موج شیوع آنفلوآنزا در کشور به‌دلیل کمبود واکسن
در حال حاضر، ایران با شیوع گسترده سه ویروس مختلف روبه‌رو است: آنفلوآنزا، کووید-۱۹ و سرماخوردگی. از جمله این‌ها، آنفلوآنزا در سال جاری رشد چشمگیری داشته و وضعیت بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مشابه دوران پاندمی کرونا شده است.
بر اساس اعلام مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، از مجموع بیماران مبتلا به عفونت‌های تنفسی، ۳ درصد به کرونا، ۱۰ درصد به ویروس سرماخوردگی و ۲۵ درصد به آنفلوآنزا مبتلا هستند. در حال حاضر، ویروس H1N1 که در سال‌های ۲۰۰۹-۲۰۱۰ به عنوان آنفلوآنزای خوکی شناخته می‌شد، در کشور در گردش است.
در پی شیوع گسترده آنفلوآنزا، کمبود واکسن این بیماری به یکی از مسائل اصلی کشور تبدیل شده است.
براساس گزارش‌ها، سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، قباد مرادی، اعلام کرده که حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار دوز واکسن آنفلوآنزا توزیع شده که بخشی از آن واکسن ایرانی بوده است. این در حالی است که رئیس وقت سازمان غذا و دارو، از توزیع بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن خبر داده بود، آماری که با اظهارات مرادی تفاوت دارد.
پزشکان و متخصصان بیماری‌های تنفسی در بیمارستان‌ها از کمبود واکسن انتقاد کرده و علت این وضعیت را تغییرات دولتی و بی‌توجهی به واردات به‌موقع واکسن‌ها می‌دانند. به گفته هادی یزدانی، پزشک بیمارستان سینا در اصفهان، تاخیر در سفارش واکسن‌های خارجی باعث شده که بسیاری از افراد از دریافت واکسن محروم بمانند. مرادی نیز تحریم‌ها را عامل محدودیت واردات واکسن می‌داند و تأکید می‌کند که گروه‌های اولویت‌دار همچون کادر درمان و افراد با بیماری‌های زمینه‌ای نتوانسته‌اند واکسن مورد نیاز خود را دریافت کنند.
در شرایطی که واکسن‌ها به تعداد محدود وارد کشور شده‌اند، وضعیت مراکز درمانی مشابه دوران کرونا شده است. همچنین، نبود واکسن مناسب برای پیشگیری از کووید-۱۹ هم وضعیت را پیچیده‌تر کرده است. کارشناسان بهداشتی همچنین از افزایش موارد ابتلا به ویروس آنفلوآنزا در کشورهای دیگر خبر داده‌اند و هشدارهایی درباره افزایش ابتلا به این ویروس در ایران نیز مطرح شده است.
علیرضا ناجی، ویروس‌شناس و رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، یکی از دلایل اصلی افزایش ابتلا به آنفلوآنزا را عدم استقبال مردم از واکسن ایرانی عنوان می‌کند. وی همچنین از شیوع بالای این ویروس در بیمارستان‌ها سخن می‌گوید و تأکید دارد که حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد موارد بیماری‌های تنفسی در بیمارستان‌ها مربوط به آنفلوآنزا است. همچنین، افزایش موارد ابتلا به کووید-۱۹ نیز گزارش شده است، اما این تعداد کمتر از موارد ابتلا به آنفلوآنزا است.
در این میان، کارشناسان بهداشتی از جمله هادی یزدانی و علیرضا ناجی بر ضرورت پیشگیری از خوددرمانی و مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق بیماری تأکید می‌کنند. از آنجا که درمان‌های اختصاصی برای این ویروس‌ها به میزان کافی در دسترس نیست، توجه به درمان علامتی و پرهیز از داروهای غیرضروری و کورتنی بسیار مهم است.
پیش‌بینی می‌شود که روند شیوع آنفلوآنزا تا یک‌ماه دیگر ادامه داشته باشد و وضعیت به‌ویژه در میان گروه‌های پرخطر مانند کودکان و افراد مسن و بیمار، وخیم‌تر شود. برای پیشگیری از بروز عوارض جدی، لازم است که واکسیناسیون در گروه‌های هدف انجام شود و در صورت ابتلا، درمان در ۴۸ ساعت اول آغاز شود تا از بستری شدن و مرگ جلوگیری شود.
در نهایت، در شرایطی که ویروس‌های آنفلوآنزا، کووید-۱۹ و راینوویروس‌ها به سرعت در حال چرخش هستند و واکسیناسیون به‌طور مناسب انجام نمی‌شود، مراقبت‌های بهداشتی عمومی و استفاده از ماسک به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری توصیه می‌شود.
