پیروی گواتمالا از آمریکا درخصوص قدس/ «ریز کشورها» یاور ترامپ
پیروی گواتمالا از آمریکا در مسئله بیت المقدس نشان دهنده انزوای واشنگتن است؛ انزوایی که آمریکا مجبور است در ائتلافی نامتناسب با ۷ کشور کوچک کارائیب آن را تحمل کند.
در حالی که اعتراضات و مخالفت‌های جهانی علیه اقدام جنجالی ترامپ در مورد به رسمیت شناختن شهر بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل همچنان ادامه دارد، حال منابع خبری از تصمیم مشابه رئیس جمهور گواتمالا درباره بیت المقدس خبر می‌دهند.
«جیمی مورالس» رئیس جمهوری گواتمالا، به تازگی در حساب کاربری خود در توئیتر اعلام کرد که به وزارت خارجه کشورش دستور انتقال سفارتخانه این کشور در اسرائیل، از تل‌آویو به قدس(اورشلیم) را صادر کرده است.
براین اساس گواتمالا نخستین کشوری است که با تصمیم مناقشه‌برانگیز دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در انتقال سفارتخانه ایالات متحده در اسرائیل از تل‌آویو به بیت‌المقدس همراهی کرده است.
با این حال اگرچه نام گواتمالا به عنوان یکی از فقیرترین کشورهای آمریکای مرکزی پیش از این کمتر شنیده می‌شد، اما حال اقدام جنجال برانگیز رئیس جمهور این کشور باعث شده تا نام این کشور نه چندان آشنا و معروف برای بسیاری مطرح شود. در واقع آن چه نام گواتمالا را حال در رسانه‌ها مطرح ساخته است اقدام جنجالی جیمی مورالسِ رئیس جمهور کمدین کار گواتمالا است و برای بسیاری این سوال مطرح است که چرا گواتمالا به مشابه‌سازی اقدام ترامپ در مورد شهر بیت المقدس روی آورده است؟
ترس از ترامپ
گواتمالا یکی از ۷ کشوری بود، که در کنار آمریکا، با قطعنامه سازمان ملل، علیه تصمیم ترامپ در به‌رسمیت شناختن بیت‌المقدس به‌عنوان پایتخت اسرائیل، مخالفت کرد.
هفته گذشته مجمع عمومی سازمان ملل به قطعنامه‌ای رای داد که براساس آن هرگونه تغییر یک جانبه وضعیت شهر بیت المقدس غیرقانونی اعلام گردید. براساس این قطعنامه به طور مشخصی اقدام ترامپ در مورد شهر بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل، اقدامی غیرقانونی و از نظر جامعه بین المللی فاقد مشروعیت قلمداد می‌شد. این قطعنامه که از جانب مصر به مجمع عمومی پیشنهاد شد، چند روز پیش از آن در شورای امنیت با رای مثبت ۱۴ عضو از ۱۵ عضو روبرو شد و تنها واشنگتن بود که با وتو از تصویب آن در شورای امنیت جلوگیری کرده بود. با این حال پس از وتوی این قطعنامه در شورای امنیت، مصر همین قطعنامه را در مجمع عمومی سازمان ارائه داد و در آن‌جا با رای بالای ۱۲۸ کشور عضو تصویب شد.
اگرچه تصویب قطعنامه مجمع عمومی جنبه الزام آور ندارد، اما رای مثبت قابل توجه کشورهای عضو مجمع عمومی در مقابل رای مخالف آمریکا تنها یک نشانه داشت و آن هم انزوای جهانی ایالات متحده. شاید محاسبه همین فضای سنگین در سازمان ملل بود که یک روز پیش از رای‌گیری؛ ترامپ در اقدامی نادر و بی‌سابقه تهدید کرد که در موضوع کمک‌های مالی آمریکا به کشورهایی که رای مثبت به قطعنامه دهند تجدید نظر خواهد کرد و حتی «نیکی هیلی» سفیر به شدت راست‌گرای واشنگتن در سازمان ملل پا را فراتر گذاشت و گفت که اسامی کشورهای رای دهنده به قطعنامه بیت المقدس در مجمع عمومی را به ترامپ گزارش خواهد داد.
با این حال تهدید کشورهای سازمان ملل توسط ترامپ، به طور کامل برای وی بی نتیجه نبود. تهدید به قطع کمک‌های مالی توسط ترامپ باعث شد تا علاوه بر گواتمالا، ۶ کشور کوچک و کمتر شناخته دیگر نیز شامل هندوراس، توگو، نائورو، جزایر مارشال، میکرونزی و پالائو نیز از ترس قطع کمک‌های مالی‌شان توسط آمریکا به خواست مورد نظر واشنگتن در مخالفت با قطعنامه سازمان ملل رای دهند.
