایران کاملا دفاعی است، اما اینکه دوباره ایران از کجا تحرکات و حملات خود را آغاز کند، بستگی به نظر مقامات کشور دارد. به نظر من اگر ایران بتواند این برهه زمانی که در حالت دفاعی قرار دارد و فشارهای زیادی را تحمل میکند، پشت سر بگذارد میتواند دوباره حالت تهاجمی به خود بگیرد.»
دلباختگی به روسیه استتراتژیهای ایران را تغییر داده است
همچنین علی بیگدلی دیگر استاد روابط بینالملل در گفتگو با فرارو ضمن بیان این نکته که تنها موضوعی که در این دیدار مورد بررسی و بحث قرار خواهد گرفت برجام نیست، اظهار کرد: «زیرا اسرائیل با تمام توان در تلاش است که بتواند جلوی افزایش توان نظامی و موشکی ایران را بگیرد و روسیه هم در این مسئله بسیار تاثیرگذار است؛ بنابراین به دنبال این است که پوتین را قانع کند تا از فروش سلاحهای جدید به ایران خودداری کند و به نوعی دست حمایت خود را از پشت ایران بردارد و مانع از ساخت پایگاههای نظامی ایران در سوریه شود.»
او ادامه داد: «مشابه این دیدار مدتها قبل هم اتفاق افتاده بود. اگر خاطرتان باشد زمانی که موعد تحویل موشکهای S۳۰۰ رسیده بود نتایناهو یک سفر به مسکو داشت تا بتواند پوتین را متقاعد کند تا از تحویل این موشکها منصرف شود، اما در آن دیدار پوتین حاضر به این توافق نشد و معتقد بود که قرارداد این موشکها برای قبل از برجام است و نقض توافق هستهای محسوب نمیشود و باید آنها را تحویل ایران دهد.»
وی درباره این که دیدار پوتین و نتانیاهو تا چه حد ممکن است موفقیت آمیز باشد، گفت: «روسیه شرایط مناسبی ندارد و مجبور است که به نوعی هوای نتانیاهو اسرائیل را داشته باشد. زیرا به هرحال فشار اقتصادی که امریکا طی ماههای اخیر بر آنها تحمیل کرده اند، پوتین را به شدت تحت فشار قرار داده است. در چنین شرایطی هم با توجه به اینکه روسها، ایران و سوریه را به گروگان گرفته است اگر قرار باشد میزان فروش تسلیحات نظامی به ایران را کاهش دهند باید اسرائیل و آمریکا امتیازاتی به آنها بدهند.»
بیگدلی درخصوص شرایط ایران در این موضوع عنوان کرد: «همانطور که عرض کردم روسها با ایران در حال بازی است و به همین دلیل نباید مقامات ما خیلی دلباخته روسیه شوند و تصمیماتشان را با اتکا به پوتین اتخاذ کنند. آنها پیشتر هم در مواردی پشت ایران را خالی کرده بودند و ثابت کردند که طرفشان را رها میکنند. نمونه آن تنها داشتن عربها در جنگ ۱۹۷۳ است؛ بنابراین باید خیلی حواسمان جمع باشد که اگر روسیه بر سر ما و سوریه دست به معاملهای با آمریکا و اسرائیل زد، ما در یک شرایط پیشبینی نشدهای قرار نگیریم.»
این تحلیلگر مسائل بینالملل تاکید کرد: «متاسفانه ما از استقلال سیاسی خودمان تا حدودی فاصله گرفته ایم و دلباختگی به روسیه از حد گذشته است و به نوعی موجب شده استراتژیهای ما تا حدودی تغییر کند. این درحالی است که اگر خاطرتان باشد چندبار در زمان تحریمها روسیه علیه ایران رای داد. با وجود این حالا ما گمان میکنیم که با وصل شدن به روسیه میتوانیم در برابر آمریکا مقاومت بیشتری بکنیم که این کاملا اشتباه است. ما نباید روی حمایت مستقیم روسیه و حمایت غیرمستقیم چین حساب باز کنیم و به دنبال سیاستی باشیم که منافعمان را تامین میکند.»