موهای زاید زنان نشانه چه بیماری‌هایی است؟

بیشتر خانم‌ها درگیر موهای زاید صورت و بدن هستند که می‌توان از روی آنها به وجود برخی از بیماری‌ها پی برد.

موهای زاید یا ناخواسته ای که روی بدن و صورت زنان رشد می کند نتیجه بیماری به نام هیرسوتیسم (مردمویی) است. همه خانم ها روی صورت و بدن خود موهایی با بافت نازک و رنگ روشن دارند. تفاوت اصلی بین موهای معمولی بدن و صورت زنان و موهای ناشی از هیرسوتیسم نوع بافت آن است.

موهای زائد یا ناخواسته ای که روی صورت ، بازوها، پشت یا سینه برخی زنان رشد می کند به طور معمول ضخیم و تیره رنگ هستند. الگوی رشد هیرسوتیسم در زنان با باکتری سازی همراه است و زنان مبتلا به این بیماری خصوصیاتی مرتبط با هورمون های مردانه دارند.

هیرسوتیسم موهای زائد در نواحی مانند صورت و پایین شکم است که به طور معمول در آقایان مشاهده می شود. بر اساس نتایج یک مطالعه هیرسوتیسم بین 5 تا 10 درصد از زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری به صورت ارثی زیاد مشاهده می شود یعنی اگر مادر خواهر یا یکی دیگر از بستگان زن شما به آن مبتلا باشند احتمال رشد موهای ناخواسته در شما نیز افزایش می یابد.

این عارضه در زنان مدیترانه ای، آسیای جنوبی و خاورمیانه بیشتر رخ می دهد. رشد موهای زائد بدن خطرناک نیست، اما عدم تعادل هورمونی که می تواند منجر به بروز آن شود ممکن است سلامت فرد را به خطر بیندازد.

چرا زنان موهای زاید یا ناخواسته دارند؟

زنان به دلیل سطح بالاتر از حد طبیعی آندروژن از جمله تستوسترون دچار موهای زائد بدن یا صورت می شوند. همه ماده ها آندروژن تولید می کنند، اما سطح آنها به طور معمول پایین است. برخی شرایط خاص پزشکی می تواند باعث تولید بیش از حد آندروژن در زن شود که باعث رشد موهای الگوی مردانه و سایر ویژگی های مردانه مانند صدای بم می شود.

سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یکی از دلایل شایع هیرسوتیسم است و بر اساس تحقیقات از هر 4 مورد هیرسوتیسم 3 مورد را شامل می شود. ایجاد کیست های خوش خیم در تخمدان ها بر تولید هورمون تاثیر می گذارند و منجر به نامنظم شدن دوره های قاعدگی و کاهش باروری می شوند. دفتر بهداشت زنان اظهار می دارد زنان مبتلا به PCOS اغلب از آکنه از وضعیت متوسط تا شدید رنج می برند و دارای اضافه وزن هستند. علائم دیگر شامل موارد زیر است:

خستگی

تغییرات خلق و خوی

ناباروری

درد لگن

سردرد

مشکلات خواب

اختلالات غده فوق کلیه

دلیل دیگر عدم تعادل هورمونی که باعث رشد بیش از حد مو می شود شامل این اختلالات غده فوق کلیه است:

سرطان غده فوق کلیه

تومورهای فوق کلیوی

هیپرپلازی آدرنال مادرزادی

بیماری کوشینگ

غدد فوق کلیوی درست بالای کلیه ها واقع شده و مسئول تولید هورمون هستند. افرادی که هیپرپلازی آدرنال مادرزادی دارند بدون آنزیمی که برای تولید هورمون لازم است متولد می شوند. افراد مبتلا به بیماری کوشینگ سطح کورتیزول بالاتر از حد طبیعی دارند. کورتیزول برخی اوقات “هورمون استرس” نیز نامیده می شود. همه این شرایط بر نحوه تولید آندروژن در بدن تاثیر می گذارد.

علائم اختلالات غده فوق کلیوی شامل موارد زیر است:

فشار خون بالا

ضعف استخوان و عضله

اضافه وزن در قسمت بالای بدن

سردرد

سطح قند خون بالا یا پایین

داروها

رشد بیش از حد موی بدن یا صورت نیز می تواند ناشی از مصرف هر یک از داروهای زیر باشد:

ماینوکسیدیل که برای تحریک رشد مو استفاده می شود

استروئیدهای آنابولیک که انواع سنتزی تستوسترون هستند

تستوسترون که در صورت کمبود تستوسترون مصرف می شود

سیکلوسپورین داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی که اغلب قبل از پیوند اعضا استفاده می شود

در برخی موارد زنان ممکن است هیرسوتیسم ایدیوپاتیک را تجربه می کنند یعنی هیچ دلیلی قابل تشخیص برای چرایی ایجاد هیرسوتیسم وجود ندارد که به طور معمول این عارضه مزمن و درمان آن سخت تر است.