همه این کشورها از جمله گواتمالا، کشورهایی به شدت فقیر در آمریکای مرکزی به شمار می‌روند و گواتمالا با ۱۶ میلیون نفر جمعیت بزرگترین کشور در میان این دسته از کشورهاست. از نظر درآمدی، اقتصاد هر ۷ کشور برپایه کشاورزی و صادرات محصولات خام به آمریکا می‌چرخد و تنها گواتمالا دارای بخش کوچک ۱۲درصدی از صنعت است که همان صنایع نیز حاصل مونتاژ برخی محصولات صنایع کوچک آمریکایی است.
براساس گزارش مرکز پژوهشی کنگره آمریکا، بیش از ۵۱ درصد از کمک‌های مالی واشنگتن به کشورهای قاره آمریکا یعنی چیزی حدود ۱میلیارد دلارفقط به کشورهای حوزه کارائیب و بویژه ۳ کشور گواتمالا، هندوراس و السالوادر اختصاص دارد. در سال ۲۰۱۶ گواتمالا ۲۲۶ میلیون دلار و هندوراس ۱۶۳میلیون دلار کمک مالی از وزارت خرانه داری آمریکا دریافت کرده‌اند و در این وضعیت مشخص است که تهدید به قطع کمک از جانب ترامپ چه ترس بزرگی می‌تواند برای این کشورها به همراه داشته باشد.
انتقام رئیس جمهور گواتمالا از سازمان ملل
در عین حال پیروی رئیس جمهور گواتمالا از تصمیم ترامپ و نقض قطعنامه سازمان ملل در مورد فلسطین، خود بی تاثیر از مسائل اخیر در ارتباط با رئیس جمهور کمدین گواتمالا نیست. جیمی مورالس، کمدین سابق تلویزیونی، وقتی در تیرماه ۱۳۹۴ پیروز انتخابات ریاست جمهوری کشورش شد، درست مانند همتای امروزی خود در آمریکا، دونالد ترامپ هیچ سابقه‌ای در دنیای سیاست نداشت و با شعار مبارزه با فساد و بیان داستان‌هایش درباره اصل و نسب روستایی خود و جوک‌هایی که طی ۱۴ سال فعالیت در تلویزیون تعریف کرد، توانست رای بسیاری را جلب کند.
اما دیری نگذشت که مورلاس خود متهم به فساد شد. از اوایل امسال چندین پرونده در ارتباط با فساد مالی رئیس جمهور فعلی گواتمالا توسط کمیسیون ضدفساد سازمان ملل پیگیری شد و در نهایت در شهریور ماه امسال، «ایوان ولاسکز گومز» رئیس کمیسیون مبارزه با فساد سازمان ملل متحد اعلام کرد که منابع مالی کمپین انتخاباتی مورالس رئیس جمهور فعلی غیرشفاف و ممکن است بخشی از کمک‌های انسانی سازمان ملل صرف رقابت انتخاباتی مورالس شده باشد. اعلام این موضوع با خشم مورلاس روبرو شد و حتی دستور اخراج نماینده سازمان ملل را از گواتمالا صادر کرد، هرچند این دستور توسط دادگاه لغو شد. با این حال حمله رئیس جمهور گواتمالا از آن زمان علیه سازمان ملل شدت گرفت و در حال حاضر نادیده گرفتن قطعنامه سازمان ملل درباره فلسطین توسط رئیس جمهور گواتمالا بخشی از تلاش وی برای بی اعتبار کردن احکام و قطعنامه‌های سازمان ملل ارزیابی می‌شود.
جلب پایگاه مسیحیان تبشیری
از سوی دیگر بخش بزرگی از مسیحیان آمریکای مرکزی را مسیحیان تبشیری تشکیل می‌دهند که این تعداد در گواتمالا نزدیک به ۵۰ درصد جمعیت این کشور است. مسیحیت تبشیری به عنوان نزدیک‌ترین جریان مسیحی به صیهونیسم شناخته می‌شود و به اعتقاد این گروه اعلام بیت المقدس به عنوان پایتخت صهیونیسم زمینه ساز ظهور مسیح منجی خواهد بود.
براین اساس، رئیس جمهور گواتمالا در شرایطی که در داخل کشورش بدلیل برخی اخبار پیرامون فساد مالی در موقعیت ضعیفی به سر می‌برد، شاید با حساب کسب حمایت بیشتر از جانب مسیحیان تبشیری از به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان مرکز رژیم صهیونیستی سخن گفته تا فشارهای داخلی مخالفان خود را کاهش دهد.
با این حال پیروی گواتمالا به همراه ۶ کشور نه چندان شناخته شده دیگر با آمریکا در مسئله بیت المقدس، بیش از آن که به تقویت موضع آمریکا منجر شود، برخلاف آن انزوای بین‌المللی ایالات متحده در مسئله فلسطین را نشان می‌دهد. انزوایی که حال واشنگتن مجبور است نه با همراهی متحدان اروپایی و غربی خود بلکه در ائتلافی ناجور و نامتناسب با هفت کشور کوچک کارائیب آن را تحمل کند.
