معرفی سامانه «سجام» در راستای پیشگیری از وقوع جرم

مهدی رحیمی دبیر اجرایی سامانه سجام با بیان اینکه سامانه سجام زیرمجموعه یک فرآیند اجرایی است، گفت: این سامانه برای ستاد مردمی پیشگیری از وقوع جرم در نظر گرفته شده است تا  اقدامات ستاد از طریق این سامانه انجام شود. این ستاد مسبوق به سابقه بوده که با عنوان «ستادهای پیشگیری و حفاظت اجتماعی» که سابقا در دادگستری ها از سال ٨٣ فعالیت می کردند، مجددا باز تاسیس شد، ولی با توجه به رویکرد جدید فعالیتش را از سال ٩٥ شروع کرد و آیین نامه و مسائل اجرایی آن ابلاغ شد.

رحیمی عنوان کرد: در این زمینه استان‌ها شروع به جذب نیرو کردند. این به معنای استخدام کردن مردم نیست، بلکه مردم به صورت داوطلبانه درخواست عضویت و فعالیت در سامانه را داشتند. پس از طراحی، سامانه به صورت اینترنتی در بستر وب قرار گرفت تا افراد بتوانند به صورت عمومی نام خود را ثبت و خوداظهاری کنند که درخواست عضویت دارند. در نهایت اقدامات این افراد که درخواست عضویت داشتند از طریق سامانه انجام می شود و به آنها آموزش می‌دهیم و سازماندهی می‌کنیم و گزارشات و نظرات و پیشنهادات آنها را در حوزه های مختلفی که به صورت عمومی اعلام می کنیم، بررسی می کنیم. در ادامه در حوزه های اولویت دار کشور از آنها خدمات و اطلاعات دریافت کنیم. یکی از کارکردهایی که می توانیم در حال حاضر برای ستاد متصور شویم موضوع دریافت گزارش ها و نظرات است، البته مسائل دیگری هم هست که ان شاء الله در آینده اعلام و ابلاغ می شود.

وی افزود: در نظرداریم از اعضا بهره برداری کنیم، لیکن فعلا تمرکز روی دریافت گزارش‌هاست. این گزارش ها در سطح سامانه به صورت اینترنتی و رایانه‌ای گردش خواهد داشت. گزارشاتی که از افراد دریافت می شود به صورت محرمانه و ناشناس در سیستم ما ثبت می شود و پس از ثبت و تایید مسئولین هسته ای و استانی ما از طریق سامانه دولت بواسطه ارتباطی که با دستگاه های دولتی داریم گزارش ها را برای دستگاه‌های دولتی می‌فرستیم و مطالبه‌گری خواهیم داشت تا ان شاء الله دستگاه های دولتی نواقص را برطرف کنند. در نتیجه آنها عملکرد و بازخورد را به ما اطلاع دهند و ما آن را خدمت مردم اعلام کنیم.

دبیر اجرایی ستاد سجام با بیان اینکه کارگاه آموزشی مربیان آموزشی سجام را برگزار کرده‌ایم، اظهار کرد: از هر استان ٥ نفر  را در مرحله اول دعوت کردیم تا آموزش‌های اولیه و لازم به آنها داده شود و بتوانند در سطح استان همین آموزش‌ها را به اعضای خود ارائه دهند و آنها هم فعالیت خود را به صورت حداکثری و با تمام توان آغاز کنند.

وی اضافه کرد: از ٣١ استان برای شرکت در این کارگاه‌ها دعوت شد و به ٤ گروه تقسیم شدند. در گروه اول استان‌های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویر احمد، سمنان، تهران، قم، اصفهان، آذربایجان غربی و بوشهر حضور داشتند. در گروه دوم هرمزگان، ایلام، خوزستان، کرمانشاه، کردستان، البرز، قزوین و زنجان و در گروه سوم از استان های فارس، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، خراسان رضوی، کرمان، یزد و سیستان و بلوچستان دعوت به عمل آمد و در نهایت در گروه چهارم از استان های گیلان، لرستان، مرکزی، گلستان، مازندران، همدان، اردبیل و آذربایجان شرقی در این کارگروه ها حضور داشتند.

