منافع نتانیاهو از طولانی شدن جنگ/ آیا جنگ غزه سبب تداوم انسداد سیاسی در اسرائیل می شود؟
در حالی که به نظر می‌رسید کابینه جدید اسرائیل با همراهی حزب عربی رعم به زودی تشکیل خواهد شد، درگیری نیروهای اسرائیل با فلسطینی‌ها در قدس و آغاز جنگ در غزه، سبب به تأخیر افتادن مذاکرات از سوی منصور عباس شد. به نظر می‌رسد طولانی کردن جنگ در غزه، تنها انتخابی است که نتانیاهو برای فرار از پایان عمر سیاسی خود، پیش رو دارد.
«بازتاب»؛ آرش صفار- وبسایت تحلیلی «المانیتور» در یادداشتی به بررسی تبعات بحران امنیتی اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی و جنگ غزه بر تشکیل کابینه در تل‌آویو پرداخته است.
بنا بر این یادداشت، هفته گذشته، به نظر می‌رسید که کابینه جدید به ریاست «نفتالی بنت»، رهبر حزب «یامینا» در حال شکل‌گیری است و حتی تا ظهر روز دوشنبه رهبران بلوک «تغییر» -بلوک مخالف ائتلاف حاکم به رهبری نتانیاهو- به تشکیل سریع دولت خوش‌بین بودند؛ تصور بر این بود که نهایتا تا پایان هفته، «یائیر لاپید»، رهبر حزب «یش عتید»، موفقیت در تشکیل کابینه را به اطلاع رئیس‌جمهور اسرائیل خواهد رساند.
به باور نویسنده، تشکیل چنین کابینه‌ای هنوز محتمل است، اما ائتلاف تغییر با موانع جدی روبه‌رو است؛ در حالی که مذاکرات میان لاپید و بنت به خوبی پیش می‌رفت، به یک‌باره «التیماتوم حماس» مبنی بر «شلیک راکت‌ها» به تل‌آویو، در صورت عدم خروج نیروهای اسرائیل از محله «شیخ جراح» تا ساعت 6 عصر، شرایط را تغییر داد.
حالا، در پی عدم خروج نیروهای اسرائیل از شیخ جراح و عملی شدن تهدید از سوی حماس، مذاکرات تشکیل کابینه را متوقف شده است؛ این در حالی است که لاپید تنها 22 روز دیگر برای تشکیل کابینه فرصت دارد.
مطابق یادداشت المانیتور، نتیجه هر چه باشد، آشکار است که رهبری سیاسی اسرائیل، دستخوش تغییرات شدید و عمیقی خواهد بود که مهم‌ترین آن‌ها کنار رفتن قریب‌الوقوع نتانیاهو از قدرت، پس از 12 سال مداوم و حذف احزاب اولترا ارتدوکس یهودی –که در ائتلاف نتانیاهو، قدرت زیادی یافته بودند- از کابینه آتی است.
سومین تغییر، مشارکت فعال یک حزب عرب در ائتلاف حاکم خواهد بود؛ قرار بود که ظهر سه‌شنبه لاپید و بنت، برای نهایی کردن توافق، دیداری با «منصور عباس» رهبر حزب عربی «رعم» داشته باشند؛ لاپید و بنت، حتی پیش از دیدار، با تمام درخواست‌های عباس موافقت کرده بودند و تشکیل کابینه قطعی به نظر می‌رسید؛ با این حال اندکی پیش از نشست سه جانبه، رهبر حزب رعم، اعلام کرد که گفتگوها به دلیل حوادث عزه و قدس به تعویق می‌افتد.
نویسنده از قول منابع نزدیک به لاپید و بنت مدعی است که این تنها تأخیری تاکتیکی در توافق تشکیل کابینه است، چرا که در این روزهای سخت مردم فلسطین، برای منصور عباس دشوار است که نخستین حزب عربی باشد که به ائتلاف می‌پیوندد.
یادداشت در ادامه به ترکیب کابینه جدید، بر اساس توافقاتی که تا این جای کار شکل گرفته، پرداخته است؛ در کابینه جدید نفتالی بنت، برای دو سال پست نخست‌وزیری را در اختیار خواهد داشت و لاپید در مقام وزیر خارجه، معاون و جانشین او قرار خواهد گرفت؛ بعد از دو سال این دو جایگزین هم خواهند شد.
همچنین قرار است «آویگدور لیبرمن»، رهبر حزب «اسرائیل خانه ما» وزارت اقتصاد، «بنی گانتز»، رهبر حزب «آبی و سفید» وزارت دفاع، «گیدعون صعر»، رهبر حزب «امید جدید» وزارت دادگستری و «مراو میخائیلی»، رهبر «حزب کارگر» وزارت حمل‌ونقل را بر عهده بگیرند. سایر وزارتخانه‌ها هم میان اعضای احزاب بلوک تغییر تقسیم شده است.
به علاوه قرار است ترکیب کابینه امنیتی اسرائیل گسترده‌تر و متنوع‌تر شود؛ این موضوع از این جهت اهمیت دارد که در گذشته نتانیاهو تقریبا به طور کامل بر کابینه امنیتی مسلط بود و عملا امکان مخالفت با وی -به خصوص در دو موضوع مذاکرات با فلسطینی‌ها و توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های بزرگ- غیرممکن بود. هر چند قرار است لاپید و بنت، هر دو از حق وتوی تصمیمات کابینه امنیتی برخوردار شوند، ترکیب در نظر گرفته شده برای این کابینه، نشان‌دهنده تنوع دیدگاه‌ها در خصوص موضوعات امنیتی اسرائیل است.
در پایان، نویسنده پیش‌بینی کرده است که کابینه جدید، با هدف جلوگیری از فروپاشی ائتلاف، از ورود به موضوعات مجادله‌برانگیز خودداری خواهد کرد؛ همچنین این کابینه چاره‌ای جز درگیر شدن جدی در امور دیپلماتیک و امنیتی ندارد؛ چرا که از یک‌سو درگیری‌ها در جبهه غزه در حال تشدید است و از سوی دیگر، توافق جدیدی میان ایران و قدرت‌های بزرگ در حال شکل‌گیری است.
با توجه به آنچه از یادداشت گفته شد، توجه به تحولات در سرزمین‌های اشغالی و غزه، به نظر می‌رسد دیدگاه نزدیکان لاپید و بنت در خصوص تأخیر مقطعی و کوتاه در تشکیل کابینه، بیش از حد خوش‌بینانه باشد. مبنای این دیدگاه خوش‌بینانه بر این است که با فروکش درگیری‌ها در غزه و قدس، منصور عباس از فشار افکار عمومی عربی رهایی خواهد یافت و با پیوستن به ائتلاف، مسیر تشکیل کابینه را هموار می‌کند.
این در حالی است بنامین نتانیاهو بر احتمال طولانی بودن جنگ در غزه تأکید کرده است. همچنین، ارتش اسرائیل شروع به ارسال تانک‌های خود به مرز غزه کرده است که احتمال جنگ زمینی را تقویت می‌کند؛ با توجه به مهلت لاپید برای تشکیل کابینه، طولانی شدن جنگ احتمالا انسداد سیاسی در اسرائیل را تداوم می‌بخشد؛ موضوعی که کاملا با خواست نتانیاهو و متحدان ارتدوکس او منطبق است.
