موانعی که زنان را برای کار به «پایتخت» می‌کشاند
رئیس موسسه ملی مطالعات جمعیتی با انتقاد از نادیده گرفتن ظرفیت زنان تحصیل کرده در توسعه پایدار گفت: برخی موانع فرهنگی و ساختاری، مانند برخی ملاحظات خانواده‌ها درباره نقش‌آفرینی اقتصادی زنان و نبود بازار کار مناسب برای آنان در برخی نقاط کشور باعث افزایش روند مهاجرت آنان به کانون‌هایی مانند شهر تهران شده است.
محمد جلال عباسی شوازی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه یکی از مهمترین وقایع دهه های اخیر در کشور، افزایش میزان تحصیلات دختران بوده است، افزود: نظام حکومتی در سالهای اخیر برای برقراری عدالت آموزشی و تحصیلی میان دخترانی که در دهه های گذشته و قبل انقلاب به امکانات آموزشی دسترسی نداشتند، مراکز تحصیلات عالی را به نحوی گسترش داده که آنان رشد آموزشی بیشتری داشته باشند. این مساله پتانسیل های زیادی را برای کشور به همراه آورده است.
این استاد گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران، ادامه تحصیل زنان را نشان دهنده توانمندی آنان و جامعه دانست و تصریح کرد: این تغییرات برای جامعه بسیار مطلوب هستند، این درحالیست که تاکنون نتوانسته‌ایم زمینه‌های شغلی و مشارکت زنان در اقتصاد را فراهم کنیم. حاصل این سیاست نامتوازن این شده است که افراد تحصیل می کنند ولی دسترسی به شغل نداشته و یا دست کم مانند مردان در حوزه اقتصاد حضور ندارند.
عباسی شوازی با اشاره به حضور بیشتر زنان و دختران در دانشگاه ها و آمار رو به افزایش فارغ التحصیلان دانشگاهی اضافه کرد: با این وجود زمانیکه به مراکز صنعتی و خدماتی می رویم حضور زنان را پر رنگ نمی‌بینیم چرا که موانع ساختاری که در جامعه به وجود آمده زمینه را برای مشارکت زنان فراهم نمی‌کند.
وی با اشاره به افزایش مهاجرت به دنبال موانع ساختاری حضور زنان در عرصه های شغلی اظهار کرد: وقتی به طور طبیعی بازار کار برای زنان فراهم نباشد ممکن است به دنبال پیشرفت تکنولوژی، حمل و نقل، تغییر آمال و آرزوهای دختران تحصیلکرده جوان، تمایل به مهاجرت افزایش یابد. همچنین خانواده ای که می‌بیند فرزندش تحصیل کرده ولی شغلی ندارند انگیزه پیدا می‌کند تا به مناطقی مهاجرت کند که امکان کار بهتر، بیشتر و یا خدمات مناسب تر داشته باشد.
این استاد دانشگاه با تاکید بر لزوم رصد درست شاخص‌های جمعیتی در جامعه اظهار کرد: گاهی باید به این شاخص ها با دید مثبت نگاه کنیم. برای مثال وقتی شما زنان تحصیل کرده‌ای در اجتماع دارید این یک نکته مثبت به نظر می‌رسد، چرا از پتانسیل این زنان نباید استفاده کنیم؟ چرا فقط باید آن را به شکل بحران دید؟ این زنان تحصیل کرده و جوانان سرمایه ملی هستند.
این جمعیت شناس با بیان اینکه گاهی افراد برای ایجاد امنیت اقتصادی مهاجرت می کنند ادامه داد: اگر امکاناتی فراهم کنیم که زنان در مناطق و شهرها، شهرستان‌ها و نقاط حاشیه ای و روستایی خودشان ماندگار شوند، به توازن و تعادل محیطی خواهیم رسید.
رئیس موسسه ملی مطالعات جمعیتی با تاکید بر اینکه نمی توان بدون ارائه خدمات مردم را مجبور کنیم که در خانه خودشان بنشینند و به مناطق بهتر مهاجرت نکنند تصریح کرد: نمی شود درحالیکه در یک منطقه شغل به اندازه کافی وجود ندارد به خانواده ها گفت برای حفظ فرهنگ روستایی در آنجا باقی بمانند. این افراد نیازمند خدمات هستند. فرزند آنها باید تحصیل کند و سپس شغلی بیابد.
عباسی شوازی در پایان با اهمیت نگاه جامع نگر نسبت به مسائل جمعیتی گفت: بایستی شاخص های مختلف جمعیتی در کنار هم قرار بگیرند و آن موقع مسائل را تحلیل کرد. برای مثال باید درآمد، سطح رفاه، بیکاری، اشتغال و نابرابری جنسیتی و … در کنار هم قرار دهیم و آن موقع به پاسخ سوال ها برسیم و برنامه ریزی جامع‌تری داشته باشیم.