رحیمی در ادامه آماده نبودن امکانات و بسترهای ارتباطی را از مهمترین نواقصی که عملیاتی شدن سامانه را با تاخیر مواجه کرد بود، دانست و افزود: بسترهای ارتباطی این سامانه در سطح کشور آماده نبود و امکان ارتباطی ما کامل نشده بود. امسال خدا را شکر تا پایان سال ٩٥ این سامانه تکمیل شد. امیدواریم امسال با تمام توان کار را شروع کنیم. استان‌ها هم آمادگی خود را اعلام کردند و اقداماتی را انجام دادند. تاکنون حدود ١٣ هزار نفر نیرو به صورت داوطلبانه در سامانه ثبت نام کردند و اطلاعات خود را ارائه کردند. اطلاعات آنها شخصی و محرمانه نبوده و نیازی هم به اطلاعات محرمانه آنها نداریم؛ زیرا قصد داریم از خدمات و کمک های آنها استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه اصلی ترین کاری که قبلا هم در کار این ستاد متصور بود موضوع معضلات محلات و مناطق و شهرستان‌ها توسط خود مردم بود، خاطر نشان کرد: در حال حاضر گزارش‌هایی که از مردم دریافت می کنیم به این دلیل که آنها در بطن کار و اصلی ترین صحنه ها هستند و مسائل را بهتر می بینند. در نتیجه اطلاعات را از خود مردم می گیریم و مطالبه گری از دستگاه های دولتی انجام می شود و در نهایت اقدامات صورت گرفته را به خود مردم اطلاع رسانی می کنیم. ان شاءالله بتوانیم دستگاه های دولتی را فعال کنیم تا اقدامات را انجام دهند. در گذشته بنا بر این بود که دستگاه قضایی برخوردهای قضایی داشته باشند ولی به این سمت رفتیم که بواسطه تعامل و همکاری ای که با مردم داریم از طرف دیگر هم با دستگاه های دولتی داشته باشیم تا بتوانند مشکلات و معضلات را رفع کنند و با ایجاد امنیت، مشکلات مردم رفع شود.

دبیر اجرایی سامانه سجام عنوان کرد: یکی از مقوله های مهم در حوزه پیشگیری از وقوع جرم بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات است، گفت: بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در صورت تحقق می تواند نقش بسزایی در اصلاح روند امور جامعه داشته باشد.

وی اظهار کرد: با گسترش فناوری اطلاعات، تمام ابعاد زندگی بشر دچار تحول بنیادین شده و ادامه این روند می‌تواند در ایجاد شفافیت، پاسخگویی، صداقت، تسهیل، تسریع و ترویج سیاست ها و راهبردهای پیشگیری از وقوع جرم بسیار کارآمد و موثر باشد. بسیاری از دولت ها اجرای قوانین شفاف را با استفاده از ابتکارات مبانی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات یعنی از طریق دولت الکترونیک انجام می دهند. دولت الکترونیک یک دولت بدون دیوار و ساختمان و دارای سازمان های مجازی بوده که خدمات دولتی را به موقع و به هنگام در اختیار شهروندان قرار می دهد.

رحیمی با بیان اینکه امروزه ایجاد دولت الکترونیک علاوه بر ایجاد ارتباط تنگاتنگ، لحظه ای و بسیار نزدیک دولت و مردم دارای نتایج بسیار زیاد و مفیدی از جمله کاهش هزینه ها و افزایش دقت، سرعت و دائمی شدن بهبود در روندها، فرآیندها و… نیز می باشد، گفت: از این رو ستاد مردمی پیشگیری از وقوع جرم مکانیزم فعالیت های اعضاء ستاد را مبانی سامانه الکترونیکی تعریف نموده است. این سامانه با هدف ثبت نام، آموزش و سازماندهی افراد، دریافت گزارشات اعضای هسته های مردمی در سریعترین زمان، تقویت توانمندی و مهارت های لازم افراد در به کارگیری از ابزارهای نوین فناوری اطلاعات و همچنین هدایت گزارشات مردمی به سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی ذیربط برای پیگیری لازم شکل گرفت،

رحیمی افزود: فرآیند اجرایی سامانه به این شکل است که متقاضیان عضویت در سراسر کشور از طریق سامانه ثبت نام می کنند و پس از آن بررسی و تطبیق مشخصات متقاضی عضویت، احراز هویت و استعلام های مورد نیاز در این رابطه صورت می گیرد. در مرحله بعد صلاحیت عضو تایید می شود و پس از احراز هویت کد عضویتی برای آن تعریف می‌شود، پس از آن متقاضیان تایید شده در سامانه سازماندهی می شوند.

وی افزود: آموزش اعضا به صورت گروه های مجازی از طریق سامانه و به صورت آموزش برخط (آنلاین) است. طبق آموزش‌های ارائه شده از طریق سامانه گزارشات اعضای هسته‌های مردمی دریافت می شود و پس از تایید صحت گزارش ارسال شده از سوی اعضاء توسط مسئولین هسته ها، گزارشات تایید شده از سوی مسئولان هسته ها توسط ستاد استانی بررسی و تایید ثانویه می شوند. در مرحله بعد گزارشات ارسالی توسط ستادهای استانی به صورت نهایی تایید می شوند و به مراجع ذیربط انعکاس داده می شوند و به منظور بازخوردگیری، گزارشات ارسالی به مراجع ذیربط پیگیری می شوند.

دبیر اجرایی سامانه سجام در پایان خاطرنشان کرد: در نهایت از طریق این سامانه به منظور بهره برداری توسط معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه گزارش جامع سالیانه تهیه می شود و پس از جمع بندی به ریاست محترم قوه قضاییه ارائه می شود.