تشخیص هیرسوتیسم

پزشک هنگام تشخیص هیرسوتیسم شرح حال پزشکی مفصلی را ثبت می کند. در مورد مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید تا به آنها برای تشخیص علت بیماری کمک کند. پزشک به احتمال زیاد آزمایش خون را برای اندازه گیری سطح هورمون تجویز می کند. در برخی موارد پزشک برای اطمینان از ابتلا به دیابت آزمایش خون تجویز می کند. سونوگرافی یا اسکن ام آر آی از تخمدان ها و غدد فوق کلیه برای بررسی وجود تومورها یا کیست ها نیز ضروری است.

درمان موهای زائد یا ناخواسته

مدیریت هورمون

اگر اضافه وزن دارید به احتمال زیاد بنابر توصیه پزشک باید برای کاهش رشد موهای خود لاغر شوید. چاقی نحوه تولید و پردازش هورمون های بدن را تغییر می دهد، بنابراین حفظ وزن سالم و مناسب ممکن است سطح آندروژن را بدون استفاده از دارو اصلاح کند.

اگر رشد بیش از حد مو از علائم ابتلا به PCOS یا اختلالات فوق کلیوی است ممکن است به درمان نیاز داشته باشید. دارو درمانی به صورت مصرف قرص های ضدبارداری و داروهای ضدآندروژن به تعادل سطح هورمون کمک می کند.

داروهای ضدآندروژن:

آندروژن های استروئیدی و آنتی آندروژن های غیراستروئیدی گیرنده های آندروژن را مسدود کرده و تولید آندروژن را از غدد فوق کلیوی، تخمدان ها و هیپوفیز کاهش می دهند.

قرص های ترکیبی ضدبارداری:

این قرص ها که هم استروژن دارند و هم پروژسترون ممکن است به کوچک شدن کیست های PCOS کمک کنند، همچنین استروژن به کاهش موهای زائد کمک می کند. این داروها به طور معمول راه حل طولانی مدت برای درمان هیرسوتیسم هستند. بعد از 3 تا 6 ماه درمان دارویی به احتمال زیاد متوجه پیشرفت خواهید شد.

کرم

پزشک احتمال می رود داروی افلورنتین را برای کاهش رشد موهای صورت تجویز کند. با مصرف این دارو رشد موهای صورت باید پس از یک تا 2 ماه کند شود. از عوارض جانبی مصرف آن می توان به بثورات پوستی و تحریک اشاره کرد.

حذف مو

تکنیک های حذف مو یک روش غیرپزشکی برای کنترل موهای زائد یا ناخواسته است. اینها همان روش های از بین بردن مو هستند که بسیاری از خانم ها برای جلوگیری از رشد مو در پاها، خط بیکینی و زیر بغل استفاده می کنند.

اپیلاسیون و تراشیدن مو و موهای زائد:

اگر دچار هیرسوتیسم هستید بیشتر از اپیلاسیون، اصلاح و موبر استفاده کنید. همه این موارد مقرون به صرفه هستند و بلافاصله اثر می گذارند، اما به درمان مداوم نیاز دارند.

لیزر موهای زائد:

لیزر موهای زائد شامل استفاده از اشعه های نور متمرکز برای آسیب رساندن به فولیکول های مو است. فولیکول های آسیب دیده نمی توانند مو تولید کنند و موهایی که در حال حاضر هستند نیز از بین می روند. با درمان های کافی لیزر موهای زائد می تواند نتایج دائمی یا تقریبا دائمی به همراه داشته باشند.

الکترولیز:

برداشتن مو با استفاده از جریان الکتریکی است. هر فولیکول مو را به صورت جداگانه درمان می کند، بنابراین جلسات طولانی تر می شود.

از بین بردن موهای زائد با لیزر و الکترولیز گران است و برای دستیابی به نتایج مطلوب نیاز به چندین جلسه دارد. برخی از بیماران نیز این روش های درمانی را ناخوشایند یا کمی دردناک توصیف می کنند.

چشم انداز درباره موهای زائد یا ناخواسته

موهای بیش از حد یا ناخواسته بدن و صورت چالش طولانی مدت است. اکثر زنانی که عدم تعادل هورمونی تشخیص داده شده به خوبی به درمان پاسخ می دهند، اما اگر سطح هورمون مجددا هماهنگ نشود مو رشد می کند. بسته به علت اصلی بروز و انتخاب روش درمانی، درمان هیرسوتیسم ممکن است یک تعهد مادام العمر باشد یا نباشد. لیزر موهای زائد یا الکترولیز می تواند نتایج ماندگار تری نسبت به اصلاح، اپیلاسیون یا موهای زائد ایجاد کند. شرایطی مانند PCOS یا اختلالات غده فوق کلیه که باعث هیرسوتیسم می شود ممکن است نیاز به درمان مادام العمر داشته باشد.

منبع: رکنا